Ф қазҰтзу 703-08. Силлабус Алматы, 2019 Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі

Ф ҚазҰТЗУ 703-08. Силлабус 

 

 

 

Алматы, 2019 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 

СӘТБАЕВ УНИВЕРСИТЕТІ  

 

Ф ҚазҰТЗУ 703-08. Силлабус 

 

Ө.Байқоңыров атындағы Металлургия және өндірістік инженерия институты 

«Көлік техникасы»  кафедрасы 

 

1.  Оқытушы туралы ақпарат: 

 

Лектор (лекция) 

Тусупкалиева Эльмира Адиетовна 

         Офистік сағаты 15

25

, кабинет 309 

Email _elatus78@mail.ru_ 

Лектор (зертханалық сабақтар) 

Тусупкалиева Эльмира Адиетовна 

         Офистік сағаты 15

25

, кабинет 309 

Email _elatus78@mail.ru _ 

 

2.  Курстың  мақсаты:  Адамның  еңбегін  неғұрлым  өнімді  ететін  және  сонымен  бірге  оның  жан-

жақты  рухани  және  физикалық  дамуына  ықпал  ететін,  жұмыскерге  жайлылық  пен  қауіпсіздікті 

қамтамасыз ететін жағдайларды, әдістерді және еңбек қызметін ұйымдастыруды құру мақсатында 

студенттердің  еңбек  процестеріндегі  адамның  функционалды  мүмкіндіктері  мен  ерекшеліктерін 

ескеру  саласындағы  білім  алуы,  оның  денсаулығы  мен  өнімділігін  сақтау.  Көліктегі  көліктік 

процестерді басқаруға арналған  «адам  - машина - қоршаған орта» (MF) жүйелерін жобалау және 

пайдалану кезіндегі адам факторын зерттеу және ескеру. 

 

3.  Курстың  сипаттамасы:  Пәннің  мақсаты  -  ғылыми  пән  ретінде  эргономиканың  объективті 

себептері  мен  даму  тарихын  зерттеу;  біздің  елімізде  және  шетелде  эргономикалық  даму 

тенденциялары; эргономика объектісі; «Адам - машина - өндірістік орта» (ОАМ) жүйелері туралы 

түсінік;  эргономика  зерттеулерінің  тақырыбы;  эргономика  туралы  түсінік;  эргономиканың 

өлшемдері мен сандық көрсеткіштері; пәнаралық байланыс эргономикасы. 

 

4. Пререквизиттер: 

- 

5. Постреквизиттер: 

- Мамандықтың профильдеу пәндері. 

 

6. Әдебиеттер тізімі: 

 

 

Негізгі әдебиеттер 

Қосымша әдебиеттер 

1  Мунипов  В.  М.,  Зинченко  В.П.  Эргономика,  - 

М.: Логос, 2001. 

[8] 

Венда  В.Ф.  Средства  отображения 

информации.  Эргономические  исследования  и 

художественное  конструирование.  -  М.: 

Энергия, 1969. 

2 

Лазарев  Е.М.  Дизайн  машин.  –  Л.: 

Машиностроение, 1988. 

[9]  Эргономика.  Лабораторные  работы.  Под 

ред. Дуганова Г.В. – Киев: Вища школа, 1976. 

3 Шарипов В.М. Основы эргономики и дизайна 

автомобилей и тракторов,-М.: Академия, 2005 

 

4 Мунипов В.М., Даниляк А.И. Стандартизация, 

качество  продукции  и  эргономика.  –    М.: 

Издательство стандартов, 1982 

 

5  Ломов  Б.Ф.  Инженерная  психология.  –  М.: 

Наука, 1977. 

 

6  Венда  В.Ф.  Инженерная  психология  и  синтез 

систем  отображения  информации.  –      М.: 

Машиностроение, 1975. 

 

7 Агапова Е.Г. Физиология и психология труда. 

– Самара, 1991. 

 

 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 

СӘТБАЕВ УНИВЕРСИТЕТІ  

 

Ф ҚазҰТЗУ 703-08. Силлабус 

 

7. Күнтізбе – тақырыптық жоспары: 

 

 

Ап

та

  

Дәріс тақырыбы 

Зертханалық 

жұмыстың 

тақырыбы 

Әдебиет-

терге 

сілтеме 

Тапсыр-

ма 

Өткізу 

мерзімі 

1-2 

Эргономиканың  объектісі,  мақсаттары 

мен міндеттері. Эргономика әдістері 

Практикалық 

жұмыс №1 

 

 

 

3-4 

Эргономикалық  зерттеудің  мақсаттары, 

міндеттері және негізгі бағыттары 

Практикалық 

жұмыс №2

 

 

 

 

5-6 

Эргономиканың  даму  тарихы  мен  шығу 

себептері 

Практикалық 

жұмыс №3

 

 

 

 

7-8 

Эргономиканың 

инженерлік 

психологиялық 

және 

психофизиологиялық әдістері 

Практикалық 

жұмыс №4

 

 

 

 

8 

Бірінші аралық аттестация 

Мультивариантты тест немесе ауызша 

сұрақтар 

8 апта 

9-

10 

Эргономикадағы  қызмет  және  еңбек. 

Қызметінің мазмұны 

Практикалық 

жұмыс №5

 

 

 

 

11-

12 

Еңбектің  ауырлығы  және  жұмысшының 

функционалды жағдайы.  

Практикалық 

жұмыс №6

 

 

 

 

13-

14 

Теміржолшылардың 

функционалды 

жағдайларының ерекшеліктері 

Практикалық 

жұмыс №7

 

 

 

 

15 

Екінші қорытынды аттестация 

Мультивариантты тест немесе ауызша 

сұрақтар 

15 апта 

 

Емтихан 

Билеттер 

Кесте 

бойын-

ша 

*Күнтізбенің тақырыптық-күнтізбесінде, мереке күндерді ескере отырып, өзгерістер болуы мүмкін 

 

8. Тапсырмаларды орындауға, қысқаша әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар 

 

  Студенттің өзіндік жұмысы (СӨЖ): 

СӨЖ  –  оқытушының  дайындаған  нұсқаларына  сәйкес  және  семестр  бойынша  өтілген 

материалдардарды  қамтитын  тапсырмалардан  тұрады.  Тапсырмалар  жазбаша  немесе  ауызша 

орындалып,  кесте  бойынша  мерзімге  сай  өткізілуі  тиіс.  Сіздің  жазбаша  немесе  ауызша  берген 

жауабыңыз, берілген тапрсыманы толықтай қамту қажет. Жұмысты уақытылы орындап, тапсыру 

да ескеріледі. 

 

  Оқытушымен студенттің өзіндік жұмысы (ОСӨЖ): 

Апта  сайынғы  ОСӨЖ,  дәрістер  мен  зертханалық  сабақтардың  тақырыптары  бойынша  өткізіледі. 

ОСӨЖ  стандартқа  сәйкес  рәсімделеді  және  дәріскерге  тапсырылады.  ОСӨЖ  оқытушы  берген 

варианттар  бойынша  орындалады.  Орындалған  жұмыс  теориялық  материалды  және  теорияны 

практикалық есептерді шешуге қолдануды, алынған шешімді талдауды қамтуы керек. 

 

  Практикалық жұмыстар: 

Тәжірибелік  жұмыс  практикалық  жаттығулардағы  тапсырмаларды  орындаудан  тұрады.  Әрбір 

практикалық  сабаққа  №  Практикалық  жұмыс  (апта  нөмірі)  файлына  сәйкес  келеді,  онда 

тапсырмалар  мен  оларды  орындауға  арналған  нұсқаулық  бар  (білім  беру  порталының  сайтында 

көрсетілген).  

№ 1 практикалық жұмыс. (Жұмыс орнының эргономикалық параметрлерін есептеу) (2 сағ.). 

№ 2 практикалық жұмыс. (Жұмыс орнының бос және орналасу параметрлерін есептеу) (2 сағ.). 

№ 3 практикалық жұмыс. (Реттелетін жабдықтың параметрлерін есептеу) (2 сағ.). 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 

СӘТБАЕВ УНИВЕРСИТЕТІ  

 

Ф ҚазҰТЗУ 703-08. Силлабус 

№ 4 практикалық жұмыс. (Жұмыс орнының шу жағдайын есептеу) (2 сағ.). 

№ 5 практикалық жұмыс. (Жұмыс орнындағы жабдықтардың дірілін есептеу) (2 сағ.). 

№ 6 практикалық жұмыс. (Жұмыс орнының жарығын есептеу) (2 сағ.). 

№ 7 практикалық жұмыс. (Жұмыс зонасының ауасындағы зиянды заттардың құрамын есептеу) (2 

сағ.). 

 

  Аралық  бақылау  –  ауызша  өткізіледі  және  түрлі  тапсырмаларды  қамтиды:  өткен  дәріс 

материалдарын  қамтитын  сұрақтардан,  нақты  тапсырмаларды  практикалық  шешуден  тұрады. 

Егер, аралық бақылауда баға төмен болып қалса, оны жоғарылату үшін қосымша сұрақтар берілуі 

мүмкін. 

 

  Емтихан: - курстың барлық материалдарын қамтиды және қорытындылайды. Емтихан жазбаша 

билет бойынша өткізіледі және семестрде өткен барлық материалдарды, яғни дәрістер, СӨЖ және 

ОСӨЖ  материалдары,  зертханалық  жұмыстарды  қамтиды.  Емтихан  ұзақтығы  2  академиялық 

сағат. Жазбаша жауап ұқыпты жазылуы керек, теориялық материалды мысалдармен дұрыс, толық 

және  нақты  тұжырымдау,  емтихан  билеті  берілген  тапсырмаға  сәйкес  нақты  және  оңтайлы 

шешілуі керек. Емтиханда төмен баға алып қалған жағдайда, бағаны көтеру үшін қосымша сұрақ, 

қайта тапсыруға немесе басқа билет алуға рұқсат берілмейді. 

 

9. Жұмысты бағалау критерийлері: 

 

 

Әліпби 

жүйесімен 

бағалау 

Бағалаудың 

цифрлық 

эквиваленті 

Критерийлер 

А 

95 – 100 

Оқытылатын  курс  көлемінен  асатын  ең  жоғары  білім  стандарттарын 

көрсетеді 

A - 

90 – 94 

Ең жоғарғы білім стандарттарына сәйкес келеді 

В + 

85 – 89 

Өте жақсы және жоғары білім стандарттарына сәйкес келеді 

В 

80 – 84 

Жақсы және жоғары білім стандарттарына сәйкес келеді 

В - 

75 – 79 

Жоғары стандарттарған жақын жеткілікті білімнен артық 

С + 

70 – 74 

Жалпы стандарттарға сәйкес келетін жеткілікті білім 

С 

65 – 69 

Жалпы білім стандарттарын қанағаттандырады және сәйкес келеді 

С - 

60 – 64 

Қанағаттандырады,  бірақ  кейбір  білімдер  бойынша  стандарттарға 

сйәкес келмейді 

D + 

55 – 59 

Аз  қанағаттандырады,  бірақ  білімнің  үлкен  спектрі  бойынша 

стандарттарға сәйкес келмейді 

D 

50 – 54 

Стандарттарға күмәнді сәйкестігі бар минимады қанағаттанарлық өту 

балы 

F 

0 – 49 

Қанағаттанарлықсыз  төменгі  көрсеткіштер  және  пәнді  меңгеруге 

тырыспаған 

*Қосымша тапсырмалар үшін бонустық ұпайлар алуға болады. 

 

10. Жұмыстарды кешіктіріп өткізу саясаты: 

Студент,  зертханалық  жұмыстың,  СӨЖ,  ОСӨЖ  орындау  мерзімдерін  сақтауы  керек.  Жұмыс 

уақытылы жеткізілмеген жағдайда, максималды баллды 10%-ға азайту қарастырылған. 

 

11. Сабаққа қатысу саясаты: 

Сабаққа кешікпеу және сабақтан қалмау, сабақ барысында ұялы телефондарды сөндіруге, сабаққа 

дайын,  ұқыпты  және  міндетті  болыңыз.  Әрбір  студент,  оқытушының  берген  мәліметімен  ғана 

емес,  кітапханалардағы  әдебиеттермен  де  қосымша  білімін  шыңдауға  міндетті.  Егер,  Сіз  аралық 

бақылауды немесе қорытынды емтиханды белгілі себептермен өткізіп алуға мәжбүр болсаңыз, Сіз 

мұғалімді, бақылау немесе емтихан алдында ескертуіңіз керек. 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 

СӘТБАЕВ УНИВЕРСИТЕТІ  

 

Ф ҚазҰТЗУ 703-08. Силлабус