Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й Ка рг у әож кбж

жүктеу 3,59 Mb. Pdf просмотр бет 168/444 Дата 04.10.2023 өлшемі 3,59 Mb. #43645 түрі Оқулық

ІІ БӨЛІМ.   Қазақ әдебиеттану ғылымының туу дәуірі 1900-1904 жж.) де мектептің оқу жоспарына кіріп,  1932 жылы тұңғыш бағдарламасы  жасалды. Осы бағдарлама негізінде  1932 жылы І. Жансүгіров, С. Сейфул- лин, Б. Майлин құраған «Әдебиет- тану оқу құралы» атты хрестома- тия шықты. V класқа арналған бұл  оқулықтың кіріспесінде авторлардың  атап көрсеткеніндей, негізгі мақ- сат оқушыларға қазақ даласында  болып жатқан өзгеріс, жаңалықтар- ды бейнелейтін шығармаларды алу  болған. Сол себептен де оқулықтағы  ақын-жазушылардың шығармалары  тақырыптық-мазмұндық ерекше лі- гіне сай топтастырылған. Оқулық  «Социалистік құрылыс», «Колхоз- ды ауыл», «В. И. Ленин», «Ок- тябрь», «Қызыл әскер», «Ескі ауыл»  атты алты тарауға бөлінген. Кеңес  дәуіріндегі қазақ әдебиетінің осы  алғашқы оқулығында ғылыми-әдіс- темелік тұрғыдан кеткен кемші- ліктердін былай қойған күннің өзін- де, ақын-жазушылардың өмір баяны, шығармалары туралы әдеби-тео- риялық талдаулар да жоқ. «Әде- биет тану оқу құралы» атал ғаны мен,  сол дәуірдің тыныс-тіршілігін бей- нелейтін көркем шығармалардың  жинағы дәрежесінде қалып қойған  бұл оқулықтың өз кезеңінде мек- тептерді қазақ әдебиеті оқулығымен  қамтамасыз етуде, оқушыларға тәр- бие мен білім беруде алғашқы қадам  ретінде ғана рөлі болды.  БК(б)П Орталық Комитетінің жо- ғарыдағы тарихи қаулылары мен  дә уір талабына сай қазақ әдебиеті- нің оқулықтарын жасауда, әдебиет  тарихын дәуірге бөлу саласында  жаңа ізденістер, тың зерттеулер қол- ға алына бастады. Бұл бағыттағы  жұмыстар қиын да айрықша жағ- дайда жүрді. Оқулықтар жасау, әде- биет тарихын зерттеу, халық ауыз  әдебиетінің үлгілерін жинау, оны  зерттеу, белгілі ақын, жазушылар дың  шығармашылығын талдау сияқты  ұлан-асыр жұмыстарды жүргізуде  жылдар бойы зерттеп, тиянақты пі- кір айтуға жаңа заманның өскелең  талап-тілегі мен қажеттілік ешбір  мұрсат бермегенін атап айту керек.  Сонымен қатар, бұл салада бұрын  қалыптасқан ғылыми тәжірибеге сү- йенер негіздің де жоқтығы өз дәре- жесінде қиындық келтірді. Әйтсе де  20-жылдарда әдеби мұраны жинау,  жариялау жұмыстары мен көрнекті  ақындардың шығармаларының ба- сыла бастауы, оларды зерттеген  ғылыми сипаттағы мақалалар оқу- лық, хрестоматиялардың жазылуы- на тікелей әсер ете бастады. Қазақ  әдебиеттану ғылымының туу, қалып- тасу процесін сөз еткенде, ғылыми- зерттеушілік ой-пікірдің бір жүйеге  түсіп баяндалуына, бірнеше ақын- жазушыны өмір сүрген дәуіріне қа- рай топтастыра отырып зерттеуде  ал ғашқы практикалық қадамдар  қа лай  жасалғанын  дәлелдейтін  Ре по зи то ри й Ка рГ У 186 жүктеу 3,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз