Пәнді үйрену бойынша әдістемелік нұсқаулар

ӘЭ және ХЭҚ-ды зерттеу әдістері. Ұлттық экономикалардың әлемдік шаруашылықпен өзара әрекеттесуі.Халықаралық мамандану және халықаралық кооперация. Қазақстан Республикасының әлемдік шаруашылық байланыстарын кеңейтудің мәселелері. Әлемдік нарық және тауарлардың халықаралық қозғалысы.Әлемдік шаруашылық және өндіріс факторларының халықаралық қозғалысы.Әлемдік шаруашылықтың қалыптасуы

Абсолютті артықшылық моделі. Салыстырмалы артықшылық теориясы. Хекшер-Олин теориясы. М. Портердің бәсекелестік артықшылық теориясы. Халықаралық сауданың стандарт моделі. Жалпы тепе-теңдігін теориясы. Экспорт пен импорттың икемділігі. Қазақстан Республикасының сыртқы сауда айналымы

Сыртқы сауда операциялары. Мемлекеттің сыртқы сауда саясаты. Протекционизм және сыртқы сауда еркіндігі. Тариф түрлері. Кедендік салықтар және олардың негізгі түрлері. Экспортты ынталандырудың әдістері. Протекционизмді жақтаушы және оған қарсы аргументтер. Сыртқы сауданы халықаралық реттеу.

Халықаралық сауданы сандық реттеу. Сыртқы сауда саясатының жасырын әдістері. Сыртқы сауда саясатының қаржылық тәсілдері. Экономикалық емес реттеу әдістері.

Жасырын протекционизмнің түрлері. Экономикалық тиімділік. Субсидиялар. Экспорттық кредиттер
Тақырып №5-6: Әлемдік экономикадағы интеграциялық процесстер

Практикалық сабақ мазмұны

Аймақтық экономикалық интеграция: мәні, мақсаты,кезеңдері. Өнеркәсіптік дамыған елдердегі интеграциялық бірлестіктер. Дамушы елдердің халықаралық экономикалық интеграцияның ерекшеліктері. Өтпелі экономикасы бар елдердің экономикалық интеграциялық процестері. Статикалық талдау. Дүниежізілік экономикалық байланыстағы Қазақстанның орны.

Қызмет саудасының теориялары. Халықаралық транспорттық операциялар. Халықаралық жол жүрулерді есептеу. Жол жүру түрлері.

Халықаралық валюталық жүйе. Халықаралық валюталық жүйенің даму эволюциясы. Европалық валюта жүйесі. ЕВРО: пайда болуы және перспективалары. Негізгі валюта операциялары. Валюта тәуекелдігін басқару. Еврокредит және евровалюта нарықтары. Акциялардың нарық құрылымы, дериваттарының нарық құрылымы. Сатып алушының қабілеттілік паритеті. Валюта курсына пайыз мөлшерлемесінің әсері

Төлем балансы, оның құрылымы. Төлем балансының макроэкономикалық анализі. Төлем балансы және мемлекеттің араласуы. Төлем балансына әсер етуші факторлар.

Ашық экономикада табыстар мен шығындар. IS-LM-BP моделі. Фискальды және монетарлы саясатының эффектілері. Төлем балансы және ақша ұсынысы. AS-AD моделі. IS-LM моделінде тепе-теңдік

Кіші ашық экономика үшін IS-LM-BP моделін модификациялау. Құбылмалы айырбас бағамы шарттарында экономикалық саясат. Тіркелген айырбас бағамының жағдайларда экономикалық саясат. Үлкен ашық экономиканың базалық моделі Қазақстандағы шетел капиталы. ҚР-ның кеден саясаты

Құбылмалы айырбас бағамы. Тіркелген айырбас бағамы. Құбылмалы айырбас бағамының бар жағдайлардағы макроэкономикалық саясатты салыстыру. Бюджет саясаты мен ақша саясатының ықпалы. Үлкен ашық экономика. Қазақстан экономикасын реформалау мәселелері және экономикалық саясат жүргізу. Тіркелген айырбас бағамы кезіндегі ашық экономикадағы тепе-теңдік. Валюта саясаты мен аралас саясатының ықпалы. Капитал жұмылдырылғыштығы. Тіркелген және құбылмалы айырбас бағамдары бар жағдайлардағы макроэкономикалық саясатты салыстыру.

Капиталды көбірек шығаратын (орналастыратын) елдер тобы, капиталға мұқтаж елдер. Инвестициялардың түрлері және олардың қайтарылу мүмкіндіктері. Халықаралық капитал қозғалысының дәстүрлі теориялары. Тікелей инвестициялардың моделдері

Еңбек миграцисының пайда болу тарихы Жұмысшылардың ағылуы. Қазіргі кездегі жұмыс күшін тартатын орталықтар (елдер) және жұмысшы күшін ұсынушы елдер қатары. ХЕҰ құрылуы. Басты атқаратын қызметтері.Елдердің пайдаланатын шектеу әдістері.Мигранттардың елге тигізетін оң және теріс жақтарын анықтау.

• 
  пәннің оқытылу кезеңін түгел қамтитын сөж кестесі
  
• 
  типтік және жұмыс оқу бағдарламарының негізгі бөлімдеріне сай келетін тапсырмалар жүйесі
  
• 
  рефераттардың, баяндамалардың, шығармашылық жұмыстардың тақырыптары
  
• 
  негізгі және қосымша әдебиеттердің тізімі
  
• 
  кеңес түрлері
  
• 
  бақылау түрлері
  
• 
  бағалау критериялары, орындалатын жұмыстың көлемі және оны тапсыру уақыты т.б.
  

• 
  библиографиялық мәліметтерді өңдеумен (картотеканы дайындау),
  
• 
  жазбаша жұмыстарды дайындаумен (реферат, баяндама, бақылау тапсырмалары, аннотация),
  
• 
  ғылыми жобаны өндеумен (семестрлік, курстық, дипломдық жұмыстар, проблемалық мақалалар),
  
• 
  виртуальдық жұмыстарды іздестірумен (интернет жүйесі және локальды желі арқылы),
  
• 
  жеке аудированиямен (лингофон жүйесі және медиатека арқылы),
  
• 
  электрондық курстың материалын меңгерумен (компьютерлік жүйе арқылы),
  

ХӘҚ –ның зерттеу пәні Ұлттық экономикалардың әлемдік шаруашылықпен өзара әрекеттесуі Экономикалық секторларының өзара байланыстары. Сыртқы және нақты секторларының байланысы. Сыртқы және ақша секторларының байланысы. Сыртқы және бюджет секторларының байланысы. Әлемдік шаруашылық жүесіндегі трансұлттық корпорациялар (ТҰҚ).

Халықаралық сауданың формалары. Халықаралық сауда субъектілері Столпер-Самуэльсон теоремасы. Парадокс Леонтьева. Экспорт пен импорттың икемділігі.

Қазақстан Республикасының сыртқы сауда айналымы.

Тақырып №3: Халықаралық сауданы тарифтік реттеу әдістері

Сауда саясатының инструменттері. Сауда саясатының мінез-құлық. Кіші ел экономикасына тариф ықпалын жасауы. Үлкен ел экономикасына тариф ықпалын жасауы. Сауда саясаттың басты инструмент. Тариф эскалациясы. Сауда саясаттың саяси экономия. Дамушы елдердің сауда саясаты. Тарифке қарсы аргументтер. Тарифті қорғау аргументтері. Индустриалды елдердің стратегиялық сауда саясаты. Қазақстан Республикасының сыртқы сауда саясаты.

Монополиялық бәсеке. Нарықтық тепе-теңдік. Монополиялық бәсеке және халықаралық сауда. Салыстырмалы артықшылық. Демпинг. Демпинг экономикасының теориясы. Өзара демпингі. Жетілмеген бәсеке теориясы. Монополия. Шекті табыс және баға. Орташа және шекті шығындар.

Интеграцияның кезеңдері. Интеграцияны бағалау принциптері. Негізгі аймақтық интеграциялық құрылымдар. Еуропалық одақ: пайда болуы және дамуының негізгі кезеңдері. Осы дәуірдегі Қазақстанның әлем экономикасындағы интеграциялық бағыттары. Әлем шаруашылығындағы экономикалық интеграция. Дамушы елдер арасындағы интеграциялық процестердің даму проблемалары. Әлемдік экономикадағы интеграциялық процесстердің мәселелері.

ТМД органдарының құрылымы. ТМД болашақтары. Дүниежүзілік шаруашылықта Жапония. Оңтүстік Корея дүниежүзілік экономикада. АСЕАН және АТЭС. Халықаралық қызмет саудасының көлемі Транспорттық шығындар Кәсіпорындарды орналастыруы. Ұлттық режимді пайдаланғаны үшін шек қою

Инфрақұрылымдық істің мәні. Әлемдік нарықта инфрақұрылымның алатын орны мен ролі. Инфрақұрылымдық звенолар мен бөлімдердің жүйелері. Инфрақұрылымдық звенолар мен бөлімдердің жүйелері және негізгі атқаратын қызметтері Валюта курсын анықтамасы. Валюта курсының анықтаушы факторлар Халықаралық валюта қорының (ХВҚ) құрылуы және оның функциялары. Қазақстан Республикасының валюта саясаты. Халықаралық валюта жүйесінің мақсаттары. Айырбас бағамы және халықаралық операциялар Валюта нарығының құрылымы. Халықаралық қарыз мәселелеріБиржалардағы сауда. Биржадан тыс сауда. Шетел валютаның сұраныс және ұсыныс икемділігі. Валюта бағамының тепе-теңдігі. Валюта бағамының ақша теориясы. Валюта бағамының жалпы теориясы Әлем елдеріндегі қаржы жүйесі және оның нарықтық қалыптасуында атқаратын рөлі. Мемлекет тарапынан валюта курсын реттеу.

Төлем балансының теориясы. Классификацияның принциптері ҚР төлем балансы. Күнделікті операциялар есебі. Тауарлар мен қызметтер. Халықаралық инвестициялардың балансы. Капитал қозғалысының шоты. Қаржы шоты. Төлем балансы және нақты айырбас бағамы. Экономикалық саясат және нақты айырбас бағам.

Жабық экономиканың базалық моделі. Кіші ашық экономиканың мультипликаторы. Үлкен ашық экономиканың мультипликаторы. AS-AD қисықтарының қасиеттері. Нақты секторының сілкіністер. Ақша секторының сілкіністер.

Ұлттық компаниялардың транснациялдануы, олардың белгілері, тән қасиеттері.Әлемдегі ең ірі ТҰК және олардың активтері мен еншілес компаниялары, сауда айналымдары. ТҰК-дың халықаралық саудадағы артықшылықтары мен тигізетін теріс жақтары. Трансұлттық банктер, олардың активтері, сан алуан клиенттерге көрсететін қызметтері

Капиталды көбірек шығаратын (орналастыратын) елдер тобы, капиталға мұқтаж елдер. Инвестициялардың түрлері және олардың қайтарылу мүмкіндіктері. Халықаралық капитал қозғалысының дәстүрлі теориялары. Тікелей инвестициялардың моделдері

Еңбек миграцисының пайда болу тарихы Жұмысшылардың ағылуы. Қазіргі кездегі жұмыс күшін тартатын орталықтар (елдер) және жұмысшы күшін ұсынушы елдер қатары. ХЕҰ құрылуы. Басты атқаратын қызметтері.Елдердің пайдаланатын шектеу әдістері.Мигранттардың елге тигізетін оң және теріс жақтарын анықтау.

• 
  барлық жұмыс түрлерін бағалау ережесі (максималды балл, айыптық және көтермелеу балдары);
  
• 
  қорытынды (емтихан) бағасын қою критериялары және аппеляция ережесі;
  
• 
  сабаққа кешігу, сабақты қалдыру, дәрісханадағы тәртіп, жұмысты кеш тапсыру, емтиханға қатыспау т.б. мәселелер.
  

• 
  Семестрдің 7(8) аптасында (1-7 апта нәтижесі бойынша) және 15 аптада (8-15 апта нәтижесі бойынша) оқытушы 100 балдық шкала бойынша рейтингті бақылау нәтижелерін шығарады және оқытушы өткізген рейтингке қойылатын баға, ағымды, рубеждік бақылау балдарының сомасын көрсетеді.
  
• 
  Қорытынды баға мына формула бойынша есептеледі