Дєрiстердіњ мазм±ны

(қолы) (А.Ж.Т.)

Шалдыбаев Жумабек Абдрахманович – Құқықтану кафедрасының доценты (дәрістер тәжірибелік сабақтар,СӨЖ).

Кафедрада қабылдау уақыты (А-417) топтар бойынша құрастырылған кестелер негізінде.
Пән бойынша ақпарат:

Пән 2,3,9 семестрде 3 апталық мерзімде оқытылады.

Пәннің жалпы жүктемесі 135 сағат: оның 18 аудиториялық сабақтарға (12 сағат дәріс және 6 сағат тәжірибелік сабақтар) және 117 сағат студенттердің өзіндік жұмысына (СӨЖ) бөлінген. 4,9 семестрдің аяғында білім емтихан түрінде тексеріледі.

Аудиториялық уақыттар күнтізбелік жоспар бойынша белгіленген сабақ түрлерімен өтеді.

оқытылатын пәннің мақсаты – аграрлық құқығы саласында кездесетін қатынастарды реттейтін нормативті – құқықтық актілерді талдау және оны оқу. «Аграрлық құқық» курсының басты мақсаты

1. 
   аграрлық құқық қатынастарда нормативті құқықтық актілерді қолдану
   
2. 
   аграрлық құқығы ғылымындағы заң нормаларын қолдануға дағдылану.
   

Қазақстанда аграрлық-құқықтық ғылымның қалыптасуы мен дамуы жөніндегі сұрақтармен таныстыру; нарықтық қатынас жағдайында Қазақстан Республикасының аграрлық заң дарының қалыптасуы мен дамуын оқыту; аграрлық құқықтың негізгі түсініктері мен терминдерін оқыту; Қазақстан Республикасындағы аграрлық кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтық жағдайының ерекшеліктерін қарастыру; Қазақстан Республикасының ауылшаруашылығында аграрлық және жер реформаларының құқықтық бастамаларын оқыту.

"ҚР Аграрлық құқық" пәнінен студент Қазақстан Республикасының аграрлық заңдарының жүйесін, ауылшаруашылық ұйымдарының құқықтық жағдайының ерекшеліктерін, олардың жерге — негізгі еңбек құралына байланысты, құқықтарын білуі қажет; ауылшаруашылық қызметімен байланысты есептер мен дауларды шешу барысында аграрлық құқығының ережелерін дұрыс қолдана білуі тиіс.

Осы пәнді оқу келесі пәндерді оқу кезінде алынған білімге негізделеді:

1. 
   ҚР жер құқығы,
   
2. 
   Экологиялық құқық,
   
3. 
   ҚР еңбек құқығы,
   
4. 
   Жер кодексі.
   

Пәнді оқу кезінде алынған білімдер, икемдер мен дағдылар келесі пәндерді оқу үшін қажет

1) Қылмыстық құқық.
Пәннің қысқаша сипаттамасы:

Қазақстан Республикасының нарықтық эконмикаға ауысуынан кейін ауылшаруашылығы экономикасының институты ерекше маңызға ие болды.

пәнінің тақырыптық жоспары ПМУ ҰС Н 7.18.2/10

050301-Құқықтану сыртқы

ЖОБ базасындағы күндізгі бөлім /2010ж/

050301 -Құқықтану сыртқы

5В030100 -Құқықтану сыртқы

Аграрлық құқық пәннің құрылымы. Аграрлық құқық ұғымы. ҚР аграрлық саясаты аграрлық саясаты аграрлық құқықтың субъектілі құрылыуы мен дамуының негізі; аграрлық саясат пен әлеуметтік- экономикалық, табиғи факторлардың аграрлық құқықтың дамуына өзара әсері және байланысы. Құқықтың доктринадағы аграрлық құқықтық мәні мен ұғымын анықтау мәселесі. Аграрлық құқықтағы құқықтық реттеу әдістері.

Аграрлық құқықтың негізгі принциптері, олардың аграрлық құқық нормаларында жіктелуі мен орындалуы (немесе іске асуы).

Аграрлық құқық ғылым және оқу пәні ретінде. Аграрлық құқық жұйесі. Аграрлық, әкімшілік, жер, адамзаттық, еңбек, қаржы құқығы мен басқа пәндер арасындағы байланыс пен сәйкестік.

Аграрлық құқық қайнар көздерінің ұғымы және ерекшілігі. Аграрлық құқық қайнар көздерінің жіктелуі. ҚР Конституциясы- аграрлық құқықтың негізгі қайнар бұлағы, аграрлық құқықта бір ізге салу және саралау (унификация және дифференцияция). Заңдар және заңды актілер аграрлық құқықтың қайнар көзі ретінде.

Аграрлық заңдарын кодификация мәселесі. Сот тәжірибесінің маңызы және аграрлық құқықтың қатынасын реттеу.
3-тақырып. Аграрлық құқықтық қатынас.

Аграрлық құқық қатынасының ұғымы мен жалпы сипаттамасы. Аграрлық құқық қатынасының шығу, өзгеру және тоқталу негіздері. Аграрлық құқық қатынастарының субъектілері. Аграрлық құқық қатынасының объектілері. Аграрлық қатынастың мазмұны. Ішкі және сыртқы аграрлық құқық қатынастары.

Ауыл шаруашылығын мемлекеттік реттеуінің құқықтық негіздері. ҚР-дағы ауыл шаруашылығын мемлекеттік реттеуінің жалпы сипаттамасы, ұғымы, мәні мен принциптері (мемлекеттік, аграрлық протенциализм саясаты). Ауыл шаруашалығын мемлекеттік реттелудің мақсаты және міндеттері.

2010 жылы дейінгі Қазақстан Республикасының ауылшаруашылығының даму стратегиясы.

Ауылшаруашылығын мемлекеттік реттеудің түрлері мен әдістері. Ауылшаруашылығын мемлекеттік реттеу органдарының жүйесі және олардың құқықтық жағдайы.

Аграрлық құқық жөне ауылшаруашылық нарықтық қатынастар туралы зандар.

Агроөнеркәсіп кеменің мемлекеттік реттеудің әдістері. Ауыл шаруашылығы мен агроөнеркәсіп кшенін мемлекеттік басқару органдарының (немесе орындарының) жүйесі.

Ауылшаруашылық коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдардың (кәсіпорын) құқықтық жағдайының жалпы сипаттамасы. Ауылшаруашылық коммерциялық ұйымдардың (кәсіпорын) құқықтық жағдайының ерекшелігі және олардың түрлері. Ауылшаруашылық коммерциялық емес ұйымның (кәсіпорын) құқықтық жағдайының ерекшелігі. Ауылшаруашылық мемлекеттік кәсіпорындардың құқықтық жағдайы. Ауылшаруашылық акционерлік қоғамдардың құқықтық жағдайы. Ауылшаруашылық серіктестіктердің құқықтық жағдайы. Ауылшаруашылық өндірістік және селолық тұтыну кооперативтерінің құқықтық жағдайы. Нарық жағдайында ауылшаруашылық ұйымдарының құқықтық жағдайын дамыту мәселелері.

Шаруа (фермер) қожалығының түсінігі және негізгі белгілері. Шаруа (фермер) қожалығы туралы заңдардың даму тарихы. Жалпы сипаттама. Шаруа (фермер) қожалығын құру тәртібі. Шаруа (фермер) қожалықтарының жер пайдалану құқығы. Шаруа (фермер) қожалықтарының мүліктерінің құқықтық жағдайы. Шаруа (фермер) қожалықтарында еңбек қатынастарын құқықтық реттеудің ерекшеліктері.

Шаруа (фермер) қожалықтарының қызметінің тоқтатылу негіздері.

Азаматтардың өзіндік қосалқы шаруашылығының түсінігі, әлеуметтік-экономикалық табиғаты және заңды сипаттамасы. Оның нарық жағдайындағы қызметі (функциясы). Азаматтардың өзіндік қосалқы шаруашылықтарының түсінігі. Өзіндік қосалқы шаруашылық заңдарының даму тарихы. Азаматтардың өзіндік қосалқы шаруашылықтарының мүлігінің құқықтық жағдайы. Өзіндік қосалқы шаруашылық жүргізуші азаматтардың жерге жеке меншік құқығы. Азаматтардың өзіндік қосалқы шаруашылықтарын дамытуға ауылшаруашылық коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдарды (кәсіпорын) құқықтары мен міндеттері.

Ауылшаруашылық мақсатындағы жерлердің басымдылығы пен ерекше қорғалатындығын құқықтық қамтамасыз ету. Ауылшаруашылық жер пайдалану құқығының түсінігі және пайда болу негіздері. Ауылшаруашылық жер пайдалану құқығының объектісі мен субъектісі. Ауылшаруашылығында жерді жалға беру, оның ерекшелігі, тәртібі және шарттары. Ауылшаруашылық жер пайдаланушылардың құқықтары мен міндетгері. Ауылшаруашылық мақсатындағы жерлер үшін жер салығы және жалға, кепілге беру төлем. Ауылшаруашылық өндірісінің шығындарын және ауылшаруашылық жер пайдаланушыларға келтірілген зиянды етеу негіздері және тәртібі. Ауылшаруашылығында қоршаған ортаны қорғау ерекшеліктері.

Ауылшаруашылық салалары туралы заңдардың ерекшеліктсрі. Мал және өсімдіктер шаруашылығының дамуы туралы нормативтік актілер; Ауылшаруашылық өнімдерін өндіру мәселесін мемлекеттік реттеу.

Селекция — селекция ұғымы, заңдық реттеу; селекциялық жетістікті қорғау. Тұқым шаруашылығы — мемлекеттік реттеу, тұқым санаттары, оларды өндіруге және пайдалануға қойылатын талаптар. Асыл тұқымды мал шаруашылығы - асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы Қазақстан Республикасының заңдары; асыл тұқымды мал шаруашылығын мемлекеттік реттеу; асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызметті реттеу.

Ветеринария — ветеринарлық қызмет; құқықтық реттеу; ауылшаруашылық өсімдіктерін қорғау; өсімдіктер қорғау қызметі; өсімдіктер қорғау органының қызметі.

Ауылшаруашылығындағы меншік қатынастарының түсінігі және жалпы сипаттамасы. Ауылшаруашылық коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдары мүлігінің түсінігі жөне жіктелуі. Ауылшаруашылық акционерлік қоғамның жөне ауылшаруашылық серіктестіктерінің мүліктерінің құқықтық жағдайы. Ауылшаруашылық және селолық тұтыну кооперативтерінің мүлігінің құқықтық жағдайының ерекшеліктері. Мемлекеттік ауылшаруашылық кәсіпорындарын жекешелендіруді құқықтық реттеу. Мемлекеттік ауылшаруашылық кәсіпорындарын жекешелендірудің түсінігі, қағидалары, түрлері және ерекшеліктері. Мемлекеттік ауылшаруашылық кәсіпорынның мүлігінің құқықтық жағдайы.

Ауылшаруашылығы ұйымдарының шарттық қатынастарының түсінігі және жалпы сипаттамасы. Ауылшаруашылыгы коммерциялық ұйымдарының шарттық қатынастарын реттейтін құқықтық негіздері. Ауылшаруашылығы өнімдерін өткізу саласындағы шарттар. Ауылшаруашылығында несие беру саласындағы шарттар. Өндірістік-техникалық қызмет көрсету саласындағы шарттар. Ауылшаруашылығы ұйымдарыньщ өзге де шарттары.

Ауылшаруашылық қаржылық қатынастардың жүйесі. Ауылшаруашылық өндірісін қаржыландыруды құқықтық реттеу. Ауылшаруашылық өндірісін несиелеу жөне инвестициялауды қүқықтық реттеу. Ауылшаруашылығын сақтандыру. Ауылшаруашылығын сақтандырудың нормативтік базасы; Ауылшаруашылығын міндетті және ерікті сақтандыру.

Ауылшаруашылық мемлекеттік салық саясатының құқыктық негізі; салық салу объектілері жене субъектілері.
12-тақырп. Аграрлық заңдарды бұзғаны үшін заңдылық жауапкершіліктің түсінігі мен түрлері.

Аграрлық зандарды бұзғаны үшін заңдылық жауапкершіліктің түсінігі мен түрлері. Аграрлық заңдарды бұзганы үшін тәртіптік жауапкершілігі. Ауылшаруашылығы ұйымдарының қызметкерлерінің материалдық жауапкершілігі. Аграрлық заңдарды бұзғаны үшін мүліктік жауапкершілік. Аграрлық заңдарды бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілік.

Шетел мемлекеттерінің аграрлық құқығының түсінігі мен құрылымы. Шетел мемлекеттері аграрлық құқығының негізгі институттары. Шетел мемлекеттеріндегі аграрлық өзгерістердің негізгі бағытарының жалпы мінездемесі.

Аграрлық құқық пәннің құрылымы. Аграрлық құқық ұғымы. ҚР аграрлық саясаты аграрлық саясаты аграрлық құқықтың субъектілі құрылыуы мен дамуының негізі; аграрлық саясат пен әлеуметтік- экономикалық, табиғи факторлардың аграрлық құқықтың дамуына өзара әсері және байланысы. Құқықтың доктринадағы аграрлық құқықтық мәні мен ұғымын анықтау мәселесі. Аграрлық құқықтағы құқықтық реттеу әдістері.

Аграрлық құқықтың негізгі принциптері, олардың аграрлық құқық нормаларында жіктелуі мен орындалуы (немесе іске асуы).

Аграрлық құқық ғылым және оқу пәні ретінде. Аграрлық құқық жұйесі. Аграрлық, әкімшілік, жер, адамзаттық, еңбек, қаржы құқығы мен басқа пәндер арасындағы байланыс пен сәйкестік.

Аграрлық құқық қайнар көздерінің ұғымы және ерекшілігі. Аграрлық құқық қайнар көздерінің жіктелуі. ҚР Конституциясы- аграрлық құқықтың негізгі қайнар бұлағы, аграрлық құқықта бір ізге салу және саралау (унификация және дифференцияция). Заңдар және заңды актілер аграрлық құқықтың қайнар көзі ретінде.

Аграрлық заңдарын кодификация мәселесі. Сот тәжірибесінің маңызы және аграрлық құқықтың қатынасын реттеу.
3-тақырып. Аграрлық құқықтық қатынас.

Аграрлық құқық қатынасының ұғымы мен жалпы сипаттамасы. Аграрлық құқық қатынасының шығу, өзгеру және тоқталу негіздері. Аграрлық құқық қатынастарының субъектілері. Аграрлық құқық қатынасының объектілері. Аграрлық қатынастың мазмұны. Ішкі және сыртқы аграрлық құқық қатынастары.

Ауыл шаруашылығын мемлекеттік реттеуінің құқықтық негіздері. ҚР-дағы ауыл шаруашылығын мемлекеттік реттеуінің жалпы сипаттамасы, ұғымы, мәні мен принциптері (мемлекеттік, аграрлық протенциализм саясаты). Ауыл шаруашалығын мемлекеттік реттелудің мақсаты және міндеттері.

2010 жылы дейінгі Қазақстан Республикасының ауылшаруашылығының даму стратегиясы.

Ауылшаруашылығын мемлекеттік реттеудің түрлері мен әдістері. Ауылшаруашылығын мемлекеттік реттеу органдарының жүйесі және олардың құқықтық жағдайы.

Аграрлық құқық жөне ауылшаруашылық нарықтық қатынастар туралы зандар.

Агроөнеркәсіп кеменің мемлекеттік реттеудің әдістері. Ауыл шаруашылығы мен агроөнеркәсіп кшенін мемлекеттік басқару органдарының (немесе орындарының) жүйесі.

Ауылшаруашылық коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдардың (кәсіпорын) құқықтық жағдайының жалпы сипаттамасы. Ауылшаруашылық коммерциялық ұйымдардың (кәсіпорын) құқықтық жағдайының ерекшелігі және олардың түрлері. Ауылшаруашылық коммерциялық емес ұйымның (кәсіпорын) құқықтық жағдайының ерекшелігі. Ауылшаруашылық мемлекеттік кәсіпорындардың құқықтық жағдайы. Ауылшаруашылық акционерлік қоғамдардың құқықтық жағдайы. Ауылшаруашылық серіктестіктердің құқықтық жағдайы. Ауылшаруашылық өндірістік және селолық тұтыну кооперативтерінің құқықтық жағдайы. Нарық жағдайында ауылшаруашылық ұйымдарының құқықтық жағдайын дамыту мәселелері.

Шаруа (фермер) қожалығының түсінігі және негізгі белгілері. Шаруа (фермер) қожалығы туралы заңдардың даму тарихы. Жалпы сипаттама. Шаруа (фермер) қожалығын құру тәртібі. Шаруа (фермер) қожалықтарының жер пайдалану құқығы. Шаруа (фермер) қожалықтарының мүліктерінің құқықтық жағдайы. Шаруа (фермер) қожалықтарында еңбек қатынастарын құқықтық реттеудің ерекшеліктері.

Шаруа (фермер) қожалықтарының қызметінің тоқтатылу негіздері.

Азаматтардың өзіндік қосалқы шаруашылығының түсінігі, әлеуметтік-экономикалық табиғаты және заңды сипаттамасы. Оның нарық жағдайындағы қызметі (функциясы). Азаматтардың өзіндік қосалқы шаруашылықтарының түсінігі. Өзіндік қосалқы шаруашылық заңдарының даму тарихы. Азаматтардың өзіндік қосалқы шаруашылықтарының мүлігінің құқықтық жағдайы. Өзіндік қосалқы шаруашылық жүргізуші азаматтардың жерге жеке меншік құқығы. Азаматтардың өзіндік қосалқы шаруашылықтарын дамытуға ауылшаруашылық коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдарды (кәсіпорын) құқықтары мен міндеттері.

Ауылшаруашылық мақсатындағы жерлердің басымдылығы пен ерекше қорғалатындығын құқықтық қамтамасыз ету. Ауылшаруашылық жер пайдалану құқығының түсінігі және пайда болу негіздері. Ауылшаруашылық жер пайдалану құқығының объектісі мен субъектісі. Ауылшаруашылығында жерді жалға беру, оның ерекшелігі, тәртібі және шарттары. Ауылшаруашылық жер пайдаланушылардың құқықтары мен міндетгері. Ауылшаруашылық мақсатындағы жерлер үшін жер салығы және жалға, кепілге беру төлем. Ауылшаруашылық өндірісінің шығындарын және ауылшаруашылық жер пайдаланушыларға келтірілген зиянды етеу негіздері және тәртібі. Ауылшаруашылығында қоршаған ортаны қорғау ерекшеліктері.

Ауылшаруашылық салалары туралы заңдардың ерекшеліктсрі. Мал және өсімдіктер шаруашылығының дамуы туралы нормативтік актілер; Ауылшаруашылық өнімдерін өндіру мәселесін мемлекеттік реттеу.

Селекция — селекция ұғымы, заңдық реттеу; селекциялық жетістікті қорғау. Тұқым шаруашылығы — мемлекеттік реттеу, тұқым санаттары, оларды өндіруге және пайдалануға қойылатын талаптар. Асыл тұқымды мал шаруашылығы - асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы Қазақстан Республикасының заңдары; асыл тұқымды мал шаруашылығын мемлекеттік реттеу; асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызметті реттеу.

Ветеринария — ветеринарлық қызмет; құқықтық реттеу; ауылшаруашылық өсімдіктерін қорғау; өсімдіктер қорғау қызметі; өсімдіктер қорғау органының қызметі.