Голубо-фиолетовая Градиентнтная Минималистичная Анимированная Маркетинговая Презентация

жүктеу 6,51 Mb.

Дата	25.12.2022
өлшемі	6,51 Mb.
	#40777

Цитология

Жасуша цитоплазмасының органоидтары
Дайындаған: Қожабай Айшабибі
Іздібай Сымбат
Мерекеқызы Ақмаржан
Қабылдаған: Дүйсенова Нұржауған
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Ш.Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университетІ
Жоспар

Кіріспе
Жасуша цитоплазмасының органоидтары
Қорытынды

Цитоплазма — ядроны қоршап жатқан клетка бөлігі; қоймалжың (коллоидті) ерітінді. Жасуша цитоплазмасының сырты плазмолеммамен қапталған. Плазмолемма — цитоплазманың белокты-билипидті қабықшасы, оның орташа қалыңдығы 6 — 10 нм, құрамында ферменттер болады. Ол клетка мен оны қоршаған орта арасындағы зат алмасу процесін қамтамасыз етеді. Цитоплазманың негізгі құрамы гиалоплазмадан, органеллалардан және қосындылардан тұрады.
Цитоплазмада әртүрлі қосындылар, вакуоль, сонымен қатар жасуша қаңқасын түзетін ұсақ түтікшелер және жіпшелер бар. Цитоплазманың құрамындағы негізгі заттар ақуыздар. Цитоплазмада зат алмаудың негізгі процестері жүреді, ол ядроны және барлық органоидтарды бір-бірімен байланыстырады.
Кіріспе
Цитоплазманың барлық ішкі аймағы көптеген ұсақ каналдармен және қуыстармен толтырылған, олардың қабырғалары плазмалық мембрана құрылысына ұқсас мембранадан тұрады. Бұл каналдар тармақталып, бір-бірімен бірігіп тор түзеді, ол эндоплазмалық тор деп аталады.
Жасуша ядросының құрамындағы әмбебап органоидты хромосома, ал цитоплазма құрамындағыларды –
рибосома, митохондрия, эндоплазмалық тор, Гольджи кешені,
лизосома, клеткалық мембрана.
Рибосома жасушадағы ақуыздың түзілуін қамтамасыз етеді, ақуыз синтезі орт. деп қаралады. Оның диаметрі 20 – 25 нм. Рибосома цитоплазмада бос күйінде де, жалғасқан түрде де, сондай-ақ барлық тірі организмдердің Жасушасында кездеседі.
Эндоплазмалық тор құрылысы бойынша бірдей емес. Оның екі типі белгілі кедір-бұдырлы және тегіс. Кедір-бұдырлы тордың бетінде рибосомалар орналасады. Тегіс эндоплазмалық тордың мембраналарында рибосома болмайды. Эндоплазмалық тордың орташа көлемi клетканың жалпы көлемiнiң 30-50% -ге дейiн құрайды.
Гольджи кешені – бір-бірімен қабаттаса тығыз орналасқан жалпақ жарғақты 5 – 10 «цистернадан» және олардың шетіндегі ұсақ көпіршіктерден құралған органоид. Мұнда өндірілген өнімдер жинақталып, пісіп жетіліп, сыртқа шығарылады, Жасуша лизосомаларының түзілуіне қатысады.
Митохондрия – Жасушаның тыныс алу процесін қамтамасыз ететін органоид.Митохондрияның ұзындығы 10 мкм-дей, диаметрі 0,2 – 1 мкм, саны 1-ден 100 мыңға дейін болады. Жасушадағы негізгі энергия тасушы зат – аденозин үш фосфор қышқылы. Бактерия, көк-жасыл балдырлар, т.б. тыныс алу процесін Жасуша мембранасы атқаратын организмдерде митохондрия болмайды.
Лизосома – қабырғасы мембранамен шектелген, қуысында ас қорыту ферменттері (протеиназа, нуклеаза, глюкозида, фосфатаза, липаза, тағы басқа) бар ұсақ көпіршіктер.
Жасушалық мембрана – Жасуша цитоплазмасын сыртқы ортадан немесе Жасуша қабықшасынан (өсімдіктерде) бөліп тұратын Жасуша органоиды. Оның қалыңдығы 7 – 10 нм.
Назарларыңызға рахмет!

жүктеу 6,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: