Ііі. Есептің программасы

245 
 
Double log(double x) 
натурал логарифм 
Double log10(double x) 
ондық логарифм 
Double pow(double x,y)  x-тің y дәрежесі 
Double sqrt(double x) 
түбір астындағы х 
Double ceil(double x) 
double үріндегі ең кіші бүтін 
Double floor(double x) 
double түріндегі ең үлкен бүтін 
Double fabs(double x) 
абсолютті мғн |x| 
Double modf(double 
x;double *ip) 
x  бүтін  жғне  бөлшек  бөліктерге  бөлінеді  ;бүтін 
бөлігі *ip-ге,бөлшек бөлігі нәтиже ретінде беріледі. 
Double fmod(double 
x,y) 
x-ті y-ке бөлгендегі қалдық. 
   
Стандартты кітапханада ungetc атты функция бар. 
 
Int ungetc(int c,FILE *fp) 
 
Бұл  функция  с  литерін  Fp  файлына  жібереді.  Функция  мәні  ретінде  EOF 
қайтарылады.  ungetc  функциясын  енгізу  функцияларының  кез  келгенімен  бірге 
scanf, getc, getchar және т.б қолдануға болады. 
Кездейсоқ сандар генераторы. 
  кітапханасында  анықталған  RAND_MAX  тұрақтысы  мүмкін  болатын 
кездейсоқ сандар диапозонының ең үлкен мғні rand( ) RAND_MAX  
#define frand( ) ((double) rand( )/RAND_MAX+1.0))

246 
 
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі 
Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе мемелететтік университеті 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
«050704-ЕТ және бағдарламалық қамтамасыз ету» мамандығы 
 күндізгі бөлімінің 1 курс студенттеріне арналған   
«Программалау технологиялары» пәнін 
 
ӨЗІНДІК ЖҰМЫСТАРДЫ ОРЫНДАУҒА АРНАЛҒАН  
әдістемелік нұсқаулар  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ақтөбе, 2011 

247 
 
 
І. Программалау тілінің мүмкіндіктерін тереңірек зерттеуге 
арналған тапсырмалар 
Мақсаты:  С/С++  тілдерінің  мүмкіндіктері  туралы  теориялық 
білімдерін 
тереңдету 
және 
әдебиеттермен 
жұмыс 
жасауға 
машықтандыру. 
Өз бетімен орындауға арналған тапсырмалар: 
1.1.  Төмендегі тақырыптарды өз бетінше толықтырып конспектілеу: 
  Си тілінің «жоғары деңгейлі» тілдерден айырмашылығы. 
  Си және Си++ арасындағы салыстырмалы түрдегі айырмашылықтары. 
  Квалификаторлар: const, volatile. 
  Мәліметтер типін түрлендіру. 
  Операторлардың орындалу приоритеттері. 
  Айнымалылардың көріну аймақтарын кеңейту операторы. 
  Енгізу-шығару мүмкіндіктері. 
  Енгізу-шығару кластарының иерархиясы. 
   
1.2. Тақырыптық файлдар мазмұнымен танысу және конспектілеу: 
1.  , ,  
2.  , , 
3.  , ,  
4.  , ,  
5.  , stdarg.h>,  
6.  stddef.h>, ,  
7.  , ,  
8.  , ,   
9.  , . 
 
Өз бетімен орындауға арналған тапсырмаларға әдістемелік нұсқау: 
 
1.  Қажетті  тақырыпқа  қатысты  дәрістегі  материалдарды  қайта  оқып 
шығыңыз. 
2.  Аталған  тақырыпқа  қатысты  берілген  бағдар  бойынша  ойыңызды 
жинақтап, қарастыратын сұрақтарды топшалаңыз. 

248 
 
3.  Сол 
сұрақтар 
бойынша 
әдебиеттерді 
қарастырып, 
қажетті 
материалдармен танысыңыз. 
4.  Толық түсінген соң негізгі элементтерін конспектілеп алыңыз.  
 
ІІ. Өз бетімен орындауға арналған мәнжазбалық тақырыптар 
Мақсаты:  Программалау  мүмкіндіктерін  зерттеуге  машықтандыру      және 
ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізуге бейімдеу. 
Өз бетімен орындауға арналған тапсырмалар:  
Мәнжазбалар тақырыптары: 
1.  Программалау тілдерінің жіктемесі. 
2.  Программалау технологиялары. 
3.  Машиналық бағытталған тілдер. 
4.  Жүйелік программалау барысындағы Си тілінің орыны. 
5.  Программалау негіздері. 
6.  С++ және объектілі-бағытталған программалау. 
 
Өз бетімен орындауға арналған тапсырмаларға әдістемелік нұсқау: 
1.  Мәнжазба  тақырыбына  қатысты  ұсынылған  әдебиеттерді  қарап 
материалдармен танысыңыз. 
2.  Нақты  мағұлматтар  алған  соң  тақырыпты  толық  қамтитын  жоспар 
құрып, оқытушыға көрсетіп, талқылап алыңыз. 
3.  Қабылданған  жоспар  бойынша  сұрақтар  мазмұнын  айқындайтын 
теориялық материалдарды топтастырып жазыңыз. 
4.  Әр  түрлі  әдебиеттерден  материалдар  алу  барысында  сәйкесінше  сол 
әдебиетке сілтеме жасау қажет. 
5.  Мәнжазбаға 
кіріспе 
жазу 
барысында 
құрылған 
жоспардың 
мазмұнынына түсініктеме беріңіз. 
6.  Қорытындылау  барысында  әдебиеттерді  зерттеу  барысында  туындаған 
ойларыңызды, тиімді әдістеріңізді және ұсыныстарыңызды келтіріңіз. 
7.  Мәнжазбаны қорғауға арналған қысқаша баяндамаңызды дайындаңыз. 
 
 
 

249 
 
ІІІ. Программалауға арналған тапсырмалар 
Мақсаты: С/С++ тілдерінің программалау ортасында жұмыс жасау 
икемділіктерін  қалыптастыру  және  практикалық  машықтарын  бекіту. 
Сұрыптау алгоритмдерін меңгерту. 
 
Өз бетімен орындауға арналған тапсырмалар:  
 
1. 
Сұрыптау 
алгоритмдерін 
меңгеру 
және 
С/С++ 
тілдерінде 
программалау.  
 
Сұрыптау әдістерінің жіктемесі: 
1) 
Таңдау арқылы сұрыптау әдістері; 
2) 
Енгізу арқылы сұрыптау әдістері; 
3) 
Алмастыру арқылы сұрыптау әдістері; 
4) 
Үлестіру арқылы сұрыптау әдістері; 
5) 
Санау арқылы сұрыптау әдістері; 
6) 
Біріктіру арқылы сұрыптау әдістері; 
7) 
Құрылымдық мәліметтерді сұрыптау мысалдары; 
8) 
Сыртқы сұрыптаулар. 
 
Ескерту. Аталған сұрыптау тақырыптарының әрқайсысында қарастырылатын 
әдістерді  анықтап,  теориялық  материалдарын  конспектілеңіз  және  төмендегі 
әдістемелік  нұсқа  бойынша  сұрыптау  алгоритмдерін  программалап  жұмысты 
орындаңыз. 
Әдебиеттер:[18]