Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛЫҚ

курсты оқуға арналған

Павлодар

ПМУ ҰС Н 7.18.1/05

БЕКІТЕМІН

__________Т.Я. Эрназаров

200__ж «____»_________

Құрастурышы: э.ғ.к., доцент ________________ Омаров М.М.

Кафедра отырысында ұсынылған

200__ж. «_____»______________, №__хаттама
Кафедра меңгерушісі ________________ С.К. Кунязова
Қаржы-экономика ӘК құпталған

200__ж. «____»______________, №____хаттама

ӘК төрайымы ____________ Л.А. Сидорова
Курс туралы жалпы мәлімет
«Еңбек нарығының экономикасы» курсының мақсаты студенттерді еңбек нарығындағы болып жатқан эконмикалық процестермен таныстыру болып табылады. Атап айтсақ, халықтың өмір деңгейін жоғарлату үшін экономикалық алғышарттар құруға бағытталған еңбек нарығының басты проблемаларын шешуді оңтайландыру мен айқындау туралы сөз болып жатыр.

Курстың міндеттері:

- еңбек нарығы туралы түсінік алу;

- еңбек нарығының қалыптасу механизмімен танысу, аймақтық деңгейде еңбектің ішкі нарықтарын реттеу мен талдау жүйесімен танысу;

- жұмыс бастылық пен жұмыссыздықтың экономикалық категорияларымен танысу;

- еңбек нарығын қалыптастыру мен реттеуде мемлекеттің рөлін айқындау;

- Қазақстан Республикасының еңбек туралы заңнамасын оқу:

- Қазақстан Республикасында еңбек нарығының жағдайын зерттеу және оның даму болашағын анықтау;

- еңбек нарығының өзекті проблемаларын айқындау болып табылады.

Пәнді оқу нәтижесінде студент:

- еңбек нарығының элементтерін, құрылымын, үлгісін, еңбек нарығының ерекшеліетерін білуге,

- сұраныс пен ұсынысқа әсер ететін факторларды білуге,

- еңбек нарығында сұраныс пен ұсынысты, соның ішінде графикалық әдісті қолдана отырып, анықтауды білуге,

- сұранысты анықтаған кезде пайданы максимизациялау шарттарын ескере білуге,

- кәсіпорындарда еңбектің ішкі нарығының жағдайын талдауды білуге,

- аймақтық деңгейде және кәсіпорын деңгейінде жұмыс бастылық саясатын әзірлей білуге,

- Қазақстан Республикасының еңбек нарығы жағдайын талдай білуге және оның даму болашағын анықтай білуге,

- еңбек нарығындағы проблемаларды шешу бойынша нақты шараларды ұсына білуге тиісті.

Еңбек нарығының түсінігі. Еңбек нарығы: түсінігі, элементтері, құрылымы және еңбек нарығының үлгісі. Еңбек және еңбек ресурстары. Еңбек түрлерінің классификациясы. Еңбек нарығының проблемаларын шешудегі тарихи тәсілдер. Еңбек нарығының үлгілері.

Еңбек нарығының негізгі қызметтері: еңбек ресурстарын тиімді орналастыру, жұмыс күшінің құнын анықтау, өндірістік еңбекке мотивацияны жоғарлату, жұмыс күшінің сапасын жоғарлатуға мотивация.

Еңбек конъюнктурасын айқындайтын факторлар. Еңбек нарығының қалыптасу мен дамуының негізгі шарттары. Еңбек нарығының өндіріс құралдар нарығымен, тұтынушылық тауарлар мен қызметтер нарығымен, тұрғын үй нарығымен, капиталдар нарығымен өзара байланысы.

Ұсынылатын әдебиет: [1,2,3,4,5,7]
Тақырып 2 Еңбек нарығының қалыптасу механизмі

Еңбекке сұраныс. Мазмұны мен құрылымы. Еңбек күшінің сұранысына әсер ететін факторлар. Сұраныс қисығы. Еңбек ұсынысы: түсінігі және құрылымы. Ұсыныс қисығы. Сұранысты анықтау кезінде пайда максимизациясы шарттары.

Жұмыс күші ұсынысының интесивтілігін өлшеу. Жұмыс күші ұсынысында қатысу ықтималдығының көрсеткіші.

Жұмыс күші ұсынысының қалыптасу үрдісі. Еңбек ресурсатарының сандық көрсеткіштер өзгерістерінің еңбек нарығындағы ұсыныс процесіне әсер етуі.

Қазақстан Республикасында еңбек нарығының қалыптасу механизмі. Еңбек нарығында жұмыс күшінің сұранысы мен ұсынысының қазіргі заман теориялары.

Ұсынылатын әдебиет: [2,4,6,10,14]

Жұмыс бастылық: мәні мен нысандары. Жұмыссыздық: пайда болу себептері, нысандары және жұмыссыздың мәртебесі. Еңбек биржалары. Халықтың миграциясы. Аймақтық деңгейде кәсіпорында еңбектің ішкі нарықтарын реттеу мен талдау жүйесі.

Еңбек нарығында сұраныс пен ұсыныс арасындағы сәйкессіздік (дисбалансы).

Еңбектің тиімділігін жоғарлату мен жұмыскерлер біліктілігінің өсу есебінен жұмыс күшіне бағаның біруақытта жоғарлауы кезінде оған сұраныстың өсуіне бағытталған экономикалық және ұйымдастырушылық шаралар кешенің жүзеге асыру жолымен еңбек нарығына институционалды ықпал жасау.

Ұсынылатын әдебиет: [1,2,3,4,5]
Тақырып 4 Әлеуметтік-еңбек қатынастарды реттеудің әлемдік тәжірибесі

Халықаралық ұйым және оның қызмет ету әдістері.

Бағдарламалық реттеудің халықаралық тәжірибесі.

Нарықтық экономика кезеңдегі еңбек нарығының өзекті проблемалары. Дамыған экономика салаларында жұмыс бастылық пен жұмыссыздық проблемаларын шешудегі шетел тәжірибесін талдау.

Ұсынылатын әдебиет: [4,7, 16-22]

Тақырып 5 Адам капиталы

Адам капиталына инвестициялар. Адам капиталының теориясы. Адам дамуының индексі.

Ұсынылатын әдебиет: [4,16-22]
Тақырып 6 Еңбек нарығындағы дискриминация

Дискриминация түсінігі, дискриминация түрлері. Жұмыс бастылық пен еңбек облысындағы дискриминация туралы конвенция. Дискриминациямен күрестегі Еңбектің Халықаралық Ұйымының рөлі. ҚР-да еңбек саласындағы дискриминацияның ерекшеліктері.

Ұсынылатын әдебиет: [4,16-22]

Әдебиет
Негізгі

1. Адамчук В.В. Экономика и социология труда / Адамчук В.В.. Ромашов В.В.. Сорокина М.Е. - М.: ЮНИТИ, 1999

2. Владимирова Л.П. Экономика труда. — М.: Дашкок и К.. 2000

3. Меликьян. Экономика рынка труда и социально-трудовые отношения. -М.. 1996

4. Құнязова С.Қ. Еңбек нарығының экономикасы: оқу-әдістемелік құралы / құраст. С.Қ. Құнязова. – Павлодар: С.Торайғыров атындағы ПМУ, 2008. – 46б.

5. Слезингер Г.Э. Труд в условиях рыночной экономики. - М.. 1998.

6. Сосновская Л.Н. Основы теории рынка труда. - Санкт - Петербург, 1993.

7. Татибеков Б.Л., Байзакова Л.А., Мельдеханова М.К. Рынок труда и занятость. Реформирование экономики Казахстана /Под ред. Кенжегузина М.Б. - Алматы, 1997.-С. 331-34

8. Эренберг Дж., Смит Р.С. Современная экономика труда. Теория и государственная политика. - М., 1996
Қосымша

9. «Халықтың жұмыс бастылығы туралы» ҚР Заңы // Егемен Қазақстан - 05.01.1999 ж.

10. «Қазақстан Республикасының еңбек туралы» Заңы 10.12.1999 ж

11. 2006-2010 жж. арналған Қазақстан Республикасының аймақтық саясатының концепциясы

12. Заславский И. К новой парадигме рынка труда // Вопросы экономики - 1998 -№2.-С. 83-91.

13. Котляр С. Методология оценки безработицы .// Человек и труд - 2000 - №8.

14. Назарбаев Н.А. Қазақстан - 2030. Қазақстан халқына ел Президентінің жолдауы. // Егемен Қазақстан - 11.10.1997

15. Хеген Рольф. Стабилизация, адаптация, занятость: опыт стран и российские реформы // Проблемы теории и практики управления. - 1996. - № 5 - с. 24 -28.

Журналдар

16. Вестник Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.

17. Вопросы экономики

18. «Казахстан в цифрах». Статистический ежегодник / Агентство РК по статистике

19. Статистический бюллетень Министерства финансов Республики Казахстан (ежемесячник)

20. Труд в Казахстане

21. Человек и труд

22. Экономика и учет труда

жүктеу 0,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: