4 Пәннің мақсаты және тапсырмасы
болашақ мамандарың ізгілікті дұниетанымын дамыту, олардың өзін және қоршаған ортаны бағалай білу қабілетін дамыту.
Міндеттері:
- студенттердің өзін-өзі тануы мен шығармашылық өзін-өзі іске асыру қвжеттілігін дамыту;
- әлемнің тұтастық картинасын қалыптастыру, жалпыадамзаттық құндылықтардың мәнін түсінуіне көмектесу;
- оқу, өмірлікжәне кәсіби жағдаяттарда адамгершілік сезімін қалыптастыру.
5 Білімге, икемділікке және машықтарға қойылатын талаптар
- студенттердің өзін-өзі тануы мен шығармашылық өзін-өзі іске асыру қвжеттілігін дамыту;
- әлемнің тұтастық картинасын қалыптастыру, жалпыадамзаттық құндылықтардың мәнін түсінуіне көмектесу;
- оқу, өмірлікжәне кәсіби жағдаяттарда адамгершілік сезімін қалыптастыру.
Пәнді игеруде студенттер істей білуге тиісті:
- студенттердің өзін-өзі тануы мен шығармашылық өзін-өзі іске асыру қвжеттілігін дамыту.
6. Пререквизиттер: жалпы психология, психология, жас ерекшелік психология, этнопедагогика, педагогика.
7 Постреквизиттер: философия, социология, этнопсихология.
8. Пәннің тақырыптық жоспары (к/о бөлімі)
№
|
Тақырыптардың атауы
| Сағат саны
(к/б ОСО, СПО)
| Сағат саны
(с/б СПО)
|
Тәж
|
СӨЖ
|
Тәж
|
СӨЖ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1 БӨЛІМ. ӨЗІН-ӨЗІ ТАНУДЫҢ НЕГІЗДЕРІ
|
1
|
Студенттік өмір-қайталанбас сәт
|
3
|
-
|
2
|
-
|
2
|
Менің жан дүнием
|
3
|
-
|
1
|
-
|
3
|
Адам тарих ағымында
|
-
|
5
|
-
|
8
|
4
|
Тілдесу мәдениеті
|
3
|
-
|
2
|
-
|
5
|
Үйлесімділік пен кикілжің
|
3
|
-
|
1
|
-
|
6
|
Өзара түсіністік және достық
|
-
|
5
|
-
|
8
|
7
|
Ата-ананың қара шаңырағы
|
-
|
5
|
-
|
6
|
8
|
Махаббат шуағы
|
3
|
-
|
1
|
-
|
9
|
Мен, сен, ол … - баршамыз
|
-
|
5
|
-
|
6
|
10
|
Қазақстан – алтын бесігім
|
3
|
-
|
1
|
-
|
11
|
Біз – Жер шарының ұрпағымыз
|
-
|
5
|
-
|
6
|
12
|
Мейірбандық әлемді құтқарушы
|
-
|
5
|
-
|
6
|
13
|
Байлық пен кедейлік туралы диалог
|
-
|
5
|
-
|
6
|
14
|
Қазіргі бұқаралық мәдениет және жеке тұлға
|
-
|
5
|
-
|
6
|
15
|
Біздің заманымыздың батыры
|
3
|
-
|
1
|
-
|
16
|
Бостандық болудың құқығым
|
3
|
-
|
1
|
-
|
17
|
Табиғат әлемі
|
-
|
5
|
-
|
6
|
18
|
Өнердің таңғажайып күші
|
-
|
5
|
-
|
6
|
19
|
Шығармашылық қуанышы
|
-
|
5
|
-
|
6
|
2 БӨЛІМ. ПЕДАГОГТЫҢ ӨЗІН-ӨЗІ ДАМУ ЖӘНЕ КӘСІБИ ӨЗІН-ӨЗІ ТАНУ
|
20
|
Педагогтың идеалды образы кәсіби өзін-өзі тану және өзін-өзі даму бағдары ретінде. Рефлексия өзін-өзі тану механизмі ретінде
|
3
|
-
|
1
|
-
|
21
|
Кәсіби жоғарлауы жеке тұлғаның жетістіктің негізі ретінде
|
-
|
5
|
-
|
8
|
22
|
Білім алушылардың өзін-өзі тану мен өзін-өзі дамытудағы педагогикалық қолдаудың гуманисттік негізі
|
3
|
-
|
1
|
-
|
|
Барлығы: 90 с.
|
30
|
60
|
12
|
78
|
9 Пән туралы қысқаша мәлімет
«Өзін-өзі тану» өмірдің адам үшін маңызды аспектілерін актуалдандырып, әрбір адамның жалпыбілімдік мүмкіндіктерін мейлінше кеңейтуге жағдай туғызады, атап айтқанда: жынысы, жасы, анатомиялық және психологиялық қажеттіліктері, тума қабілеттері мен бейімділігі, қажеттіліктері мен сұраныстары, мотивтері мен әр түрлі мәдени сиппаттағы(этникалық, конфессиялық, гендерлік т.б.). қызығушылықтары. Сабақ түрлері ұжымдық, топтық және жеке дара. Курс аяқталған соң, меңгерілген білім бойынша студенттер емтихан тапсырады.
10 Курс компоненттері
Тәжірибелік сабақтарының мазмұны
тақырып. Студенттік өмір-қайталанбас сәт.
Жоспар
Сәлемдесу. «Бір-бірімізге айтайық!».
Студенттік өмір-қайталанбас сәт(әңгіме). 1жаттығу. «Өзара танысу» студенттер жұп-жұпке бөлініп, 5-10 минут ішінде бір-бірімен сұхбаттасуға тапсырма беріледі.
Сұхбаттың басты мақсаты-өзінің әріптесі туралы мейлінше толық және жан-жақты мәлімет алу болып табылады.
2жаттығу. «Менің затым». Өз-өзін бағалау
тақырып. Менің жан дүнием.
Жоспар
1жаттығу. «Сыйлық» 1тапсырма «Сіздін темпе-раментіңіз» тесті
2тапсырма. Түрлі темпераментті адамдарды қөрсететін әзіл суреттеді қараңыздар.
Осы эпизодтағы адамдарға қандай темперамент тән анықтауға тырысыңыздар.
3.«Айна» Музыкалық материал: Оқытушының талдауы бойынша музыка ұсынылады (Т.Мухамеджанов. Балалық шақ).
4 тақырып. Тілдесу мәдениеті.
Жоспар
жаттығу «Қарындаштар» (оқытушынын сөзі).
Талқылауға арналған сұрақтар:
-сіздің ойыңызша, бұл жаттығудың мақсаты қан-дай(бірінші, екінші кезеңде)?
-қай жұптар қарындашты түсірмей, барлық тапсырманы орындады?
-мұндай жұптар туралы не айтуға болады?
- бұл жаттығуды жақсы орындау не қажет?
- жаттығудың екінші кезеңінің нәтижесі бойынша осы студенттер тобының жұмылабірлескендігі туралы қандай қорытынды шығаруға болады ?
5 тақырып. Үйлесімділік пен кикілжің.
Жоспар
Іскерлік қарым-қатынас.
Ерiктiк амалдың кезеңдерi.
Жоғары сезімдер.
Сезімдер мен эмоциялардың бірнеше сапалық ерекшеліктері
8 тақырып. Махаббат шуағы.
Жоспар
Махаббат сезімін анықтайтын, оның мәнін дәл бейнелейтін сөздерді(өлендерді, жеке анықтамаларды, даңалық ойларды) дәптерге жазып алыңыз.
Оқытушынын сөзі. Махаббат - адам жанының асыл қасиеті.
Сүйікті хат жазу(жіғіт қызға, қыз жігітке).
10 тақырып. Қазақстан – алтын бесігім.
Жоспар
Мемлекетіміздің көпұлтты мәдениеті.
Этностың түрлері жеке тұлғаның дамуы ретінде.
15 тақырын. Біздің заманымыздың батыры.
Жоспар
Біздің замандастарымыз болып табылатын ерекше тұлғалар.
Сондай адамдардың тізімін жасап, оларды біздің заманымыздың батырларына жатқызу себептеріңізді түсіндіріңіз.
16 тақырып. Бостандық болудың құқығым.
Жоспар
«Бостандық пен қажеттілік», «өзіндік болудың бостандығы» бостандықтың екі түсінігі;
«Адамның құқық декларациясы»; бостандық жайлы шығарма жазу.
20 тақырып. Педагогтың идеалды образы кәсіби өзін-өзі тану және өзін-өзі даму бағдары ретінде. Рефлексия өзін-өзі тану механизмі ретінде.
Жоспар
Педагогтың Мен-концепциясы. Педагог және оқытушы болудың негізгі қасиеттері, психологиялық портреті.
«Арнайы педагогикалық қасиеттер», «педагогтың ғылыми дайындығы», «жеке педагогикалық дарын», «эмпатия» түсініктері.
Педагогтың жеке даму процесі «Өзін-өзі тану» пәнінің негізгі түсінігі ретінде.
22. тақырып. Білім алушылардың өзін-өзі тану мен өзін-өзі дамытудағы педагогикалық қолдаудың гуманисттік негізі.
Жоспар
Қандай отандық және шет елдердің педагогтары мен психологтары баланы педагогикалық қолдау мәселелерін зерттеді?
Қазіргі білім тәжірибесі жағдайының талдауы мектепте балалар мен жасөспірімдер педагогтар тарапынан қолдаудың аздығын көрсетіп жатыр.
СӨЖ мазмұны
№
|
СӨЖ түрі
|
Есеп беру формасы
|
Тексеру түрі
|
Сағ. саны
к/б
|
Сағ. саны
с/б
|
1
|
Практикалық сабаққа дайындалу, үй тапсырманы орындау.
|
Жұмыс дәптері
|
Сабаққа қатысу
|
30
|
12
|
2
|
СӨЖ сабақтарына дайындалу
|
Жұмыс дәптері конспект
|
Сабаққа қатысу
|
5
|
10
|
3
|
Аудиториялық сабаққа кірмеген материалды оқу.
|
Жұмыс дәптері Конспект
|
Есеп беру
|
5
|
20
|
4
|
Тестерді құру
|
Жұмыс дәптері
|
Сабаққа қатысу
|
5
|
5
|
5
|
Семестірлік тапсырманы орындау
|
Баяндама
|
Баяндаманы қорғау
|
5
|
21
|
6
|
Бақылау іс-шараларына дайындалу
|
|
РК1, РК2, (тестілеу)
|
10
|
10
|
БАРЛЫҒЫ:
|
60
|
78
|
СӨЖ тақырыптары
3 тақырып. Адам тарих ағымында. -қазақ халқының дүние танымындағы өзін-өзі таңу
-өзін-өзі таңу аспектісіндегі жеке тұлға психологиясы
-педагогикалық ой-пікір тарихындағы қалаптанудың гуманистік бағдарлары
Абай. Қара сөздер(он бесінші сөз).
6 тақырып. Өзара түсіністік және достық. Дәптермен жүмые «Сізбен бірге болу жайлы ма» тесті» ? 1 жаттығу «Достықты бе-кітетін жіптер(жасыл, сары немесе қызғылт сары түсті иірілген жіп қажет(қызыл немесе қара түсті жіпті пайдаланбаған дұрыс). 2 жаттығу. «Дос іздей-мін»»(қағаз, фломастер қереқ). Дайындыққа он минут уақыт беріледі.
7 такырып. Ата-ананың қара шаңырағы. Әнгіме: Отбасы дегенді қалай түсінеміз? 2. Музыкалық материал: Н.Тілендиев. Әке туралы жыр. Оқытушынын сөзі. Біз қалай туысамыз?.
9 тақырып. Мен, сен, ол … - баршамыз. Адам өзінің өмір сүру шекарасынан арғы жаратылыс құпиясын білуге талпыныстың үш түрлі жолы. Адамның өмірде өзін-өзі нығайтудың, өз мүмкіндігін іске асырудың жолдары. Неміс философы Л.Фейербах (1804-1872) адамзат қоғамындағы қарым-қатынаста «мен» және «сеннің» арақатынасын философиялық көзқарасы.
11 тақырып. Біз – Жер шарының ұрпағымыз. Оқытушынын сөзі. Қазақстан – ортақ мекеніміз. Талқылауға арналған сұрак-тар. -адамзаттың қандай жаһандық мәселелері бізде. Қазқстанда көрініс тауып отыр? -қазіргі уақыттың жаһандық мәселелері шешудін қандай жодарын білесіз?-жаһанданудан, адамзаттың жаһандық мәселелері нен тыс қалу мүмкін бе?
3. Тапсырма. Мораль бізді жарасымды өмір сұруге үгіттейді. Маңыздылығына қарай нөмерленіз және досыңыздың(жолдас, туыс) пікірмен салыстырыңыз:
-корлықсыз өмір сүру
-қарапайым өмір сүру
-бақуатты, күйлі өмір сүру
-шығармашылыққа толы өмір
4.Тапсырма. Өзіңізді тестен өткізіңіз. «Сіз қуана білесіз бе?»
тесті
12 тақырып. Мейірбандық әлемді құтқарушы. Ю. Баласағұнидің, Абайдың мейірбандық туралы ойлар.
13 тақырып. Байлық пен кедейлік туралы диалог. Кенже бидін нақылдары мен Абайдын «Он төртінші қара сөзін оқып шығып, өз ойларыңызды ортаға салыңыздар Оқытушынын нұскауы: Біз бүгін байлық пен кедейлікке қатысты мәселелерімен жұмыс істейміз Сіздердің тобыңызға түскен проблемалық сұрақты метафорлық түрде қалай бейнелеуге болатынын ойластырыңыздар.(сурет салу үшін фломастер, акварель пайдалған дұрыс болады)
14 тақырып. Қазіргі бұқаралық мәдениет және жеке тұлға. Тапсырма. «Абай болыңыз – кич!» көрмесі» ойынын ұйымдастыру
-хрестоматиядаң «кич» ұғымы туралы материалмен таны-сыңыздар.
-көрме үшін экспонат дайындаңыздар: тұрмыстық заттар, киімкешек, әшекейлер т.б. Экспонаттарыңыз үшін тапқыр түсініктеме дайындаңыз(оның шыққан тегі, касиеттері мен пайдалану жолдары, әдіс-тәсілдері т.б.). Ролдерді бөліңіздер.Көрмеге басқа топтың студентер шақыралады
2.Талқылауға арналған сұрак-тар.
-сіз қалай ойлайсыз, бұқаралық мәдениет бұкіл әлемде кен тараған ба, әлде кейбір дамыған мемлекеттерге ғана тән кұбылыс па?
17 тақырып. Табиғат әлемі. Ашықхатпен жұмыс істеу. Оқытушы берген ашықхатқа аты-жөніңізді жазып “мен өмірді не үшін сүйемін?” деген сұраққа жауап беріңіздер. Ашықхатты әрі қарай жалғастырыңыз. Ашықхат иесіне жайдары көңіл-күйіңізді білдіріңіз.
2. Талдау:
-қазіргі кездегі жастардың толыққанды бейнесі қандай болу керектігін талдап керелік. Өз ойыңызды қағазға түсіріп айтып көріңіз.
-жастар бойында қандай қасиеттер жетіспейді? Бүл жас ерекшелігіне байланысты ма?
3.Қорытынды. Өміріңізде бір нәрсені өзгерту үшін немесе бірнәрсені үйрену үшін ілтипатты және ықыласты болу керек, сонда әлем өзінің қүпияларын аша түседі. Егер әркім өзін-өзі түсіне білсе, әлемді түсіну де оңайырақ болады.
18 тақырып. Өнердің таңғажайп күші.
19 тақырып. Шығармашылық қуанышы. Құрманғазының «Сарыарқа» күйін тындау, Қазақстан суретшілері картиналарының репродукцияларын көрсету.
-қазір өздеріңіз тындаған шығарманы білесіздер ме?
- шығарманың авторы кім?
-күйді тыңдау барысында сіде қандай да бір образ туды ма?
Суреттеп беруге тырысыңыз.
-тыңдаоған музыка мен көрген картиналардан қандай образлар туды?
- өнер туындылары сізді қандай сезімге бөлейді? Олар қандай ұғымдармен байланысты?
2.Оқытушынын сөзі.
«Сөзбен айтпай, көзбен ғана көру керек....»
21 тақырып. Кәсіби жоғарлауы жеке тұлғаның жетістіктің негізі ретінде. 2.Оқытушының сөзі «Өмір - театр, ал адамдар - актерлер» деген белгілі қанатты соз «өмірде біз орындайтын ойындар» (спектаклдерде, сахналарда, қойылымдарда) тақырыбын талқылау кезінде бас-шылыққа алынады. Егер кәсіби актер өз кейіпкерінің бет пердесі (маскасы) мен имиджін қабылдаса, онда өмірде актер емес адамдар қандай қүралдарды қолдана-ды? Біз қай кезде шынайы, қай кезде жасанды ойнаймыз? Шындык пен жасандылық арасында шекара бар ма? Мүмкін біздің өміріміз кызметі. Ойын адам өмірінің бөлінбес және ажырамас бөлігі. Ойын мен ойын еместің арасында анық шекара жоқ. Бір іс-әрекет, оның қатысушылары немесе бақылаушылары үшін ойын не-месе ойын емес деп пайымдалуы мүмкін. Ойын жақсы қасиеттерді дамытады.
3.Әңгіме. Қалаңыздың тарихының қызықты фактілері туралы : көшелері, саябақтары, ескер-ткіщтері, көне ғимараттары және олардың тарихы туралы.
Ұсынылатын әдебиеттер тізімі
Негізгі:
1. Введение в предмет «Самопознание»: учеб. пособие / разраб.: Б.К. Кудышева, Г.Ж. Джуманова, Д.Е. Серовайская. – Алматы, 2007. – 124 с.
2. Методика преподавания предмета «Самопознание» в высшей школе: учеб.- метод. пособие / разраб. И.А. Абеуова, У.А.Ауталипова, М.К. Бапаева, Г.М. Касымова, Г.И. Калиева, К.Ж. Кожахметова, Х.Т. Шерьязданова. – Алматы, 2007. – 92 с.
3. Назарбаева С.А. Путь к себе . Алматы: Атамура,2000
4. Назарбаева С.А. Познай истину …, Алматы,2002
5. Назарбаева С.А. Этика жизни, Алматы,2001
6. Самопознание: тетрадь студента. 1 курс / разраб.: Б.К. Кудышева, Г.Ж. Джуманова, Д.Е. Серовайская. – Алматы: ННПООЦ «Бөбек», 2007. – 210 с.
7. Самопознание: хрестоматия студента. 1 курс / разраб.: Б.К. Кудышева, Г.Ж. Джуманова, Д.Е. Серовайская, Г.И. Калиева, Г.Т. Сеилканова, С.Р. Керимбаева. – Алматы: ННПООЦ «Бөбек», 2007. – 308 с.
Қосымша:
8. Аль-Фараби. Философские трактаты. – Алма-Ата, 1972.
9. Абай. Книга слов. Алматы: Ел, 1993.
10.Ананьев Б.Г. Человек как предмет познания. – СПб.: Питер, 2002.
11.Бадальянц О.В. Сущность образования // Образование в Сибири, 1995
13. Валиханов Ч. Собрание сочинений. В 5 тт.. - Т. 1,2. - Алма-Ата, 1961.
14.Дубинин Н.П. Что такое человек? - М., 1983
15.Зеньковский В. Проблемы воспитания в свете христианской антропологии. - М., 1993.
16.Кант И. Лекции по этике // Этическая мысль: научно-публицистические чтения. – М.: Политиздат, 1988.
17.Кудайбердиев Ш. Три истины. – Алматы, 1991.
18.Кожахметова К.Ж. Казахская этнопедагогика: методология, теория, практика. - Алматы: Гылым, 1999
19.Локк Д. Соч. в 3 т. – М.: Мысль, 1988. – Т. 3.
20.Макаренко А.С. Собрание сочинений. - М., 1957.
21.Маралов В.Г. Основы самопознания и саморазвития. – М., 2002.
22.Нурланова К. Символика мира в традиционном искусстве казахов // Кочевники. Эстетика: Познание мира традиционным казахским искусством. – Алматы: Гылым, 1993.
23.Омар Хайям. Рубаи. Избранная лирика Востока / сост. Ш. Шамухамедов. – Ташкент, 1981.
24.Овчарова Р.В. Технологии практического психолога образования. - М., 2000.
25.Руссо Ж.-Ж. Об искусстве. – М., 1959
26.Соловьев В.С. Смысл любви – М., 1980.
27.Смирнова Н.В. Проблема развития и саморазвития личности в философии образования // Развитие и саморазвитие ученика и учителя. Материалы Всероссийской научно-практической конференции. Часть 1. - Оренбург, 2001.
28.Ушинский К.Д. Письмо о воспитании наследника Чеснокова И.И. Проблема самосознания в психологии. – М., 1977.
29.Фельдштейн Д. Психология развития личности в онтогенезе. – М., 1998.
30.Юнг К. Проблемы души нашего времени. - М., 1994.
Зейгарник Б.В. Теории личности в зарубежной психологии. - М.: МГУ, 1982.
31.Фромм Э. Искусство любить: Исследования природы любви. - М, 1990.
СӨЖ тапсырмаларын орындау және тапсыру жөніндегі және
«Өзін - өзі тану» пәні бойынша 5В010600 – Музыкалық білім,
5В010700 – Бейнелеу өнері және сызу, 5В010800 – Дене шынықтыру және спорт, 5В011700 – Қазақ тілі мен әдебиеті, 5В011900 – Шетел тілі: екі шетел тілі, 5В011400 – Тарих, 5В012000 – Кәсіптік оқыту
бакалавриат мамандығы бойынша сырттай оқу нысанындағы студенттерге арналған бақылау шараларының күнтізбелік кестесі
СӨЖ түрі
|
Максималды балл
|
Тапсырманы тапсыру мерзімі
|
Срок сдачи
|
Форма контроля
|
1 сабақта
|
барлығы
|
Практикалық сабақтараға қатысу және дайындалу
|
6
|
12
|
1 сабақта
|
кесте бойынша
|
қатысу
|
СӨЖ жұмыстарға қатысу және дайындалу
|
4
|
12
|
1 сабақта
|
кесте бойынша
|
қатысу
|
Тест сұрақтарын ресімдеу және қорғау
|
|
20
|
|
кесте бойынша
|
қатысу
|
Семестрлік тапсырмаларды орындау
|
|
7
|
1 сабақта
|
1 қарашаға дейін
|
қатысу
|
Баяндама жұмысты орындау:
|
|
30
|
1 сабақта
|
ОСӨЖ кесте бойынша
|
|
1 бөлім
|
|
1 қазан
|
қатысу
|
2 бөлім
|
|
15 қазан
|
қатысу
|
3 бөлім
|
|
1 желтоқсан
|
қатысу
|
4 бөлім
|
|
15 желтоқсан
|
қатысу
|
|
|
100
|
|
|
|
20__ж. «___»__________№___хаттамамен кафедра отырысында ұсынылды.
Кафедра меңгерушісі __________ Е.И.Бурдина 20__ж. «___» ____________
Достарыңызбен бөлісу: |