Сур. 3.2. Сұйыққойманың квазиқасқағымда қирауы кезінде сұйықтықтың үйіндідегі қоғалысының типтік картинасы
– сұйықтықтың бастапқы діңгегінің деңгейі;
– сұйықтықтың аралық уақыт сәтіндегі деңгейі
(есептеулер нәтижесі)
Сур. 3.3. Үйінді арқылы төгілген сұйықтықтың тәуелділігінің мөлшері
Q параметрлерден а/h0: 1 – есеп; 2 – эксперимент
3.2. Өртқауіпті жағдайлар туындауының нәтижесінде айналадаңы кеңістікке түсетін жанғыш заттар массасын сандық бағалау
Айналадағы кеңістікке түсетін, жарылысқауіпті газбуауа қоспасын түзуі мүмкін заттардың немесе жанғыш сұйытылған газдардың, тезтұтанғыш және жанғыш сұйықтықтардың төгілулердің мөлшері мына алғышарттарға сүйеніп анықталады:
а) происходит расчетная авария одного из резервуаров сұйыққоймалардың (аппараттардың) немесе құбырлардың бірінің есептік авариясы жүреді;
б) сұйыққойманың (құбырдың) ішіндегі өнімнің барлығы немесе бір бөлігі (тиісті негіздеу болғанда) айналадағы кеңістікке түседі. Бұл ретте объектіде бірнеше сұйыққойма (көлемі әртүрлі) болған жағдайда, есепті әрбір сұйыққомаға жеке, қымтақтығы бұзылған вариант үшін жүргізу қажет;
в) сұйыққойманың қымтақтығы бұзылған кезде бір мезгілде тура және кері ағыс бойынша сұйыққойманы толтырып тұратын құбырлардан заттардың ағуы құбырларды бекітуге қажетті уақыт ішінде жүреді. Құбырларды жабудың есептік уақыты әрбір жеке жағдайда, бекіту құрылғыларына арналған паспорттық мәліметтерді және олардың сенімділігін, технологиялық процестің сипатын және есептік аварияның түрін ескере отырып, шынайы жағдайға сүйеніп анықталуы тиіс және минималды болуы керек. «Жабу уақыты» деп жанғыш заттың құбырдан ықтимал түсуінен бастап (перфорация, жарылу, номиналдық қысымның өзгеруі және т.б.) сұйықтықтың айналадағы ортаға түсуі тоқтағанға дейінгі уақыт аралығы түсіндіріледі.
г) жабдық жерүсті орналасқан өртқауіпті жағдай кезінде есептік температура ретінде тиісті климаттық аймақтағы ауаның максималды ықтимал температурасын, ал жабдық жерасты орналасқан өртқауіпті жағдайда – жылдың неғұрлым жылы уақытындағы айналадағы ауаның максималды орташа айлық температурасына шартты тең келетін топырақ температурасын қабылдауға болады;
е) төгілген сұйықтықтың бетінен оның булану ұзақтығы оның толық булану уақытына тең қабылданады, бірақ 3600 с аспауы тиіс. Отынның шамалы төгілулері үшін (20 кг дейін) булану уақытын 900 с тең қабылдауға болады, өйткені мұндай шамалы төгілулерді қызмет көрсетуші персонал жеткілікті түрде нәтижелі жоя алады.
Есептеулер жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігі саласында бас ғылыми-зерттеу ұйымдары жариялаған анықтамалық мәліметтерді және Мемлекеттік стандарттық қызметтің анықтамалық мәліметтерін пайдалануға болады. Заттар мен материалдар қоспасының анағұрлым қауіпті құрамдастары бойынша өртжарылысқауіптілік көрсеткіштерін пайдалануға жол беріледі.
Төменде өртқауіпті жағдайлардың нәтижесінде ашық және жабық кеңістікке түсетін жанғыш заттардың массасын анықтауға арналған негізгі есептік формулалар келтіріледі.
3.2.2. Жерүстілік сұйыққойманың қымтақсыздануы
Сұйыққойманың қымтақсыздануы кезінде айналадағы ортаға түсетін сұйықтықтың массасы мына формула бойынша анықталады:
, (3.23)
мұндағы - сұйықтықтың массасы, кг; ρL – сұйықтықтың тығыздығы, кг/м3; VR - сұйықтықтың көлемі, м3.
Сұйықтықтан шығатын құбырдың толық қирауы кезінде айнала дағы ортаға ағып түсетін сұйықтықтың массасы мына формула бойынша анықталады:
, (3.24)
(3.25)
, (3.26)
мұндағы GL – қызмтақсызданған құбыр арқылы сұйыққоймадан сұйықтықтың бастапқы шығыны, кг/с; µ - ағу коэффициенті; - қымтақсыздануымен байланысты құбырды бұрудың есептік уақыты, с; dP - құбырдың диаметрі, м (қымтақсызданумен байланысты құбырлардың диаметрлері әртүрлі жағдайда, отын шығынының көлемі әрбір құбыр үшін жеке есептеледі); бекіті құрылғысынан қымтақсыздану орнына дейінгі i- құбыр учаскесінің ұзындығы Li - длина, м; n – қымтақсыздану орнымен байланысты құбыр учаскелерінің саны; ∆РR – сұйыққоймадағы сұйықтық діңгегінің арыны, Па; hL - сұйықтық діңгегінің биіктігі (сұйыққоймадағы сұйықтықтың жоғарғы деңгейінен қымтақсыздану орнына дейін), м; g – еркін құлаудың жылдамдауы, м/с2 (g = 9,81).
Шексіз бетке төгілу кезіндегі сұйықтықтың төгілу алаңы (FПР , м2) мына формула бойынша есептеледі:
FПР = fР VЖ, (3.27)
мұндағы fР – төгіліс коэффициенті, м-1 (мәліметтер болмағанда, топырақпен жабылған жерге төгілгенде 20 м-1 тең, бетон немесе асфальт жерге төгілгенде 150 м-1 тең қабылданады); VЖ – сұйыққойманың қымтақсыздануынан айналадағыф кеңістікке түскен сұйықтықтың көлемі, м3.
Достарыңызбен бөлісу: |