Географиякафедрас ы


Дәріс № 9 Тақырыбы: Картографиялық проекциялар



жүктеу 0,71 Mb.
бет71/144
Дата21.01.2022
өлшемі0,71 Mb.
#34282
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   144
Картография-топография

Дәріс № 9

Тақырыбы: Картографиялық проекциялар.

Дәрістің мазмұны.

1. Көмекші беттің түріне және оның сызықтары бағытына байланысты картографиялық проекциялардың жіктелуі.

2 Бұрмалану сипатына байланысты картографиялық проекциялардың жіктелуі.

Мақсаты: Студенттерге қалыпты тордағы картографиялық проекциялардың түріне және бұрмалану сипатына байланысты жіктелуі туралы түсінік беру.

1. Картографиялық проекция дегеніміз жер эллипсойдының бетін жазықтықта немесе географиялық картада бейнелеу әдісі. Картада меридиандар мен параллельдердің бейнеленуі картографиялық тор деп, ал олардың қию нүктелері – түйінді нүктелер деп аталады.

Қалыпты тордағы меридиандар мен параллельдер бойынша картографияциялық проекциялар төмендегідей класстарға бөлінеді.

1. Цилиндрлік проекция, қалыптьы торда меридиандар тең қашықтықта бір-біріне параллель, ал параллельдер – меридиандарға перпендикуляр тік орналасқан.

2. Конустық проекция, қалыпты торда параллельдері жартылай шеңбердің доғасын құрайды, ал меридиандар тік бір нүктеден таралып бұрыштық параллельдер түзеді, бойлықтардың айырмашылығы бір-біріне пропорционал болып келеді.

3. Азимутальдық проекция полярлық, көлденен және қисық азимутальды болып бөлінеді. Полярлық азимутальдық проекцияда параллельдер толық шеңбер құрайды, ал меридиандар бір орталықтан таралып бұрыштық параллельдер құрайды, ендіктердің айырмашылығы тең болады.

4. Көп конусты проекцияда қалыпты торда параллельдері шеңбердің экцентрлік доғасы түрінде болады, ортаңғы меридиан тік болып келеді, де осы жерде барлық параллельдердің ортасы орналасады, ал қалған меридиандар қисық сызықты.

5. Жалған цилиндрлі проекция қалыпты торда параллельдері тік параллельді (кей жағдайда тең қашықтықты) орталық меридиан параллельдерге перпендикуляр тік орналасады, ал қалғандары қисық сызықты.

6. Жалған конусты проекцияда қалыпты тордағы параллельдер жартылай шеңбердің доғасын құрайды, орталық меридиан тік болып келеді, де жалпы орталық бөлігі арқылы өтеді, ал қалғандары қисық сызықты.

7. Шартты проекциялар, бұл проекцияларда жоғарыда аталған проекциялар класының бірде-біреуінің қатарына жатпайды, параллельдері мен меридиандары әр түрлі орналасады.

2. Барлық картографиялық проекциялар бұрмалану сипатына байланысты төмендегідей үш топқа бөлінеді:

Тең бұрышты – бұнда картадағы бұрыштар, берілген нүктенің барлық бағыттарының ұзындық масштабтары және шексіз кіші-гірім фигуралардың пішіндері сақталады.


жүктеу 0,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   144




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау