Ә. Б. Ақпаева, Л. А. Лебедева, М. Ж. Мыңжасарова, Т. В. Лихобабенко математика әдістемелік нұсқау

100 бен 1000 көлеміндегі сандарды ауызша көбейту мен бөлуді орындауда қосындыны және көбейтіндіні бір таңбалы санға бөлу, қосындыны санға көбейту ережесін қолдану

10 мен 100 санына көбейту мен бөлудің тәсілдерін түсіндіру

Көбейту мен бөлу тәсілдері.

0–3

Мұғалім көне заманда адамдар әртүрлі құрылыс материалдарын қолданғанын айтады. Және олар ғимараттарды неден салғанын біліп алуды ұсынады.

4–6

Бұрынғы кезде және қазіргі заманда ғимараттардың неден салынғанын білесің бе? №1 есептерді шығар және ғимараттың құрылыс материалын анықта.

– Тақтада сан жазылған. Оларды оқыңыздар:

30, 27, 42, 36, 33, 39, 24

– Сандық қатарды кему тәртібі бойынша орналастырыңыз:

(42, 39, 36, 33, 30, 27, 24)

– Сіз нені байқадыңыз? (Сандар 3-ке азаяды)

– Оларды қандай топтарға бөлуге болады? (Жұп және тақ)

– 3 пен 9 санына бір мезгілде еселенетін санды табыңыз.

(27)

– 27 санын әртүрлі өлшем бірлікте көрсетіңіз. (27 см, 2 дм 7 см. )

– Сандық қатарда қандай сан артық болады және не үшін? (30 – толық ондық немесе дөңгелек сан)

– Толық ондық (дөңгелек) сөзін түсіндір. (0-ге аяқталатын сандар)

– Толық ондықтан тұратын ең кішкентай санды атаңыз (дөңгелек екітаңбалы сан), үштаңбалы сан (10, 100).

7–11

Көбейту, бөлу амалдарын қалай тексереміз?

Қандай қорытынды шығаруға болады? (Бөлу – көбейтуге кері амал.)

Біз кестелік жағдайдағыкөбейту мен бөлу амалдарын білеміз. Ал енді тапсырма орындап көрейік.

12–29

Мұғалім сыныпты топтарға бөліп, мына тапсырманы береді.

Қиындықтардың себебін анықтау.

Кімде жауап жоқ? Кімде жауап бар? Қандай жауап? Тақтаға жауаптар жазылады. Егер дұрыс жауап бар болса, олардың арасында дұрыс жауаптың бар екендігін айтады. Дұрыс шығарғандар қандай үлгіні қолданғандарыңды айта аласыңдар ма? Түсіндіріңдер.

Кез келген топ орындалған тапсырмаға дұрыс түсініктеме бере алмауы мүмкін. Мұғалім бұл тәсілді әлі оқымағандықтарын сезінуге жетелейді. 10-ға, 100-ге көбейткенде сандардың қалай өзгергендігін бақылауды сұрайды. Көбейту мен бөлудің өзара байланысы туралы білімдерін пайдалана отырып, 10-ға, 100-ге бөлуге берілген сәйкес теңдіктерді құрастырады.

Ережені құрастырады. 4 · 10=10+10+10+10=40

Көбейту кезінде нәтижені қалай алдыңыздар? (Көбейтуді бөлумен алмастырдық).

Бұл өрнектен не байқадыңдар? (10-ға көбейту кезінде оған оң жағынан бір нөл түседі).

• 
  Ал егер санды 100-ге көбейтсек ше? (200, 400, 500, 700 шығады)
  
• 
  Сабақтың тақырыбын құрастырыңдар (10-ға, 100-ге көбейту және бөлу).
  
• 
  Алғашқы бекіту.
  

Санды 10-ға көбейткенде оның оң жағына бір нөл қосылады.

100-ге көбейткенде, оның оң жағына екі нөл жазылады. Ал 10-ға бөлу кезінде одан бір нөл алынады, 100-ге бөлгенде, екі нөл алынады.

Өзіндік жұмыс.

4-тапсырманы өз беттерінше орындайды. Үлгі бойынша тексереді.

30-40

Дәптерден немесе оқулықтан осыған ұқсас тапсырмаларды – есептерді құрастыру және шығаруды ұсынады.

Бағалау критерийлері бар дәптерден өзін-өзі тексеру жұмысын жүргізуді ұсынады.

Мен:

• 
  10-ға көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдануды;
  
• 
  100-ға көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдануды білемін.
  

Бүгінгі сабақта мен түсіндім, мен білдім, анық-қанығына жеттім …;

«Мен … өзімді мақтан етемін»;

«Әсіресе маған ұнағаны …»;

«Бүгін … менің қолымнан келді»