Қызметі, тұрғын үй қатынастары және коммуналдық шаруашылық саласындағы мемлекеттік нормативтік құжаттар

37 
9.32  Жөндеу  бойынша  ережені  өзгерту  және  тәртіптік  картаны  жасау  үшін 
қазанның жөндеу тексерісі конструкциялық өзгертулер енгізгеннен кейін, отынның басқа 
түріне немесе маркасына ауысқаннан кейін қызмет көрсетуге шығарылғанда жасалады. 
Жөндеу тексерістерін орындау үшін қажетті жабдықтармен орнатылу керек. 
9.33 Қазанды жөндеуге және резервке шығарғанда қысым астында деаэрацияланған 
суды толтырып бу-сулы трактты және желілік су трактын консервация бойынша шаралар 
қолдану  керек.  Егер  үш  тәуліктен  көп  болса,  онда  сумен  толтыру  барысында 
консервациялық реагенттерді қосуға болады. 
9.34  Қазанның  қыздыру  беттерінен  ішкі  қалдықтар  от  алу  кезінде  және  тоқтату 
кезінде және химиялық тазалау кезінде сулы шаюларда жойылады. 
Химиялық тазалау периодтылығы ішкі қалдықтардың көлемдік талдау нәтижелері 
бойынша жергілікті ережелермен анықталу керек. 
9.35  Барабанды  тез  арада  суыту  мақсатында  тоқтатылған  қазанды  қоректендіруге 
болмайды. 
Табиғи  циркуляциямен  тоқтатылған  қазаннан  суды  ағызу  ондағы  қысымды 
атмосфералыққа дейін төмендеткенде болады, ал вальцтік қосуларда-су температурасы 80 
о
С  аспауы  керек.  Су  жылытқыш  қазанның  суды  ағысуға  қайтару  құбырындағы  судың 
температурасына тең болғанда суды 70 
о
С дейін суытқаннан кейін рұқсат етіледі. 
9.36 Қазанды резервке тоқтатқаннан кейін газ жүрісін және ошақты желдеткеннен 
кейін газауалы тракттың баолық шибері, өтпелдері және люктері, санымен қатар сорғыш-
үрлегіш қондырғылардың бағыттаушы аппараттары тығыз жабық болуы тиіс. 
9.37  Қыс  мезгілінде  қазан  резервте  және  жөндеуде  болғанда  ауа  температурасын 
бақылау орнатылуы керек. 
Қазандықтың сыртқы және ашық компоновка 0 
о
С төмен температурада ошақтағы 
және  газ  жүрісінде,  барабан  қасында,  үрлегіш  және  дренажды  қондырғылар  қасында, 
импульсті  сызықтар  және  бақылау-өлшеуіш  құралдар  датчиктерінең  қасында  ауаның 
жоғары  температурасын  сақтау  шаралары  қолдану  керек,  сонымен  қатар  қазандағы  су 
қыздырылуы және экранды жүйе арқылы оның циркуляциясын бақылау керек. 
9.38  Қазан  ремонтқа  шығар  кезінде  тоқтатылғаннан  кейін  суыту  тәртібі  қызмет 
көрсету  бойынша  ережелермен  анықталады.  Тарту-үрлеу  машиналармен  табиғи 
айналмалы  қазанды  суыту  барабанда  пайда  болатын  үстіңгі  және  астыңғы  металл 
температураларының айыршылығы анықталғаннан кейін рұқсат етіледі.  
Тура ағынды қазандарды суыту тоқтағаннан кейін бірақ жүргізіледі. 
9.39  Тоқтатылған  қазанға  кезекші  персоналдың  бақылауы  қысым  төмендегенде 
және  электрқозғалтқыштардан  кернеу  түскенде  жургізіледі;  су  жылытқыш  қазандарда 
ауажылытқыштар және кететін газдардың ауданында газ бен ауа температуларын бақылау 
тоқтағаннан кейін 24 сағаттан соң тоқталу керек. 
9.40 Қатты және газ тәрізді отында жұмыс істейтін қазандар, сонымен қатар мазут 
резервті  немесе  от  алушы  отын  болғанда  мазут  шаруашылығы  мен  мазутөткезғіштер 
сызбасы қазанға мазутты тез арада беруге дайын болу керек. 
9.41  Қазандықта  газ  немесе  мазут  құбырлары  жарылған  кезде  немесе  мазут  (газ) 
ағып  кетулерде  бұзылған  жерлерден  ағып  кетулерді  тоқтату  үшін  мазут  сорғы 
станциясынан және жабқыш арматурасын жабу керек, сонымен қатар өрт және жарылыс 
ескерту шаралары қолдану керек. 
