«Экономика және басқару» институты

Дәріс мазмұны:

КСРО тарихында экскурсияға деген қоғамдық құштарлық бұл күндерде география ғылымының мақтанышы болып отырған А.Никитиннің, Миклухо- Маклайдың, Берингтің, Пржевальскийдің және басқа көптеген адамдардың саяхат жасауына байланысты елеулі арта түсті.

ХҮІІІ ғасырдың өзінде- ақ мектептерде мағлұмат беретін экскурсиялар өткізіле бастады.

Ресейде мектеп экскурсиялары алғашқы туризм мекемелерінің бастамасы болды. 1877 жылы алғашқы туристік ұйымның негізі қаланды. Ол Тифлистегі Кавказдық жаратылыстану қоғамының Альпі клубы еді. 1890 жылы Одессада Ресейдегі екінші туристік ұйым- Қырым тау клубы пайда болды. Алғашқы жылдардың ішінде- ақ ол Ялта мен Севастопольде, содан кейін Екатеринославта (қазіргі Днепропетровск) бөлімшелерін ашты.

Дәріс- 2. Экскурсия ісінің даму тарихы.

Дәріс мазмұны:

1895 жылы Ресейдің туристік қоғамы (РОТ) құрылды, ол Ресейдің шалғай орындарында өз ықпалын тигізді. 1901 жылы Мәскеуде Ресейдің тау қоғамы құрылды, ол Казбектің етегіндегі биік тауда алғашқы «Ермолов» үйін және Владикавказда, Пятигорскіде және Сочиде туристік бөлімшелерін ашты. 1908 жылы теңіз экскурсияларының комитеті ұйымдастырылды. Ресейдің туристік қоғамы және тау клубтары революцияға дейін негізгі туристік ұйымдар болып келді. Алайда солардың ішіндегі ең ірісі РОТ- тың мүшелер саны тәуір деген жылдарда 5 мыңнан аспайтын.

Дәріс- 3. Экскурсия туралы ұғым.

Дәріс мазмұны:

Экскурсия (латын тілінде excursio- сапар) қонақжай орындарды, мұражайларды және т.б. объектілерді оқып білу немесе мәдени- ағартушылық мақсатта экскурсоводтың жетекшілігімен топтық және жеке аралау. Экскурсичя туралы түсінік. Емельяновтың экскурсия жөніндегі пікірі. Әңгімелеу және көрсету тәсілдері.

Дәріс- 4. Экскурсия туралы ұғым.

Дәріс мазмұны:

Экскурсия деп алдын ала мақсаты бар жоспарланған процесті айтады. Экскурсияны ұйымдастырушылар экскурсияны ұйымдастыру алдында экскурсияны өткізудің жоспарын жасап, онда қандай тақырыпта өтетінін көрсететін объектіні айтылатын текст, оның білімдері нақты талқыланады.

Экскурсияның негізгі екі элементі. Экскурсияның тәрбиелік формасы.

Дәріс мазмұны:

Экскурсияны даярлаудың негізгі кезеңдері. Экскурсия ж‰ргізушілердің шығармашылық топтары. Экскурсияны даярлаудың дәйектілігі: экскурсияның тақырыбы мен мақсатын анықтау, әдеби көздерін таңдау және зерттеу, мұрағаттық, музейлік, статистикалық көздерді зерттеу, экскурсиялық объектілердің бақылау пакеті мен паспорттарын даярлау, әдістемелік құралды құрастыру; маршрутты жаяу т‰рде немесе көлік пайдаланып өз көзімен зерттеу, экскурсияны тапсыру және қабылдау.

Дәріс- 6. Экскурсия классификациясы.

Дәріс мазмұны:

Экскурсияны даярлаудың негізгі кезеңдері. Экскурсия ж‰ргізушілердің шығармашылық топтары. Экскурсияны даярлаудың дәйектілігі: экскурсияның тақырыбы мен мақсатын анықтау, әдеби көздерін таңдау және зерттеу, мұрағаттық, музейлік, статистикалық көздерді зерттеу, экскурсиялық объектілердің бақылау пакеті мен паспорттарын даярлау, әдістемелік құралды құрастыру; маршрутты жаяу т‰рде немесе көлік пайдаланып өз көзімен зерттеу, экскурсияны тапсыру және қабылдау.

Дәріс- 7. Экскурсияға дайындық.

Дәріс мазмұны:

Экскурсия тақырыбы, мақсаты және міндеті, экскурсия объектілерін таңдау және оқып білу, экскурсия маршрутын әзірлеу, экскурсия тақырыбы бойынша материалдарды оқып білу.

Экскурсиялық объект ұйымы, оның т‰рлері. Объекттердің орналасуы, айқындылығы, білім беру құндылығы, сақтандығы. Негізгі және қосымша экскурсиялық объекттер. Объекттер классификациясы: мәдени, сәулет ескерткіштері, табиғи, тарихи, қалалық, қала маңындағы, музейлік. Әдебиет пен өнер объектілері. Қарапайым және к‰рделі объектілер.

Дәріс мазмұны:

Экскурсия тақырыбы, мақсаты және міндеті, экскурсия объектілерін таңдау және оқып білу, экскурсия маршрутын әзірлеу, экскурсия тақырыбы бойынша материалдарды оқып білу.

Экскурсиялық объект ұйымы, оның т‰рлері. Объекттердің орналасуы, айқындылығы, білім беру құндылығы, сақтандығы. Негізгі және қосымша экскурсиялық объекттер. Объекттер классификациясы: мәдени, сәулет ескерткіштері, табиғи, тарихи, қалалық, қала маңындағы, музейлік. Әдебиет пен өнер объектілері. Қарапайым және к‰рделі объектілер.

Дәріс мазмұны:

Экскурсия маршрутын анықтау, экскурсияның бақылау және жеке мәтіндері, «Экскурсовод портфелі».

Экскурсия өткізу методикасының мақсаты мен міндеттері. Экскурсиялық жұмыстағы объектілерді көрсету және сипаттау. ‡йлесімділіктің ерекшеліктері және деңгейлері. Экскурсиялық көрсетудің негізгі әдістемелік тәсілдері.

Дәріс мазмұны:

Экскурсия маршрутын анықтау, экскурсияның бақылау және жеке мәтіндері, «Экскурсовод портфелі».

Экскурсия өткізу методикасының мақсаты мен міндеттері. Экскурсиялық жұмыстағы объектілерді көрсету және сипаттау. ‡йлесімділіктің ерекшеліктері және деңгейлері. Экскурсиялық көрсетудің негізгі әдістемелік тәсілдері.

Дәріс мазмұны:

Экскурсияның технологиялық картасы, дайындық экскурсиясын өткізу және оны бекіту. Экскурсия маршрутын анықтау, экскурсияның бақылау және жеке мәтіндері, «Экскурсовод портфелі».

Экскурсия өткізу методикасының мақсаты мен міндеттері. Экскурсиялық жұмыстағы объектілерді көрсету және сипаттау. ‡йлесімділіктің ерекшеліктері және деңгейлері. Экскурсиялық көрсетудің негізгі әдістемелік тәсілдері.

Дәріс мазмұны:

Экскурсияның технологиялық картасы, дайындық экскурсиясын өткізу және оны бекіту. Экскурсия маршрутын анықтау, экскурсияның бақылау және жеке мәтіндері, «Экскурсовод портфелі».

Экскурсия өткізу методикасының мақсаты мен міндеттері. Экскурсиялық жұмыстағы объектілерді көрсету және сипаттау. ‡йлесімділіктің ерекшеліктері және деңгейлері. Экскурсиялық көрсетудің негізгі әдістемелік тәсілдері.

