Информатиканы оқыту әдiстемесiнде бiрiктiрiлген барлық әдiстемелiк педагогикалық бiлiмдер мен тәжiрибелер жиынтығынан "Информатика" курсы бөлiнiп шығады

- бағдарламалық қамтамасыздануға кететін капиталды шығындар;

- жылдық эксплуатациялық шығын экономиясы;

- бағдарламалық қамтамасыздануға кеткен капиталды шығындар;

Жүйе шығындарының құрылу есебі келесі формула арқылы есептелінеді:

С = Сктс + Салг + Сотл + Свн,

Сктс – техникалық құралдар комплексіне кеткен шығындар;

Салг – алгоритмді құруға кеткен шығындар;

Сотл – жазуға және жөңдеуге кеткен шығындар;

Свн – еңгізуге кеткен шығындар;

1) Техникалық құралдар комплексіне кеткен шығындар

Сктс = Скомп. + Сприн. + Сббп,

Скомп. = 90500 тенге – компьютер бағасы (Intel Pentium IV 700/RAM 128 Mb/HDD 20 Gb/ CD-ROM 52X/ Monitor 17");

Сприн. = 37500 тенге – принтердің бағасы (SAMSUNG ML-1210, A4, 8ppm, 600*600dpi, 2MB, 20 pages в мин);

Сббп = 46000 – питания блогы STI K 600 UPS; Сктс = 15000 тенге ;

Сктс =143000

2) Алгоритмді құруға кеткен шығындар есебі

Салг = Зп.разр.*Кол.*В + От, Мұндағы Зп.разр.=1500 тенге–құрушының еңбек ақы мөлшері; Кол. = 1 – алгоритмді құрушылар саны;

В = 7 күн - алгоритмді құруға кеткен уақыт;

От = 20% - программисттің әлеуметтік сақтандырылуына кеткен айлық мөлшерінің бөлімі;

Бұдан келесі есептеу келіп шығады: Салг = 1500*7+2100=12600.

3) Бағдарлама жазу мен жөңдеуге кеткен шығындар:

Сотл. = Котл. + Кз.п.,

мұндағы

Кз.п. – бағдарлама жазумен айналысатын программисттің төлем ақысы;

q = 150 теңге – машиналық уақыттың бағасы.

Квн = 7*15*150 = 15750 теңге

Б) Кз.п. = Км * Оразраб.*Кол. + отч.,

мұндағы Км = 25 күн –құруға кеткен күндер саны;

Оразраб. = 1500 тенге – программисттің бір күн ішіндегі айлық мөлшері;

Кол. = 1 адам. – бағдарлама құрушылар саны; отч. = 20% бағдарлама құрушының айлық мөлшерінің бөлігі;

з.п. = 25*1500+7500=45000 сонда: Сотл. = 1500+45000=46500

4) бағдарлама еңгізуге кеткен шығындар

Свн = Квн + Зп.вн.,мұндағы

Квн. – еңгізуге кеткен машиналық уақыт;

Зп.вн. – еңгізу кезіндегі программисттің айлығы.

Квн – есептелуі келесі түрдей болады:

Квн = К * d * q,

мұндағы К = 5 - бір күнде ЭЕМ мен жұмыс істеуге кеткен уақыт;

d = 16 күн – ЭЕМ-да жұмыс істеуге кеткен күндер;

q = 150 теңге – машиналық уақыт бағасы.

Квн = 5*16*150=12000

Б) Программисттің еңгізу уақытындағы айлығы келесі формуламен есептелінеді: Зп.вн. = Qвн. * d / Д + отч.,

Мұндағы

Qвн. = 16000 тенге – программисттің еңгізу уақытына кеткен айлық мөлшері;

Д = 25 күн – бір айға кеткен жұмыс күндері;

отч. = 20% - программисттің әлеуметтік-сақтандырылуына кеткен айлық мөлшерінің бөлігі;

Зп.вн. = 16000 * 16 / 25+2048 = 13684.36 теңге.

Сонда бағдарлама еңгізуге кеткен шығын келесі сумма бойынша анықталады: Свн = 12000+13684.36=25684.36

Енді алынған есептеулерден жүйені құруға кеткен шығын есептеулерін шығаруға болады:

С = 143000+12600.+ 46500+25684.36=227784.36

3.2 Экономикалық сферасының есептеулері
1. Бағдарламаны қолдануға байланысты эксплуатациялық шығындар есептеулері

Еэкспл. = Тмв * Sм, мұнда

Тмв = 7*288 = 2016 сағат – ЭЕМ ді қолдану уақыты;

Sм = 150 теңге – машиналық сағаттың бағасы.

Еэкспл. = 2016*150 = 302400 теңге.

2. Жылдық эксплуатациялық шығындар үнемділігі:

d Еэкспл. = ( (1+Wo) * (1+Wq) * Вз.пр - Еэкспл. ),

мұнда

Wo = 1,35 – ай сайын айлыққа қаражат түсуі;

Wq = 1,65 –қосымша айлықты ескеретін коэффициенті;

Қызметкерлердің қолмен еңбек ету айлығы:

Вз.пр = 485000

d Еэкспл. =1,35*1,65*485000-302400=777937.5

3. Өтелу мерзімі:

Т = С / d Еэкспл.

Т = 227784.36/777937.5=0.29*12=3,48

4. Бағдарлама құны:

S = Sр.п. / N,

Мұндағы Sр.п. = С =227784.36

N = 1 – бағдарлама қолданылатын бөлімдер саны.

S = 227784.36/ 1 = 227784.36теңге.

5. Пайда құны:

P=q*g, мұндағы q-диск саны 250, g- дисктың құны 7000, P –пайда құны.

P=250*7000=1750000 теңге

6.Табыс көзі:

K=P- d Еэкспл.

d Еэкспл.*20/100=A

Ta=K-A Мұндағы Ta-жалпы табыс көзі

K=1750000-777937.5=972062.5

A=777937.5*20/100=155587.5

Ta=972062.5-155587.5=816475

Мекен-жайы: Шымкент қаласы, Самал 2, уч 1808 .

Кіммен жасалған: Жамалбекова Айнұр Көмекбайқызы

Бизнес сферасы: бағдарламалық қамтама құру

Қызметтің негізгі түрлері: бағдарламалар құрастыру, «Информатика» кафедрасының студенттерін электрондық оқулықтарымен қамтамасыздандыру.

Басталу мерзімі: 2006 жыл

Бизнес-жоспар қандай мерзімге есептеліп жасалған: 7 ай
2 Резюме
Дипломдық жоба тақырыбы: «Delphi бағдарламалау ортасында «Информатика» пәні бойынша электрондық оқулық құру». Бұл дипломдық жобада «Информатика» кафедрасын «Информатика» пәні бойынша электрондық оқулық құрумен қамтама құрастырылған. Құрастырылған жоба Delphi бағдарламалау ортасында орындалған. Delphi Windows жүйесінде программалаудың ыңғайлы құралы. Онда көптеген операторларды пайдаланып программа дайындау, программа мәзірін құру, анимация, мультимедия процестерін ұйымдастыру, OLE технологиясын пайдаланып, басқа офистік қосымшаларды шақыру, олармен жұмыс істеу және т.б. іс-әрекеттерді орындауда мүмкін. Көптеген операторлардың жазылуы Турбо Паскальдағы сияқты.

Delphi-де пайдаланылатын оқиғалар және түрлі кластарға, компоненттерге меншіктелгн қасиеттер мәндері көп. Нақты есептерді шешу программаларды құруды үйрену арқылы ғана –де программалауды үйренуге болады. Ол үшін кітапқа енгізілген программаларды іс-жүзінде орындап және оларға түрлі өзгерістер енгізіп, жаттығу да мүмкін. Жетістік тек тәжірбиеге байланысты.

Бағдарламалық өнім диск түрінде және Интернет –дүкендерінде сатылатын болады. Жоспар бойынша келесі жарты жылдықта сату көлемінің мөлшері 250 диск (күндізгі және кешкі бөлімде оқитын студенттерге -120, қашықтықтан оқитындарға - 90).

Жыл бойындағы сату көлемінің мөлшері 250 диск, 7000 теңге әр диск үшін. Бір дисктен көшірудің ағындық шығындары CD-R дисктің тұру бағасына (80 теңге) қосылады, машиналық уақытының құны -150 теңге/сағ, бөлінетін қаржы көлемі – 20% .

Алға қойған мақсатқа жету үшін -777937,5 теңге қажет.

Ол қаражат комплексті техникалық құралдарға -143000 теңге, алгоритмді ендіруге – 12600 теңге, бағдарламаны ендіруге - 227784,36 теңге және откладкаға - 46500 теңге жұмсалады, пайда-1750000, табыс-816475

Несие Туран Алем Банк - тен алынады.

Несие 7 айда толығымен қайтарылады.

3 КӘСІПОРЫННЫҢ СИПАТТАМАСЫ

Негізгі қаржылық көрсеткіштер Кесте 1

Қолданушы инструкциясында бағдарламамен жұмыс істеу негізгі ережелері көрсетілген. Дипломдық жобада осы пән бойынша толық мәліметтер қарастырылған. Жобада ақпараттық жүйенің бағдарламалық және аппараттық қамтамасыздандырылуы қарастырылған. Сонымен қатар, жасалған бағдарламаның бағдарламалық және техникалық іске асырылуы, бағдарламалау тілі мен бағдарламалау ортасы бағдарламалық қамтама үшін таңдау жасалынған.

4 МЕНЕДЖМЕНТ

1. Бизнесте жұмыс істейтін қызметкерлер туралы мәлімет:

Қызметкердің аты-жөні: Толыкбаева Бақытгүл Өмірбекқызы.

Мекен-жайы: «Қазғұрт» мөлтек ауданы, С.Мұқанов көшесі, 64 үй

Телефон: 50-13-95

Оның бизнестегі орны қазіргі уақытта ОҚМУ-дің «Ақпараттық технологиялар және жүйелер» факультеті «Информатика» кафедрасының оқытушысы, құрастырушы.

Жалақысы -15000 теңге.

Жұмыс істеу тәжірибесі: «Информатика» мамандығы бойынша жоғары білімі, бағдарлама құрастыру біліктілігі жоғары.

2. Басқарушылық персонал үшін қосымша жағдайлар (жеңілдіктер, қосымша ақы, жолдамалар және т.б.), демалыс үйлеріне жыл сайынғы жеңілдікпен жолдамалар жоспарланып отыр.


5 Өнімнің сипаттамасы
Бұл жобада Delphi бағдарламалау ортасында «Visual Basic» пәні бойынша электрондық оқулық құру тақырыбындағы бағдарламалық қамтаманы құрастыру үшін бағдарламалық және техникалық құралдар құрамы керекті. Бұл бағдарламалық құралдардың қатесіз және дұрыс жұмыс істеуі үшін жүйелік минимальды шарттар құрамы қажетті, олар дипломдық жобаның екінші бөлімінде қарастырылған. Шарттар бойынша компьютер микропроцессордың тактілік жиілігі 400 MHz-тен кем емес, оперативті сақтау құрылғысы (RAM) 32 Mb кем емес, винчестер ең кіші 10 Gb жоғары және операциялық жүйе Windows 9x және жоғары. Техникалық құралдар кешені қажет етілетін талаптарға толық жауап береді.

Delphi программалау тілі-кез келген қосымшаны дайындауға болатын жылдамдығы тез, қуатты тіл.

Delphi –дің бірінші нұсқасы 1994 жылы жарыққа шығып ,кейінгі жылдары оның бірте –бірте кеңейтілген 2,3,4,5,6-нұсқалары жарық көрді. Мысалы, 5-нұсқа 1999 жылы, 6-нұсқа 2001 жылдың мамыр айында жарыққа шықты. 5,6-нұсқалардың бір-бірінен айырмашылығы жоқ деуге болады, екеуі де Windows32 операциялық жүйесінің негізінде дайындалған. Тек, Delphi 6, оған қоса 1991 жылы жарық көрген, салыстырмалы арзан, Linex операциялық жүйесінің негізінде де жұмыс істей алады

Delphi 6-да интернет үшін қосымшаларды дайындау мүмкіндігі кеңейтілген және берілгендер қорымен жұмыс істеуге ұсынылып отырылған кітапқа қарастырылмаған кейбір өзгешіліктер негізілген.

Дәстүрлі Паскаль оқып үйренуге жеңіл және жүйесінде программа дайындауға ең жақсы құрлымдық программалау тілі екендігі белгілі. Delphi –де Паскаль тілінде орындау мүмкін және мүмкін емес күрделі процестерді программалауға болады. Delphi –дің негізгі ерекшелігі - онда қосымша құруда компоненттік және обьектілік тәсілдер пайдаланылады. Бұл программалау техналогиясында нағыз ревщлюция жасады деуге болады. Компоненттік тәсілдің мәнісі жеңіл әр қосымша кітапханасы програмалау ортасында дайындалып, арнайы іс-әрекеттері орындайтын компоненттер элементерінен жинақталады. Delphi-де қоданылатын негізгі кітапхананы визуальды компоненттер кітапханасы деп атайды. Компоненттер панелінде топ – тобымен жинақталған, жүздеген кластарға тиісті, стандартты компоненттер бар. Пайдаланушы жаңа компонент дайындап оны осы панельге қосуына да болады.