9.42  Қазан  міндетті  түрде  тоқтатылу  керек  немесе  өндірістік  ережелермен 
персоналмен немесе қорғау жүйесімен сөндіру керек: 
а) бу және су жылытқыш қазандар үшін: 
сақтау клапаның істен шығуы анықталғанда; 
барлық қоректік сорғылардың тоқтатылуында; 

38 
қазанныңнегізгі  элементтерінде  (барабан,  көллектор,  камера,  бу-су  қосу  және  су 
түсіру құбыры, булы және қоректік құбырөткізгіштер, ыстық құбыр, оттық  қорап, ошақ, 
құбыр  тор,  сыртқы  сепаратор,  арматура)  жарықтар,  шығыңқы  доғалар,  дәнекер 
тігістерінде ағып кетулер,анкерлі болты немесе байланыстың үзілукезінде; 
камерлі жағуда ошақтағы оттық өшуінде; 
барлық  бақылау-өлшеуіш  құралдарда,  қашықтық  және  автоматикалық  бақылау 
қондырғыларында кернеу жоғалғанда; 
қазанның тоқтатылуына арналған технолоғиялық қорғау жұмыс істемей қалғанда; 
қазанның газқұбыры үзілгенде; 
ошақта  жарылыс  болғанда,  газ  жүйесінде  жанғыш  қалдықтар  жанғанда  немесе 
жарылғанда, қазанның қаңқасының болкалары қызғанда; 
персоналға  зиян  келтіретін  және  қондырғыларға  зиян  келтіретін  бұзылулар  және 
қаптаманың құлауында; 
персоналға  немесе  қондырғыға  зиян  келтіретін  өрт  болғанда,  сонымен  қатар 
қазанның қорғау жүйесіне кіретін арматураны сөндіретін қашықтық басқару арқылы; 
б) «а» пунктінде көрсетілгеннен басқа бу қазандары үшін: 
барабанды қысым белгіленген қысымнан 10 % өссе және өсіп бара жатса; 
су денгейі ең жоғары деңгейден өссе; 
барлық су көрсеткіш құралдардың істен шығуы кезінде;  
в) «а» пунктінде көрсетілгеннен басқа су жылытқыш қазандар үшін: 
қазан арқылы су шығыны белгіленгеннен шамадан төмен түмкенде; 
қазан трактысында судың қысымы белгіленген шамадан түскенде; 
қазаннан шығарда судың темперарурусынан 20 
о
С жоғарланғанда, қазанның шығу 
коолекторында жұмыс қысымына сәйкес. 
Оперативті  персонал  қазанды  апаттық  тоқтатылуының  себебі  және  оларды  жою 
шаралары туралы журналға жазу керек. 
9.43 Қазанды ұзаққа тоқтатқанда немесе жөндеуде, жылытқыш қазандықты жазғы 
уақытқа тоқтатқанда қазанның газқұбырлары сөндірілуі және үрленуі керек, ал тоқтатқыш 
қондырғылардан кейін – жабын тоқтатқыш тығыздалу керек. 
9.44  Қазанның  зақымдалуына  себеб  болатын,  жұмыс  режімі  бұзылған  кезде 
қазанның  тоқталуын,  апаттық  жағдайларды  жоюды,  жұмыстың  қалыпты  режімін 
жүргізуді қамтамассыз ететін, автоматика, сигнализация және қорғау болған кезде қызмет 
көрсету  қызметкерлердің  жағынан  қазандардың  жұмысын  тұрақты  бақылаусыз 
қазандарды пайдалануға рұқсат етіледі. 
9.45  Отынды  камералық  жағу  кезінде  персоналдың  тұрақты  бақылауысыз  жұмыс 
келесілерді қамтамассыз ететін, автоматика болған кезде рұқсат етіледі: 
-  жойылған  диспетчерлік  басқару  аспапбетінен  жұмыс  режімін  бақылау  және 
жүргізу; 
-  жойылған  диспетчерлік  басқару  аспапбетіне  бірмезгілді  сигнал  беруімен 
қазанның қирауына себеп болатын, режімдер бұзылған кезде қазанның тоқталуы. 
Осы  кезде  жойылған  диспетчерлік  аспапбетінде  тәуліктік  кезекшілікті 
ұйымдастыру қажетті. 
9.46 Тұрақты қызмет көрсету қызметкерлерсіз жұмыс істейтін, қазан бөлмелерінде, 
жойылған  диспетчерлік  аспапбетіне  сигналдар  шығарылуы  керек  (жарық  және  дыбыс 
сигнладары): 
- 
жабдықтың бұзылуы, осы кезде қазан бөлмесінде шақыру себебі тіркеледі; 
- 
қазан  бөлмесін  отынмен  жабдықтаудың  бас  жылдамәрекеттесуші  тығын 
клапанның жұмыс істей бастау сигналы: 
- 
пайдаланылатын газтәрізді отынның немесе СО тұтанғыштықтің төменгі шегінен 
10 % артық бөлмелердің газдалуы;