Дәріс мазмұны:

Экскурсиялық объектілерді өткізу, экскурсиялық әңгіме, экскурсия өткізудің ерекше методикалық тәсілдері. Экскурсия өткізудің негізгі әдістемелік тәсілдері: көрсету әдістері. Алғашқы байқау, оның сипаттамасы. Экскурсиялық талдаудың түрлері: сәулеттік, тарихи, табиғаттанулық, өндірістік-экономикалық. Оқиғаларды бір жерге келтіру әдісі, көз арқылы салыстырмалар, мемориалдық тақтаны көрсету әдісі және т.б. көрсету әдістері, экскурсиялардағы тест түрлері. Көрсетудегі қимыл маңызы. Экскурсия ж‰ргізушінің «портфелін» қолдану.

Дәріс- 14. Экскурсияны өткізу.

Дәріс мазмұны:

Экскурсиялық объектілерді өткізу, экскурсиялық әңгіме, экскурсия өткізудің ерекше методикалық тәсілдері. Экскурсия өткізудің негізгі әдістемелік тәсілдері: көрсету әдістері. Алғашқы байқау, оның сипаттамасы. Экскурсиялық талдаудың т‰рлері: сәулеттік, тарихи, табиғаттанулық, өндірістік-экономикалық. Оқиғаларды бір жерге келтіру әдісі, көз арқылы салыстырмалар, мемориалдық тақтаны көрсету әдісі және т.б. көрсету әдістері, экскурсиялардағы тест түрлері. Көрсетудегі қимыл маңызы. Экскурсия жүргізушінің «портфелін» қолдану.

Дәріс- 15. Экскурсияны өткізу.

Дәріс мазмұны:

Назар аударту кризистары және және одан өту жолдары, экскурсия өткізу техникасы. Түсіндірме, оның ұзақтығы. Сипаттама әдісін қолдану. Экскурсияда әдеби монтажды қолдану. Дәйексөз қолдану, оның көлемі, үйлесімділігі. Әңгімелеу - балалармен

жұмыс жасаудың тиімді әдісі. Әңгіменің әдістері: оқиғалардың көбеюі, аналогия мен контракт, ұйтқу және т.б. Экскурсиялық қызметтің дифференциалды тәсілі. Дифференциалды қызметтің маңызы. Экскурсанттарды топтарға бөлу. Әртүрлі топтар: қарапайым экскурсияларда, турбазада, санаторийде демалыс үйлерде экскурсияларды жүргізу. Балаларға, туристерге, әртүрлі мамандарға арналған экскурсиялар.

Дәріс мазмұны:

Назар аударту кризистары және және одан өту жолдары, экскурсия өткізу техникасы. Т‰сіндірме, оның ұзақтығы. Сипаттама әдісін қолдану. Экскурсияда әдеби монтажды қолдану. Дәйексөз қолдану, оның көлемі, ‰йлесімділігі. Әңгімелеу - балалармен

жұмыс жасаудың тиімді әдісі. Әңгіменің әдістері: оқиғалардың көбеюі, аналогия мен контракт, ұйтқу және т.б. Экскурсиялық қызметтің дифференциалды тәсілі. Дифференциалды қызметтің маңызы. Экскурсанттарды топтарға бөлу. Әрт‰рлі топтар: қарапайым экскурсияларда, турбазада, санаторийде демалыс ‰йлерде экскурсияларды ж‰ргізу. Балаларға, туристерге, әрт‰рлі мамандарға арналған экскурсиялар.

Дәріс мазмұны:

Экскурсовдтың сөйлеу мәдениеті, дене қимыл мен мимика, экскурсоводтың топпен қатынасы. Экскурсия өткізу техникасы

Экскурсия ж‰ргізушінің сөз шеберлігі, экскурсия ж‰ргізу техникасы. Экскурсия ж‰ргізу техникасының ұғымы, мақсаты және міндеттері. Экскурсия ж‰ргізушінің топпен танысуы, ұйымдастырушы нұсқаулар. Кіріспе, негізгі тарау, қорытынды кезіндегі экскурсия ж‰ргізушінің орны. Экскурсанттардың автобустан т‰суі. Топтың объект жанында орналасуы. Экскурсанттардың ж‰ріп-тұруы, ж‰ріс жылдамдылығы. Экскурсия мерзімін орындау. Сұрақтарға жауап беру. Экскурсия ж‰ргізушінің кәсіби шеберлігі. Экскурсия ж‰ргізушінің құқықтары мен лауазымдық міндеттері. Экскурсия ж‰ргізушінің жеке-тұлғалық жеке-тұлғалық қасиеттеріне қойылатын талаптар.

Дәріс мазмұны:

Экскурсовдтың сөйлеу мәдениеті, дене қимыл мен мимика, экскурсоводтың топпен қатынасы. Экскурсия өткізу техникасы

Экскурсия ж‰ргізушінің сөз шеберлігі, экскурсия ж‰ргізу техникасы. Экскурсия ж‰ргізу техникасының ұғымы, мақсаты және міндеттері. Экскурсия ж‰ргізушінің топпен танысуы, ұйымдастырушы нұсқаулар. Кіріспе, негізгі тарау, қорытынды кезіндегі экскурсия ж‰ргізушінің орны. Экскурсанттардың автобустан т‰суі. Топтың объект жанында орналасуы. Экскурсанттардың ж‰ріп-тұруы, ж‰ріс жылдамдылығы. Экскурсия мерзімін орындау. Сұрақтарға жауап беру. Экскурсия ж‰ргізушінің кәсіби шеберлігі. Экскурсия ж‰ргізушінің құқықтары мен лауазымдық міндеттері. Экскурсия ж‰ргізушінің жеке-тұлғалық жеке-тұлғалық қасиеттеріне қойылатын талаптар.

Дәріс мазмұны:

Табиғаттану экскурсияларының мазмұны, көрсету мен сипаттау ерекшеліктері.

Тарихи және әдеби экскурсиялардың ерекшеліктері.

Тарихи экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсияларын ж‰ргізу әдістері, көрсеті мен сипаттау ерекшеліктері. Әдеби экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсиялардағы музейлік экспозицияларының орны. Әдеби экскурсияларын ж‰ргізгенде экскурсия ж‰ргізушінің сөз шеберлігіне қойылатын талаптар.

Дәріс- 20. Тарихи тақырыптағы экскурсиялар.

Дәріс мазмұны:

Табиғаттану экскурсияларының мазмұны, көрсету мен сипаттау ерекшеліктері.

Тарихи және әдеби экскурсиялардың ерекшеліктері.

Тарихи экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсияларын ж‰ргізу әдістері, көрсеті мен сипаттау ерекшеліктері. Әдеби экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсиялардағы музейлік экспозицияларының орны. Әдеби экскурсияларын ж‰ргізгенде экскурсия ж‰ргізушінің сөз шеберлігіне қойылатын талаптар.

Дәріс- 21. Әскери- тарихи тақырыптағы экскурсиялар.

Дәріс мазмұны:

Табиғаттану экскурсияларының мазмұны, көрсету мен сипаттау ерекшеліктері.

Тарихи және әдеби экскурсиялардың ерекшеліктері.

Тарихи экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсияларын ж‰ргізу әдістері, көрсеті мен сипаттау ерекшеліктері. Әдеби экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсиялардағы музейлік экспозицияларының орны. Әдеби экскурсияларын ж‰ргізгенде экскурсия ж‰ргізушінің сөз шеберлігіне қойылатын талаптар.

Дәріс- 22. Өнертану тақырыбындағы экскурсиялар.

Дәріс мазмұны:

Өнертану тақырыбындағы экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері, өнертану тақырыбындағы экскурсияларды ж‰ргізу әдістері, көрсеті мен сипаттау ерекшеліктері. Экскурсияның негізгі мазмұны. Сәндік- қолданбалы өнер туындылары. Көркем сурет және сурет галереялары. Өнертану тақырыбындағы экскурсиялардың теориясы мен практикасы.

Дәріс- 23. Сәулеттік-қала құрылысы тақырыбы бойынша экскурсияларды өткізу ерекшеліктері.

Дәріс мазмұны:

Сәулеттік-қала құрылысы тақырыбы бойынша экскурсияларды өткізу ерекшеліктері. Сәулет өнерінің объектілерінің негізгі ұйымдары, кезеңдері және сәулетік білімдерді экскурсия ж‰ргізген кезде қолдану. Көрсету мен сипаттың ерекшеліктері. Аталған экскурсияларды ж‰ргізудің әдістемелері. Сәулеттік және өнертану экскурсияларының эстетикалық тәрбиелеуде, этикалық идеяларды қалыптастырудағы маңызы.

Дәріс- 24. Сәулеттік-қала құрылысы тақырыбы бойынша экскурсияларды өткізу ерекшеліктері.

Дәріс мазмұны:

Сәулеттік-қала құрылысы тақырыбы бойынша экскурсияларды өткізу ерекшеліктері. Сәулет өнерінің объектілерінің негізгі ұйымдары, кезеңдері және сәулетік білімдерді экскурсия ж‰ргізген кезде қолдану. Көрсету мен сипаттың ерекшеліктері. Аталған экскурсияларды ж‰ргізудің әдістемелері. Сәулеттік және өнертану экскурсияларының эстетикалық тәрбиелеуде, этикалық идеяларды қалыптастырудағы маңызы.

Дәріс- 25. Сурет өнері туындылары көрсетілген экскурсиялар.

Дәріс мазмұны:

Сурет өнерінің объектілерінің негізгі ұйымдары, кезеңдері және сәулетік білімдерді экскурсия ж‰ргізген кезде қолдану, сурет экскурсияларының эстетикалық тәрбиелеуде, этикалық идеяларды қалыптастырудағы маңызы, аталған экскурсияларды ж‰ргізудің әдістемелері Бейнелеу өнері туындысының көрушіге тигізген әсері. Бейнелеу өнері туындылары көрсетілген экскурсияның басты компоненті.

Дәріс- 26. Театр экскурсиялары.

Дәріс мазмұны:

Экскурсияларды ж‰ргізудің әдістемелері, театр экскурсияларының эстетикалық тәрбиелеуде, этикалық идеяларды қалыптастырудағы маңызы. Театр өнерінің өзіне тән ерекшелігі. Театрдың басты міндеті. Театр экскурсияарының түрлері. Шолу экскурсиясы. Нақты тақырыптық, қалалық, қала сыртындағы, мұражайлық экскурсиялар. Театр мұражайларының типтері.

Дәріс- 27. Әдебиет тақырыбындағы экскурсиялар.

Дәріс мазмұны:

Әдеби экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері, әдеби экскурсияларын ж‰ргізгенде экскурсия ж‰ргізушінің сөз шеберлігіне қойылатын талаптар. Тарихи экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсияларын ж‰ргізу әдістері, көрсеті мен сипаттау ерекшеліктері. Әдеби экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсиялардағы музейлік экспозицияларының орны. Әдеби экскурсияларын ж‰ргізгенде экскурсия ж‰ргізушінің сөз шеберлігіне қойылатын талаптар.

Дәріс- 28. Табиғаттану экскурсиялары.

Дәріс мазмұны:

Табиғаттану экскурсияларды өткізу еркшеліктері. Табиғаттану экскурсияларының классификациясы. Материалистік көзқарасты, патриотизмді қалыптастыру. Табиғатты қорғау көзқарасын тәрбиелеу. Табиғи объектілерін сипаттау, оларды көрсету. Табиғаттану объектілерінің мысалдары арқылы табиғат қорғауын насихаттау.

Табиғаттану экскурсияларының мазмұны, көрсету мен сипаттау ерекшеліктері.

Дәріс мазмұны:

Табиғаттану экскурсияларды өткізу еркшеліктері. Табиғаттану экскурсияларының классификациясы. Материалистік көзқарасты, патриотизмді қалыптастыру. Табиғатты қорғау көзқарасын тәрбиелеу. Табиғи объектілерін сипаттау, оларды көрсету. Табиғаттану объектілерінің мысалдары арқылы табиғат қорғауын насихаттау.

Табиғаттану экскурсияларының мазмұны, көрсету мен сипаттау ерекшеліктері.

Дәріс мазмұны: