Әдістемелік-нұсқау хат/2017-2018 оқу жылы

Әдістемелік-нұсқау хат/2017-2018 оқу жылы 
 
125 
терминологияны  қолдану  жұмысын  жүйелі  жүргізіп  отыру  қажет. 
Оқушылардың  терминдерді  дұрыс  пайдалануын  қамтамасыз  ететін  ауызша 
және  жазбаша  тапсырмалар  қолдану  ұсынылады.  Білім  алушылардың  білім 
жетістігін  бағалау  барысында  академиялық  лексиканың  дұрыс  қолданылуына 
көңіл аудару қажет.  
Сапалық  және  сандық  есептерді  шешуге  бірдей  деңгейде  көңіл  аудару 
керек,  себебі  құбылыстардың,  процестердің  мәнін  түсіну  және  олардың 
шешімін табу дағдыларын қалыптастыру өте қажет. 
Оқушылардың техника қауіпсіздігі ережелерін сақтай отырып, барлық оқу 
құралдарын және техникалық құрал-жабдықтарды дұрыс пайдалануы маңызды 
болып табылады.  
Білім  алушылардың  ғылыми-зерттеушілік  дағдыларын  дамыту  үшін 
жоғары  оқу  орындары  мен  мектеп  оқушылар  сарайлары  жанындағы  күндізгі 
және  сырттай  мектептерге  қатысу  ұсынылады.  Білім  алушыларға  атом 
энергиясы 
бойынша 
«Росатом» 
мемлекеттік 
корпорацияның 
және 
«Қазақстанның  ядролық  қоғамы»  қоғамдастығының    іс-шараларына  қатысу 
ұсынылады,  олар  жыл  сайын  өткізетін  «Kazatomexpo»  көрмесінде  жоғары 
сынып оқушыларына арналған арнайы бағдарламалар ұйымдастырады. 
Бұл бағдарламалар түрлі интерактивті форматтарды қамтиды. Оқушылар 
атом  электр  станциясының  жұмысын  зерделеуге  мүмкіндік  беретін,  «басқа 
планетадан  келушілердің  атомды  шабуылынан  –  құйынға  дейін»  атты  түрлі 
ойын  сценарийлерін  жүргізумен,  «Алақандағы  АЭС»  қосымшасымен  таныса 
алады. Сілтеме: 
http://www.kazatomprom.kz/
 
Энергияның балама көздері, оларды өндірудің заманауи тәсілдері туралы 
ақпаратты:  alternativenergy.ru;  aqua-rmnt.com/otoplenie/alt;  http://www.helios-
house.ru/alternativnaya-energiya.html сілтемелері бойынша алуға болады. 
Георафия және биология сабақтарында «Қазақстан ұлттық географиялық 
қоғамы»  республикалық  қоғамдық  ұйымы  материалдарын  пайдалану 
ұсынылады. Сілтеме:kazgeography.org; kazgeography@nu.edu.kz 
«ЭКСПО-2017»  көрмесі  жұмысының  бағыттары  туралы,  сонымен  қатар 
дүниежүзілік  бұрынғы  көрмелердің  материалдарын  келесі  сілтемелер  арқылы 
алуға болады: skachatreferat.ru/poisk/экспо; 
http://www.skachatreferat.ru/poisk/
  
«ЭКСПО-2017» көрмесінде «Болашақтың энергиясы» тақырыбына сәйкес 
ең соңғы және ақылды технологиялар қолданылады: 
1) 
«
Smart Grid» деп аталатын электр желілерін басқару жүйесі
. 
 Адамдар 
санын  есептеуде  әртүрлі  сенсорларды  қолдану  және  соған  сайкес  жарықты 
бөлу,  бұл  энергия  пайдалануды  үнемдеуге  мүмкіндік  береді.  Аталған 
технология  автоматты  режимде  жүктемелерді  бөлу  бойынша  шешімдерді 
қабылдау  үшін  шынайы  уақыт  режимінде  барлық  ірі  нысандардың  энергия 
тұтынуын қадағалауға мүмкіндік береді. 
2)  Деректерді  өңдеу  орталығы.  Көрме  кешенінің  аумағында  ең  соңғы 
технологияларды қолданумен құрылған Деректерді өңдеу орталығы (бұдан әрі 
–  «ДӨО»)  құрылған.  ДӨО  қуаты  ұйымдастырушының  сервистік  жұмыстары 
үшін  ғана  емес,  сол  сияқты  ресми  қатысушылардың  сервистерін  өрістетуіне 
мүмкіндік  беру  үшін  де  есептелген.  Деректерді  хакерлердің  шабуылынан, 

Әдістемелік-нұсқау хат/2017-2018 оқу жылы 
 
126 
қауіпсіздік  периметрі  ішіне  дендеп  енуден  және  вирустық  қауіптен  қорғау  ең 
соңғы  бағдарламалық  және  аппараттық  құралдардың  көмегімен  қамтамасыз 
етіледі. 
3) Жаңартылмалы энергия көздері: 
-  Күн  энергиясы. Көрме  аумағында  күн  энергиясы  электр  энергиясы  мен 
жылуды түрлендіру үшін – белсенді түрде, сол сияқты Күннің табиғи әрекетін 
ескере  отырып  –  пассивті  де  пайдаланылады.  Сондай-ақ  көрсетпелік 
мақсаттарда қазақстандық өндірістің фотоэлектрлік панельдерін де қолданады. 
-  Жел  энергиясы.  Көрме  нысандарын  жел  энергиясынан  электрмен 
жабдықтау шусыз жел генераторларымен ұсынылған. 
-  Жер  энергиясы.  Көрме  нысандарына  арналған  жылыту  жүктемелерін 
алмастыру үшін геотермалды энергияны пайдаланылады. Жасыл ғимараттарды 
сертификаттау  талаптарына  сәйкес  келуі  үшін  қазіргі  заманғы  әлемдік 
стандарттарға  жауап  беретін  және  планетаның  озон  қабатына  залалын 
тигізбейтін хладагенттер пайдаланылады. 
4)  Көрме  кешеніндегі  барлық  көлік  қою  орындары  ең  жаңа 
технологияларды  пайдаланумен  автоматтандырылған.  Көрме  аумағына  кіретін 
көлік құралдарын сәйкестендірудің сан алуан әдістері қолданылады. 
5)  Телекоммуникациялық  сервистер.  Көрменің  мобильді  сервистеріне 
кірудің  қолайлы  болуы  үшін  Көрме  кешенінің  бүкіл  аумағында  WiFi  ашық 
желісі жұмыс істейді. 
6)  Ресми  қатысушылардың  ыңғайлы  жұмыс  істеуі  үшін  бөлінген 
байланыс  арналары  (бұдан  әрі  –  «VPN»)  ұсынылады.  Деректерді  беру 
арналарының  қауіпсіздігі  үшін  VPN  туннельдерін  ұйымдастыру  нүкте-нүкте 
әдісімен ұйымдастырылады. Сәйкестендіру және кіру үшін, мамандандырылған 
бақылау және кіруді басқару серверлері қолданылады. 
«Жаратылыстану» білім саласы пәндері сабақтарындағы сын тұрғысынан 
келесі  дағдыларды  дамытуды  қарастырады:  мәнмәтінді  есепке  ала  отырып 
тыңдау, бақылау, талдау және жинақтау арқылы дәлелдеуге үйрену. Сондықтан 
оқушылардың  бақылау,  талдау,  пайымдау  және  түсіндіру  дағдыларын 
қалыптастыруларына жағдай жасау қажет. Ол үшін білім алушыларды: 
– пайымдау мен дәлелдеуді жіктеуге және жинақтауға; 
–  олар  туралы  негізгі  дереккөздерді  бағалауға  және  сәйкес  сұрақтар 
қоюға; 
–  тұжырымдамалар  және  қорытындылармен  қоса  алғанда  негізгі 
дереккөздерді салыстыруға және талқылауға; 
–  жеке  тәжірибесінің  артуына  қарай  өзінің  көзқарастары  мен 
болжамдарын қайта қарауға қатыстыруға болады. 
Мұғаліммен  жұмысты  талқылау,  талдау  және  шешімдерді  алдын-ала 
қарастыру  барысында  білім  алушылардың  өздерінің  оқу  процесін  жеткілікті 
деңгейде  түсінулеріне,  сонымен  қатар  білімді  бағалау,  түсіндіру  және 
тануларына көмек көрсету ұсынылады. Оқушы әрекеті алгоритмінің үлгісі: 
–  ақпаратпен  танысыңыз.  Тапсырма  оқу  барысында  алынған  ақпаратқа 
да,  оқулықтар,  энциклопедиялар  немесе  web-сайттар  тәрізді  бірнеше 
дереккөзден  жинақталған  ақпаратқа  шолудың  немесе  сауалнаманың