И. И. Жумагулов, А. А. Бегалина

Ауа режимі және топырақтың ауалық қасиеттері

жүктеу 1,36 Mb. Pdf просмотр бет 70/222 Дата 16.01.2022 өлшемі 1,36 Mb. #32946

Ауа режимі және топырақтың ауалық қасиеттері.  Топырақтың  ауа  режимі  деп  ауаның  топыраққа  келуі,  оның  топырақ  кескінімен  жылжуы, қҧрылымның ӛзгеруі және топырақтың қатты, сҧйық және тірі  фазаларымен ӛзара әрекеттескенде физикалық кҥйінің ӛзгеруі, сондай-ақ  топырақ  ауасының  атмосфера  ауасымен  газ  алмасуын  айтады.  Топырақтың  ауа  режимі  топырақтың  қасиеттеріне,  ауа  райына,  агротехникаға,  т.т.  тікелей  тәуелді.  Ол  тәуліктік,  жылдық  және  кӛпжылдық тербеліске ҧшырайды.   Ауа режимі топырақ ауасы мен атмосфера ауасының белсенді газ  алмасуына  мҥмкіндік  жасайды,  нәтижесінде  топырақ  ауасы  оттегімен  толысып,  ол  топырақ  кіші  ағзаларын  белсендіреді,  ӛсімдіктің  тамыр  жҥйесінің ӛсуін жақсартады, топырақтағы минералды және органикалық  заттардың  тотықтануына  жетелейді.  Топырақ  ауасының  қҧрамы  атмосфераныкінен  ӛзгешелеу,  айталық,  атмосфера  ауасында  азот  78  %,  оттегі 21 %, кӛмір қышқыл газы 0,003 % болса, топырақ ауасында сәйкес  78-80,  5-20  және  0,1-15  %.  Топырақ  ауасының  қҧрамы  және  мӛлшері  топырақтың  бірқатар  қасиеттеріне  тәуелді.  Еркін,  сіңірілген,  ерітілген  топырақ  ауасы  болады.  Топырақтың  саңылаулығы  неғҧрлым  жоғары  және  ылғалы  аз  болса,  соғҧрлым  онда  ауа  кӛп  болады.  Топырақтың  қҧнарлылығы  қатты,  сҧйық  және  газ  тәрізді  фазаларының  арақатынасына  тәуелді.  Ол  қалыпты  жағдайда  2:1:1  болады.  Осындай  қатынасты  ҧстап  тҧру  ҥшін  кӛптеген  агротехникалық  және  жақсарту  шаралары жҥзеге асырылады. Газ алмасу кҥйі топырақтың қасиеттеріне  байланысты, оған мыналар жатады:   жүктеу 1,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз