Қызметі, тұрғын үй қатынастары және коммуналдық шаруашылық саласындағы мемлекеттік нормативтік құжаттар

35 
9.13  Қазандар  от  алу  алдында  деаэрленген  сумен  толтырылу  керек.  Қазандық 
деаэрация қондырғысы болмаған жағдайда химиялық тазаланған сумен толтыруға болады. 
9.14  Су  жылытқыш  қазанды  от  алу  кезінде  шығындалатынын  су  белгіленген 
мөлшерден аз болғанда тыйым салынады. 
Су жылытқыш қазанды от алу алдында желілік су шығыны орнатылуы керек және 
белгіленген минимал мөлшерден аз болмауы керек. 
9.15 Қазанды от алу алдында және тоқтатудан кейін ошақ пен газ жүрісі газ  - ауа 
трактынын  ашық  шибері  кезінде  номиналды  ауа  шығыны  25  %  10  минуттық  аралықта 
түтінсорғыштармен үрлегіш желдеткіштермен және рециркуляциалық түтінсорғыштармен 
желдетілу керек. 
Үрлеумен  жұмыс  істейтін  қазандардың  жеделдетілуі,  су  жылытқыш  қазандардың 
түтінсорғышы жоқ болған жағдайда желдетілуі үрлегіш желдеткішпен және рециркуляция 
түтінсорғышымен жасалады. 
Бу-сулы трактта сақталған шығынды қысым кезінде суымаған күйінде қазанды от 
алу алдындағы желдету жанарғыны жағу алдында 15минутта басталу керек. 
9.16  Газда  жұмыс  істейтін  қазанды  от  алуға  дайындауда  жапқыш  мүшесінен 
қазанға  дейін  газқұбыры  учаскесі  «шам»  арқылы  газбен  үрлену  керек  және  газ  талдау 
жасалады. 
9.17  Тұрақты  тартуы  бар  қазанды  от  алу  алдында  түтінсорғыш  пен  үрлегіш 
желдеткіш қосылу болу керек,  ал үрлеумен жұмыс істейтін қазандарды от алу  – үрлегіш 
желдеткіштер. 
Үрлеу  уақыты  газарнаның  диаметрінен  және  ұзындығынан  тәуелді  болады. 
Үрлеудің аяқталуын газ сынауымен тексереді. 
9.18 Бу қазаны от алудан бастап барабандағы су денгейі қадағалану керек. 
Су  көрсеткіш  құралдардың  үрлеуі  қазанда  шығындық  қысым  1  кгс/см
2
  (0,1  МПа) 
болғанда және басты буқұбырына қосылғанда жүргізілу керек. 
Барабанда  су  деңгейі  от  алу  кезінде  су  көрсеткіш  құралдармен  сәйкестендірілген 
төмендетілген гидравликалық және электрлік көрсетулер бойынша бақыланады. 
9.19 Судың үстіңгі деңгейі қазан жұмыс істегенде өндіруші – зауытпен орнатылған 
және  қосылу  –  жөндеу  тексерісімен  өзгертілген  деңгейден  аспау  керек.  Төменгі  деңгей 
өндіруші – зауытпен орнатылған деңгейден кем болмау керек. 
9.20  Әр  түрлі  жылулық  тәртіптегі  қазанды  от  алу  кезінде  өндіруші  –  зауытпен 
орнатылған  ереже  негізінде  және  қазанның  тексеріс  нәтижесі  бойынша  тәртіппен 
жасалады. 
9.21  Суық  қүйіндегі  қазанды  от  алу  процессінде  барабанның,  коллектордың  және 
экранның жылулық орын ауыстыру репері бойынша жасалу керек. 
9.22 Егер қазанды іске қосу алдында фланецті қосулар және өтпелдер жұмыстары 
жүргізілген  болса,  онда  артық  қысымы  3  кгс/см
2
  (0,3  МПа)-нан  асқанда  болтты  қосулар 
тартылып қысылу керек. Жоғары қысымда тұрған болтты қосуларды тартуға болмайды.  
9.23 Қазанды жалпы буқұбырына қосу буқұбырларының қосылуын  қыздырғаннан 
кейін  және  дренаждаудан  кейін  жасалады.  Қосылу  кезінде  қазан  ішінде  будың  қысымы 
жалпы  буқұбырының  қысымын  тең    немесе  бірнеше  рет  төмен  (0,5  кгс/см
2
  (0,05  МПа 
аспау керек )). 
9.24  Қазанның  жұмыс  тәртібі  қондырғының  тексерісі  негізінде,  монтаж  және 
өндіруші  –  зауыт  жөндеуінің  ережесі  негізінде  жасалған  тәртіптік  қартаға  сәйкес  болу 
керек.  Қазанды  қайта  құру  кезінде  және  отынның  маркасы  мен  сапасы  өзгергенде 
тәртіптік қарта өзгертілуі керек. 
9.25 Қазан агрегатының газ жағындағы қыздыру беттері  оптималды тәртіпті және 
тазалаудың механикалық жүйесін (булы, ауалы және сулы аппараттар, импульстті тазалау, 
діріл  тазалау,  дробьпен  тазалау  қондырғылары)  қолданып  таза  күйінде  болу  керек. 

36 
Қашықтық  және  автоматикалық  басқару  құралдары  іске  дайындық  күйінде  болу  керек. 
Осы қондырғылардың дұрыс еместігі кезінде қазанды қосуға тыйым салынады. Қыздыру 
бетінің  тазалау  периодтылығы  қызмет  көрсету  бойынша  ережемен  және  тәртіппен 
регламенттелген болу керек. 
9.26  Мазут  форсункаларын  орнына  орнату  алдында  өндіргіштігін,  шаңдану 
сапасын  және  ошақтың  ашылу  бұрышын  тексеру  үшін  сулы  қабырғада  тексерілуі  тиіс. 
Қарамай қазанына орнатылатын жинақтағы бөлек форсункаларды номиналды өндіргіштік 
айырмашылығы 1,5 пайыздан аспау керек. 
Қабырғада тексерістен өтпеген форсункаларды қолдануға тыйым салынады. 
9.27 Қарамай форсункаларының жұмысы, сонымен қатар ауа жүйесі орнатылмаған 
от алу форсункаларының жұмысына тыйым салынады. 
Қазанның  механикалық  және  қарамай  құбырларының  форсункаларын  үрлеу  үшін 
бу жіберу қондырғысы бу өткізгішке қарамайдын түсу мүмкіндігін болдырмау керек. 
9.28 Қазанды қызмет көрсету кезінде ауа жылытқышқа түсетін ауа температурасы 
келесі көрсеткіштерден кем болмау керек: 
күкірт құрамы 0,5 % - 110 
о
С қарамай; 
       - || -      0,5 % көп, 90 
о
С төмен емес. 
Күкіртті  қарамайды  жаққанда  ауаның  алдын  ала  қыздырылу  температурасы 
қазанның  жүктемесін  реттеу  диапазонынды    кестесінде  газ  температурасы  150
  о
С  кем 
болмау керек. 
Ошақтан  шығарда  (1,03  кем  емес)  немесе  эффектті  коррозияға  қарсы  заттарды 
қолдануға (материалдар, жабулар) ауа тампературасы, аз коэффициентті ауа шығынымен 
қарамайды жағуда,  ауа жылытқыш алдында орнатылған  шамалардан төмен және қызмет 
көрсету тәжірибесі негізінде орнатылу керек. 
Күкіртті қарамайдағы  қазанды от алу  ауаны алдымен жылыту жүйесінің қосылып 
тұрған  күйінде  (калорифер,  ыстық  ауа  айналма  жүйесі)  жасалады.  От  алудың  бастапқы 
кезеңінде ауа жылытқыш алдындағы ауа температурасы 110 
о
С төмен болмау керек. 
9.29  Шойын  су  жылытқыш  қазандардың  қондырғыларында  қазанның  қыздыру 
беттерінің  интенсивті  төмен  температуралы  күкірт-қышқылды  коррозиясын  болдырмау 
үшін  күкірт  құрамы  2  %  және  одан  көп  негізгі  немесе  резервті  отын  қарамай  кезінде 
базалық тәртіпте жұмыс істейтіндерде қайта айналмасыз жұмысқа тыйым салынады, яғни 
қазаннан  шығатын  ыстық  судын  біраз  бөлігін  іріктеусіз  және  қазанға  кіретін  жылу 
желісінен қайтару суын онымен 110 
о
С дейін жылытусыз жүргізілмейді. 
9.30 Бу өндіргіштігі 2,5 т/сағ және жоғары бу қазандары және жылу өндіргіштігі 1,5 
Гкал/сағ  жоғары  шойынды  су  жылытқыш  қазандардың  олардың  қатты  отында  жұмысы 
кезінде қазанның бункеріне отынның түсуі үшін, қожды жою үшін, күлдік қалдықтардан 
қыздыру беттерін тазалау үшін механикалық қондырғылары болуы тиіс. 
9.31 Қазандардың барлық газ тракты мен ошағы газтығызды болу керек. 
Қазан  агрегатында  ауа  сорылуы  келесі  көрсеткіштерден  аспау  керек  (қазанның 
номиналды жүктемесі үшін теориялық қажетті ауа көлемі, %): 
Қазанға жеткілікті газ жүрісіжәне ошақ........................................5. 
Су экономайзері немесе ауа жылытқыш......................................10. 
Газ жүрісі (10м).............................................................................5. 
Күлұстағыш...................................................................................5. 
Қазанның  және  газжүрісінің  беттерін  жабатын  қаптамалар  айына  бір  рет  ауа 
сорылуын анықтау және тексеріліп отыру керек. Ошаққа сорылулар жылына бір рет және 
күрделі  жөндеу  алдынан  және  кейін  анықталу  керек.  Ошақтың  және  қазанның 
тығыздамалары жойылу керек.