Физиология ғылымының жалпы сипаттамасы. Физиологиялық қызметтерді қалыптастыру және реттелу механизмдері, реттелудің негізгі түрлері

Иван Петрович Павлов

(1849-1936)

— Ресейдің атақты 

ғалымдарының бірі, Ресейдің ірі физиология мектебінің негізін 

қалаушы, ЖЖҚ; Ас қорыту жүйесінің реттелу механизмі; «Ас қорыту 

жүйесі физиологиясы» жұмыстары үшін Нобелев премиясы 

лауреаты атағын алған  1904 ж. 

• Физиология, медицина, психология және педагогиканың дамуына 

Павловтың  ЖЖҚ-ін зерттеу, 2-ші сигналдық жүйе, ЖЖҚ-нің типтері, 

мидың улкен шарлары қызметін  зерттеу жұмыстары үлкен әсер етті. 

• Қан қысымының өзін-өзі реттеу теориясын ұсынды. 

• Ас қорыту жүйесін зерттеуде – оқшауланған қарын және ішек 

тәжірибесі,сілекей безі және оның сөл құрамын қызметін зерттеу 

жұмыстары.

• Шартты рефлекс әдісі.

Павловтың 

тәжірибелері

Физиологиялық  аппараттар 

Аппарат ЭКГ

Электромиограф

Электроэнцефалограф

4. 

Физиологиялық қызметтер және реттелу туралы түсінік

ЖЖҚ 

(жоғарғы жүйке қызметі)

–

ми қыртысы

ОЖЖ  (орталық жүйке жүйесі)                 ми 

жұлын 

анализаторлар

Перифериялық жүйке жүйсеі 

вегетативтік жүйке жүйесі

соматикалық жүйке жүйесі 

Гуморальдық  факторлар

гормондар 

метаболиттер 

медиаторлар

Мүшелер мен тіндер