![]() «гомеостаз және экскреция» модулі бойынша физиологиядан практикалық сабақ, боөж тапсырмалары тақырыбы: Эритроциттер. Гемоглобин. Этж, ҚТК, Гемолиз. Қан топтары, резус фактор. Балалардағы ерекшеліктері
1). Қанның түсті көрсеткіші (ҚТК) не болмаса (Fi) фарб-индексі (Farb – түсі, index –көрсеткіш), әрбір эритроциттегі гемоглобин мөлшерін көрсетіп, арнайы формула бойынша есептеледі: РК = Hb / Нb жоғары нормасы: Эр. / норма Эр. Hb/Эр. • норма Эр./ Нb жоғары нормасы Не болмаса РК = Нb х 3 / Эритроцит саны (бастапқы үш саны) Қалыптыда РК=0,8-1,0 (нәрестелерде – 0,9-1,3; бір жасқа дейін– 0,75-0,8;бір жастан кейін–ересектерге ұқсас). 2). Эритроциттегі гемоглобиннің орташа мөлшері–ЭГК (MCH, НbЕ): ЭГМ = Нb/Эр. мұндағы Нb - гемоглобинің абсолютті мөлшері Қалыптыда 24-36 пг (10-12г), (ересектерде – 30 пг;нәрестелерде – 33,3 пг; 5-6 айлық. – 26,1пг) 3). Эритроциттегі гемоглобиннің орташа концетрациясы––ЭГК (MCHC, НbКЕ): ЭГК = Нb/Нrt • 100% Нb - гемоглобинің абсолютті көлемі; Нrt - гематокрит Қалыпты 30-38%. 4). Эритроциттің орташа көлемі –ЭК (MCV, DVЕ): ЭК= Нrt/Эр. • 10, Нrt - гематокрит қалыпты75-95 мкм3 (3)
Жұмыс нәтижесі: 1) Қанның түсті көрсеткіші (ҚТК) Гемограмма № 1 ҚРК= Нb х 3 / Эритроцит саны (бастапқы үш саны)=80*3/280=0,857 Гемограмма № 2 ҚРК= Нb х 3 / Эритроцит саны (бастапқы үш саны)=58*3/320=0,54 2). Эритроциттегі гемоглобиннің орташа мөлшері–ЭГК (MCH, НbЕ): Гемограмма № 1 ЭГМ = Нb/Эр=80/2,8•1012=29*10-12г=29пг Гемограмма № 2 ЭГМ = Нb/Эр=58/3,2•1012=18*10-12г=18пг 3). Эритроциттегі гемоглобиннің орташа концетрациясы––ЭГК (MCHC, НbКЕ): 1г/л=0,1г/дл Гемограмма № 1 ЭГК = Нb/Нrt • 100%=8/28• 100%=28% Гемограмма № 2 ЭГК = Нb/Нrt • 100%=5,8/42• 100%=14% 4). Эритроциттің орташа көлемі –ЭК (MCV, DVЕ): Гемограмма № 1 ЭК= Нrt/Эр. • 10=28/2,8*1012• 10=10-10=100мкм3 Гемограмма № 2 ЭК= Нrt/Эр. • 10=42/3,2*1012• 10=10-10=131,25мкм3 Қорытындысы: Төмендегі 2 гемограммадан да көріп тұрғанымыздай, гемоглобин мөлшері аз. 1-ші гемограммада 80 г/л болса, 2-ші гемограммада 58г/л. Қалыпты жағдайда гемоглобин мөлшері ерлерде 130-160 г/л, ал әйелдерде 120-140г/л болуы керек. Бұл гемоглобин аздығы анемия ауруын білдіреді. Түстік көрсеткіштері 1-ші гемограммада-нормада 0,85 болып тұр-нормохромия,ал 2-ші гемограммада- 0,54 -қалыпты емес,ҚТҚ төмен,яғни - гипохромия.Эритроциттегі гемоглобиннің орташа мөлшері гемограмма 1 де 29 пг қалыпты,ал гемограмма 2 де аз болып тұр 18 пг .Эритроциттердегі гемоглобиннің концентрациясы 2 гемограммада да аз болып тұр. Эритроциттердің орташа көлемі екеуіндеде көп болып кеткен нормада емес. №5. Тапсырма. Қан топтары мен резус факторды анықтау. Кестеде сәйкес қан топтарын және Rh факторын анықтаған кезде агглютинация нұсқаларын көрсетіңіз (Кестеде агглютинация жүрмесе – «-», агглютинация жүрсе – «+» белгісімен көрсетіңіз).
№6 тапсырма. Ситуациялық есептерді шешу. 1. Емделушінің қан тобы мен резус-факторын анықтау кезінде келесі, суреттегідей нәтижелер алынды. Сұрақтар: 1. Агглютиногендер, агглютининдер деген не? 2. Агглютинация реакциясы дегеніміз не? 3. Емделушінің қан тобы мен резус факторын анықтаңыз. Жауабыңызды негіздеп түсіндіріңіз.
2. Зерттелушіде эритроциттер саны - 4,7 х1012 /л, гемоглобин концентрациясы - 116 г/л болғандағы қанның түсті көрсеткішін (ҚТК) есептеп табу. Сұрақтар: 1. Қанның түсті көрсеткіші (ҚТК) деген не? 2. ҚТК анықтау әдісі қандай? 3. Зеттелушінің ҚТК анықтаңыз. Алынған нәтижені талқылап жазыңыз.
|