Delphi Windows жүйесінде программалаудың ыңғайлы құралы. Онда көптеген операторларды пайдаланып программа дайындау , программа мәзірін құру, анимция, мультимедия процестерін ұйымдастыру , OLE технологиясын пайдаланып ,басқа офистік қосымшаларды шақыру,олармен жұмыс істеу және т.б. іс-әрекеттерді орындауда мүмкін. Көптеген операторлардың жазылуы Турбо Паскальдағы сияқты.

6 МАРКЕТИНГ ЖОСПАРЫ

Бұл бағдарламалық өнімнің нарығы өсуші. Себебі, барлық бұл электрондық оқулық бағдарламасы кез-келген жоғары оқу орындарында қолдануға ыңғайлы бағдарлама болып табылады.

Бұл бизнес бұрын жүргізілмеген және сатылулар болмаған. Бар болса да ірі компаниялар бағдарламалық өнімді толығымен үлкен көлемдегі сомада сатып алған және бағдарламалар сұраныс бойынша құрылған.

Осы мерзімге анық тапсырыс беруші «Информатика» кафедрасы болып табылады.

Скомп. = 90500 тенге – компьютер бағасы (Intel Pentium IV 700/RAM 128 Mb/HDD 20 Gb/ CD-ROM 52X/ Monitor 17");

Сприн. = 37500 тенге – принтердің бағасы (SAMSUNG ML-1210, A4, 8ppm, 600*600dpi, 2MB, 20 pages в мин);

Сд = 80 теңге - CD-R дискісінің бағасы.

Сдискета = 70 теңге, дискетаның құны.

Машина құны – 150 теңге.

Өнімді өндіруде және оны сату процесін жүзеге асырған басқа ұйымдарға қажеттілік тумайды. Жоғарыда көрсетілген позициялар бойынша шығын – 777937,5.

8 ҚАРЖЫЛЫҚ ЖОСПАР

Қажетті соманы несие түрінде «ТұранӘлемБанк»-тен алу көзделеді. Бағдарламалық өнім білім алу сферасымен байланысты болғандықтан, несиені 20% жеңілдік ставкасымен алуға болады.

Несиені «Информатика» кафедрасының атынан алғандықтан мекеме кепілдік ретінде үлкен көлемде жылжымайтын мүлікті қоюына болады.

Бағдарламалық өнімдер нарығының дамуына байланысты сату көлемінің төмендеуі байқалмайды. Басқа жағдайда деректерді жетілдіруге болады немесе жаңа бағдарламалық өнімдер шығарылады.

Қысқа мерзімді мақсаты өнімді шығаруды бастау және бағдарламалық өнімнің CD дисктерін тарату.

Болашақтағы мақсат – бағдарламалық өнімнің түрлерін кеңейту және сату көлемін арттыру.


ҚОРЫТЫНДЫ
Диплом жұмысын қорытындыласақ, “Информатика” курсының компьютерлiк оқыту құралын оқу процесiнде пайдалану, оны басқару мен бақылауды жеңiлдетуге, студенттiң курсты игегрудегi ебдейлiгi мен дағыдысының жылдам қалыптасуына және студенттiң компьютермен үздіксіз байланыста болуын қамтамасыз етедi. Компьютерлiк оқыту құралының құрамындағы теориялық материалдар, тапсырмалар, олардың арасындағы интерактивтiлiк пен тақырыптық-логикалық байла­ныстар, қайталанбайтын көпнұсқалы тапсырмалар жоғарыда аталған мақсаттарға жетудiң тиiмдi де қысқа жолы деп санаймыз.

Сонымен “Информатика” курсын компьютерлiк оқыту құралдары:

• 
  курсты оқудың мақсатымен таныстыру, оның мазмұны мен құрылымын түсiну;
  
• 
  курсты игеру мақсатында берiлетiн түрлі деңгейдегi лаборато­рия­лық жұмыстарды орындау;
  
• 
  студенттiң түрлі есептердi шешудегi дағды мен ебдейлiгiн қадлыптастыру;
  
• 
  эксперименттiк жұмыстар жасау даярлығын қалыптас­тыру;
  
• 
  шығармашылық деңгейдегi есептердi шешу қабiлетiн қалып­тас­тыру;
  
• 
  iскерлiктi, дағды мен ебдейлiктi бекiту, орнықтыру;
  
• 
  курсты игерудегi студенттiң бiлiм деңгейiн объективтi бағалау,
  
• 
  т.с.с. педагогикалық мәселелердi шеше алады.
  

Жұмыстың мақсаты: берілген пәні бойынша электрондық оқулық құру болып табылады. Пайдаланушы электрондық оқулықты қолдана отырып, осы пән бойынша өзінің ой-өрісін дамытады. Ол жердегі тесттер арқылы пайдаланушы өзінің алған білімін тексеріп көреді.

Жұмыстың нәтижесі: Delphi ортасында «Информатика» пәні бойынша электрондық оқулық жайында программа құрылған.

Жұмыстың қолдану облысы: бұл оқулық орта және жоғары оқу орындарында қолданылады.

«Информатика» в среде Delphi .

Цель работы: Создать электронный учебник по предмету «Информатика». Пользователь электронным учебником по тестам может определить уровень своих знании по данному предмету.

Результат работы: Создана программа электронного учебника по «Информатика».

Область применения: в средних и в высших учебных заведениях.


SUMMARY
Object of research: creation of the electronic tutorial in a subject

"Computer science" in environment (Wednesday) Delphi.

The purpose of work: To create the electronic tutorial in a subject "Computer science". The user by the electronic tutorial under the tests can define(determine) a level the knowledge in the given subject.

Result of work: the program of the electronic tutorial till "Computer science" Is created.

Area of application: on the average and in higher educational institutions.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. 
   Г.Боутон. Внутренний мир AdobePhotoShop. Киев, ДиаСофт, 2000 г.
   
2. 
   С.Луций. Изучаем PhotoShop. Спб. 2002 г.
   
3. 
   Роуз К. Освой самостоятельно Adobe Photoshop 5.5 за 24 часа. Пер. с англ. – М.:Издательский дом “Вильямс”, 2000
   
4. 
   О.Камардинов. Информатика. 1-бөлiм. -Шымкент, 1999.
   
5. 
   О.Камардинов. Информатика, 2-бөлiм, -Шымкент, 2000.
   
6. 
   Сван Т. Основы программирования в Delphi для Windows 98. Пер. с англ. К., “Диалектика”, 1996
   
7. 
   К.З.Халықова. Информатиканы оқыту әдiстемесi. -Алматы. “Бiлiм”, 2000
   
8. 
   М.Донской. Интернет и пользовательский интерфейс. Мир Internet. 1999.
   
9. 
   М.П.Концевой. “Парадоксы” дидактической наглядности. Education+ Человек. Культура. Общество.
   
10. 
    А.И.Башмаков. Компьютерный учебник “Информатика” для дистанционного обучения. Мн. Бестпринт, 2001.
    
11. 
    В.В.Волкова. Дизайн рекламы. М.: Университет, 1999.
    
12. 
    В.В.Фаронов. Delphi 6. Учебный курс. М. 2001
    
13. 
    А.Я.Архангельский. Программирование в Delphi 5, M., ЗАО “Издательство БИНОМ”, 2000
    
14. 
    А.Полянский. MS FrontPage 2000. М., 2001
    
15. 
    О.Камардинов, Х.Жантелi. Delphi 5-6, -Шымкент, 2002.
    
16. 
    С.Бобровский. Delph 5. Учебный курс. М., 2001
    
17. 
    Н.Культин. Delphi 6. Программирование на Object Pascal. БХБ-Петер­бург, 2001
    
18. 
    О.Камардинов. Turbo C және Turbo C++ тiлдерiнде программалау, Ш., 2005. 87 бет.
    
19. 
    Б.Н.Березин, С.Б.Березин. Начальный курс Си С++. М., 1998.
    
20. 
    В.В.Фаронов. Delphi 5. Учебный курс. м., 2001
    
21. 
    Электронды оқу басылымы туралы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандарты. Алматы 2002 ж.
    
22. 
    КР СТ 1087-2002. Программалық құжаттардың бірыңғай жүйесі. Қолданушының басқармасы. Құрамына, мазмұнына және безендірілуіне талаптар.
    
23. 
    КР СТ 34.014.-2002. Ақпараттық технология. Автоматтандырылған жүйелерге стандарттар кешені. Терминдер және анықтамалар.
    
24. 
    С. Симонович., Г. Евсеев., Специальная информатика. М. 2002. 479 стр.
    
25. 
    Марко Кенту. Delphi 7 для профессионалов. Питер. 2004. 1100 стр.
    
26. 
    Молли Э. Хольцшаг. Использование HTML 4. Киев. 2001. 999 стр.