Электрлі техника

5.2 Мамандар құрамындағы еңбек етушілер санының есебі

Қара мыс өндірісінің технологиялық схемасының қиындығын ескере отырып, өндірістік жұмыскерлер санын агрегаттарға қызмет көрсету нормасы және жұмыс орны негізінде білеміз. Өйткені бұл өндірісте өндіру нормасын немесе уақыт нормасын бекітетін мүмкіндік жоқ.

Жұмыскерлердің келу санын қызмет көрсету нормасы бойынша білу мына формула бойынша жасалады:

Nкелу =Нқызм. х А х С,

мұндағы Н қызм. – агрегаттағы қызмет ету нормасы;

А - агрегат саны;

С - тәутіктегі ауысым саны.

Штаттық санын білу мына формула бойынша жасалады

Nдана = Нқызм. х А х (С+1)= Nкелу + N ауыс.

мұндағы N ауыс. – ауыстырылатын жұмыскерлер саны, жұмыс ауысым санына тең.

Тізім саны мына формула бойынша жасалады:

Nтіз.= Nкелу х Kc =Nкелу х Tĸ/Тэф.
5.2.1 Негізгі және қосымша жұмыскерлер санын есептеу

Жұмыскерлер санының есебін қабылдаймыз

1. Аға конверторшы

а) Тәулікте келетін саны Nкелу =Нқызм. х А х С= 0,5х 3 х 3 = 6 адам

мұндағы Н қызм. – агрегаттағы қызмет ету нормасы;

А - агрегат саны;

С - тәутіктегі ауысым саны.

б) Тәулік бойындағы тізім сандары

Nтіз.= Nкелу х Tном/Tэф. = 5 х 1,24=7 адам

2. Конвертерші – фурмовшы.

а) Тәулік бойындағы келетін сандар Nкелу =1,5 х 3 х 3=18 адам

б) Тәулік бойындағы тізім сандары Nтіз. =18 х 1,24 = 22 адам.

5.3 кестесі – Негізгі және қосымша жұмысшылар саны

5.2.2 Қызметшілер және ИТЖ санының есебі

Металлургиялық цехтың конвертер бөлімінің қызметшілер және ИТЖ штат кестесі.

5.4 кестесі – МОГ қызметшілері және ИТЖ саны

5.3 МОП қызметкерлері және ИТЖ жұмыскерлердің еңбек ақы қорының жылдық есебі.

5.3.2 Негізгі және қосымша жұмыскерлердің еңбек ақысының жылдық қор есебі

5.5 Кестесінде берілгенді қолданып, мамандығы бойынша еңбек ақыны есептейік

1) 5-ші дәрежелі аға конвертерші.

Аға конвертершінің күндізгі тарифі – 115,824 құрайды, тізім саны 6 адам. Жұмыс уақытының тиімді қоры 252 ауысым:

А) Барлық жұмыскерлердің жұмыс істеу ұзақтылығы адам-ауысым

252 х 6 = 1512

Б) Еңбек ақының тарифті қоры 1512 х 115,824 = 175125,88 тенге.

В) Түнгі уақыттағы жұмыс үшін төленетін ақы 60  еңбек ақы тарифті қорынан 175125,88 х 0,6=105075,52 тенге.

Г) Түнгі уақыттағы жұмыс үшін төленетін ақы 20  тарифті қордан:

175125,88 х 02=35025,18 тенге.

Д) Жоспарды орындағаны үшін сыйақы 40  тарифті қордан

175125,88 х 0,4=70050,35 тенге.

Барлығы: еңбек ақы негізгі қоры

175125,88+105075,52+35025,18+70050,35 =385276,92 тенге.

Еңбек ақының қосымша қоры.

А) Мемлекеттік және қоғамдық міндеттерді орындау уақытына төленетін ақы 1  негізгі еңбек ақы қорынан

385276,92*0,214 = 82449,26 тенге. құрайды.

Еңбек ақының қосымша қорының барлығы

3852,77+82449,26 = 86302,03 тенге.

Еңбек ақының жалпы қоры:

539387,67+86302,03 = 625689,70 тенге.

Бір жұмыскердің орта айлық еңбек ақысы

625689,70 / 12 / 6 = 8690 тенге.

Мамандықтары бойынша қалған жұмыскерлердің еңбек ақы қорының жылдық есебі сол сияқты жасалады, қосымша жұмыскерлердің сыйақысынан басқа, ол 255 тарифтік қойылымға тең.

7.6 кестесі – Негізгі және қосымша жұмыскерлердің еңбек ақысының жылдық қоры

6 Құрылыс шешімдері

6.1 Құрылыс ауласының мінездемесі

Жобаланған цех тегістелген барлық жағынан жел соғу үшін ашық жерде құрылады. Берілген ауданда статистика бойынша ешқандай жер сілкіністері байқалмаған, сондықтан ғимаратты сейсмикалық 5 балға есептейміз. Берілген жердің топырағы сазды-құмдақ сондықтан фундамент астына негізгі топырақты жасанды бекітілуін талап етеді, ол ауыр салмақтан басылып қалмау және жер асты суының әсеріне түспеу үшін.

Климат өте континентальды, ауаның температурасы белгілі бір амплитудалармен мінезделеді, қаңтар айында температура (-41С), шілде айында (+39С), тәулік бойы температура жиі өзгереді (+/- 17С). Желдің бағыттары шығыс, батыс болып келеді, ол ауа сызығы және жоғарғы қысым сызығының қосылуынан байқалады. Қаңтар және сәуір аралығында көрсетілген жолда желдің қайталануы 45-60 градус аралығында ауытқиды. Ең желді ай – қаңтар, батысқа бағытталған желдер. Маусым – шілдеде шығыс желдері. Желдің жылдамдығы секундына 5 – 22 метр.

Атмосфераның бұзылуы ауданда аз, олардың көлемі жылына 125-тен 160-қа дейін ауытқиды.

Ауаның температуралық режиміне келісті және аз мөлшерде бұзылуы, мұнда ауаның төмен ылғалдылығы байқалады, Қазақстан бойынша бұл аудан ауа құрғақшылығынан 1-ші орын алады.

Технологиялық қажеттіліктерге судың теориялық шығыны айына 900,0 мың куб.метр аралығында болады. Берілген аулада әрі эксплуатация үшін қолдануға болатын құрылыс объектілері болған жоқ.

6.9 Жабдықты сыйыстыру және реттеу

Жылына қара мыс 130,0 мың тонна өндіруден, біз бес көлденең конвертер бекітеміз (оның 3-і жұмыс қалпында, біруеі резервте, біреуі сақтаулы) әрқайсысының өндірушілігі 80,0 тонна.

Конвертерлер орнарастырылған негізгі бөлімді ескере отырып, көтергіш –көліктермен қамтамасыз етілген (бес 50 тонналы электр көпірлі крандармен), қосымша бөлімде бір магнитті-грейферлі кранды жоспарлаймыз, жүк көтергіштігі 10 тонна.
6.3 Жоспарланған ғимараттың конструтивті жүйесі

Цехтың габариттері келесі, колонналар арасы 6 метр, аралықтар 9 және 24 метр. Конвертер цехының екінші аралығында жөндеу алаңы оператор, щебер бөлмелер, дәретхана орналасқан.

Котлаванның түбіне ұсақталған тас кесектерін төгіп, құрышталған құрал – саймандар және параллелепипед түрінде колонналар астына бөренелі фундаментті құяды, конвертерлер астына бутовый тасты фундамент түрінде салады. Фундамент ғимараттың көтерер элементін ұстап тұрады және ауырлықты негізіне береді.

Фундаменттің құюылу терендігі 3,5 метр, бұл әкелетін ауырлық және топырақтың жайылу геологиялық талаптарын есептегенде алынған.

Цехтың едені марка 30 бетонмен жабылған, оған шойын плиталары қойылған. Бұл процесс кезінде тастаулар ерітілген заттың шашырауының болу мүмкіндігінен, сондықтан еден ауырлықтан жарылмау және температураның әсерінен еріп кетпеу керек.

Конвертерден металдар шығарған уақытта қышқыл ангидридінің бөлінуі болады, сондықтан да құрылысқа қоятын талап, ол конструкцияның неғұрлым қаттылығы және мықтылығы. Сонымен қатар, отқа төзімділігі сондықтан орындалу схемалары өз тағайындалуларына қарай әр түрлі материалдардан жасалады. Қабырғалардың өздері 300 маркалы бетоннан жасалған. Қоршайтын қабырғалар жоғарғы температураға төзімді, үнемділігі пайдалы кірпіштен жасалған. Бұл жағдайда отқа төзімді кірпіштер келеді, ковертерлерде және пештерде футеровка түрінде екінші рет қолданылады. Саздан жасалған 100-15 маркалы жәй кірпіш қолдануға болады.

Административтік – тұрмыстық бөлмелер цех ғимаратынан 100 метр қашықтықта орналасқан. Шикі зат және өнімнің әр түрін тасымалдау үшін цех теміржол көлігімен қамтамасыз етілген. Екінші аралықта теміржол қақпасы (4,5 х 6) қойылған, онда кісі өтетін тесік жасалған. Терезе аралықтары силикаттан жасалған кәдімгі шынымен әйнектелген, барлық су құбырлары құрыштан жасалған.
6.4 Жоспарланған ғиматтың мінездемесі

Цехта жасанды және тән жарық қолданылады. Тән жарық терезеден және П-бейнелі типті аэроционды шам жасалады.

Аэроционды шам жаз мезгілінде бөлменің тән аэрациясы үшін қызмет етеді. Бөлмеде екі түрлі желдеткіш қолданылады: жалпы айырбастау және міндетті. Ғимараттың ұзақ тұруы үшін біз әртүрлі шикізаттар элементін қолданамыз. Ғимарат аязға тұрақтылық талапқа сай келу үшін колонналар қуатты құрыш 50-ден жасалған. Даттанудан қорғау үшін 600Сº-қа дейін температураны ұстайтын дат баспайтын құрыштан детальдар, алюминді құрыштан жабқыштар қолданылады.

Темір бетонды колонналар заут талаптары бойынша монтаж конструкциясынан жасалады, осы конструкцияларда алаңның құрылысы жасалады, ол жұмыстың уақытын, ғимараттың қаңқасын жасаумен байланысты шығынды азайтады.

Өндірістік және ішетін сумен қамтамасыз ететін шеңберлі жүйе қарастырылып отыр. Өндірістік және ішетін суды цехқа өткізу екі құбыр арқылы жасалады.

Санитарлы – тұрмыстық бөлмелер комплексі цехтан 300 метр ара қашықтьықта орналасқан: киім ілгіш, душ қабылдайтын бөлме, медициналық бөлімі, дем алатын бөлме, асхана.

7.1 Газ және шаң тастау көзі

Түсті металлургия өндірісінде жасалатын әр түрлі және басқа да металлургиялық процестер кезінді үлкен көлемде өндірістік қалдықтар, ағынды сулар және газ тастандылары болады, оларды тазалау маңызды проблема болып табылады.

Металлуцргиялық зауыттардың газ тастандылары ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған болып бөлінеді.

Атмосфераға ұйымдастырылған газ және шаң тастандылары (түтін мұржасы арқылы) өндіріс жерінде айналадағы ортаның ластануы болып табылады. Ұйымдастырылмаған технологиялық тастандылар (ашық алаңдарда қойылған жабдықтардан, газ құбырларынан шығатын газдан және т.б.) ең бастысы зуаыттың жерін, жел болған кезде айналадағы тұрғылықты ластандырады.

Конвертерлеудің технологиялық процесі кезінде шаңның мөлшері, негізгі ерітілетін металл қосындыларын құрайтын, сонымен қатар жолаушы метелдар – темір, кадмия, мырыш, қорғасын, мышяк, теллур, висмут, күміс және т.б. жиналады. Мысалы, 1 тонна қара мысқа 2 тоннадан аса шаң және 8 тонна қышқыл жиналады.

7.2 Газды шаңнан тазалау

Шаңды газ ағынынан бөлу әдісіне қарай шаң аулаудың келесі әдістері болады.

1. 
   Құрғак және механикалық;
   
2. 
   Суланған;
   
3. 
   Фильтрленген;
   
4. 
   Электр статистикалық.
   

Суланған шаң аулағыштарға механикалық күш әсерінен шаңның бөлінуі болатын аппараттар жатады.

Турбулентті жуғыштарды көбіне ұсақ бөлшектер құрайтын жұқа газ аулауға қолданады. Фильтрлеу шаң аулағыштарда шаңданған газдар матадан жасалған тосқауыл немесе көбіршікті қабат арқылы өтеді, щаң буда немесе фильтерлеу матаның бетінде жиналады.

Ыстық газдарды тазалау үшін көпіршікті керамикалық элеметті фильтрлер пайдаланады, олар уақыт сайын сөнеді және тазаланған газды кейін ғарай үрлеу жолымен генерірлейді. БМҚЗ-да газды тазалау газ өткізгіш трактінде шаң камерасында, циклондарда жасалады.

Өндірістік ағынды суды зиянсыздандыру барлық өндірістер үшін міндетті болып саналады.

Металлургиялық зауыттың ағынды сулары өздерінің көп мөлшеріне және сапалы құрамына қарай қышқылданудың ұлғаюын және жиналған су оттегі тәртібінің нашарлауын, өлшенген заттардың құрамының ұлғаюын, судың тұнығуының төмендеуін және оның түсуінің пайда болуына жол береді.

Ағынды сулар конвертірлеу қожының түйіршігімен салыстырғанда өлшеген заттардың аз құрамымен бөлінеді. ( 6х10-7х10 мг/м).

Өлшенген ластандыратын заттары бар ағынды сулар тұрып қалған араластардан босатылады.

Ағынды сулардың ластануының құрамына қарай бірнеше тәсіл қолданады

1. 
   Физикалық тұнба, қалқыту, тұндыру, фильтрлеу .
   
2. 
   Физика- химиялық кристалдау, буландыру, тұндыру, фильтрлеу.
   
3. 
   Химиялық жою.
   
4. 
   Биологиялық- микробтар қолдану арқылы.
   

8.1 Ғимаратқа , құрылысқа және жабдықтарға шыққан күрделі шығындар есебі

8.1.1 Ғимаратқа ,құрылысқа және жабдықтарға шыққан күрделі шығын есебі

Металлургялық цехтың жоспарланған бөлімінің көлемі 32х60х120=195840 куб.метр құрайды.

Ғимараттың бір куб.метрінің бағасы 195840х 115=22521600 теңге болады.

Ғимараттың жалпы бағасы 195840 х115= 22521600 теңге болады.

Амортизациялық шығымдар ғимараттың сметалық құнынан 25 % құрайды 0,25 х 31530240=788256 теңге.

Ғимараттың сметалы бағасы 22521600 +9008640 =31530240 теңге.

Ғимараттың ағынды жөндеуі ғимараттың сметалы құнынан 1,5% құрайды.31530240 х0.015=472953 теңге.
8.1.2 Жабдыққа кететін күрделі шығында табу

Бөлімдегі конвертерлер саны үшеу. Жарамды баға бойынша біреуінің бағасы 4200000 теңгені құрайды. Сонда жалпы бағасы 7200000+1440000 = 8640000.

Амортизацияланған шығымдарды конвертірлеудің сметалы құнынан 5,5 % құрайды. 8640000 х0,055 = 4752000 теңге.

Басқа жабдықтар есебі нақты жасалады.

Конвертірлер бөлімінің жабдықтар құны 15941207,4 теңгені құрайды. Есептелмеген қосымша жабдықтың құны негізгі жабдықтың сметалы құнынан 10% құрайды:

15941207,4х0,1 =1594120,74 теңге.

Жабдықтарды ұзақ жөндеу жұмыстары негізгі жабдықтың және есептелмеген қосымша жабдықтардың құнынан 4,5% құрайды

( 15941207,4+1594120,7) х 0,045=788089,77 тенге.

Құрал сайманның және басқа да заттардың құны барлық жабдықтар құнынан 1 % құрайды:

(15941207,4+1594120,74)*0,01=175353,28 тенге.

Амортизаторлық шығымдар жабдықтың құнынан теңгені құрайды. Амортизацияның жалпы орташа нормасы:

Амортизациялық шығымдар орташа норма есебі бойынша қосымша жабдықтардың және басқа да құралдарының құнынан амортизациялық шығымды табамыз.