Дипломного проекта  разработка серверной части веб 

53 

 

сұраныс үстінде олар деректер қорының бірдей көрініс көреді. Осы суретпен 

әрекет    IMMUTABLE  функциясындағы  SELECT  командасына  да  тарайды. 

Әдетте IMMUTABLE функцияларында мәліметтерді кестелерден алу негізсіз, 

өйткені  кесте  мазмұны өзгерсе  [laquo ]тұрақты[raquo  ]  функциясы бұзылады. 

Алайда  PostgreSQL  осы  әрекеттен  бас  тартуға  мәжбүрлемейді.  Кең  таралған 

қателік 



  функцияны  IMMUTABLE  деп  белгілеу,  бірақ  оның  нәтижилері 

конфигурация  параметрлерінен  тәуелді.  Мысалы,  уақытпен  жұмыс  жасайтын 

функция  TimeZone  параметрінен  тәуелді  нәтиже  шығаруы  мүмкін.  Сенімдік 

үшін осындай функцияларды STABLE деп белгілеген жөн.  

PostgreSQL  STABLE  және  IMMUTABLE  фунциялары  мәліметтер 

өзгеруін аладын алу үшін SELECT басқа командалар болмауын талап етеді. 

  

6.6  Ішкі функциялар  

 

 

Ішкі  функциялар 



  С  тілінде  жазылған,  және  PostgreSQL  серверінде 

орындайтын  кодқа статикалық жиналған  функция.  Функцияны  анықтау  үшін 

«денеде» С деңгейінде функция аты беріледі, ол кейіннен міндетті түрде SQL 

қолдануда  арналған  деп  шақырылған  атаумен  сәйкес  келмеу  керек.  Кері 

сәйкес үшін, функция денесі бос болуы мүмкін, яғни С деңгейіндегі функция 

атауы SQL



дегі атауымен сәйкес келмейтінін білдіреді.  

Әдетте серверде көрсетілген барлық ішкі функциялар деректер қорының 

кластерінің  инициализациясы  кезінде  хабарланады,  бірақ  пайдаланушы 

CREATE FUNCTION командасын пайдаланып және ішкі функцияға қосымша 

жалған аттар (псевдоним) қосу мүмкіндігі бар. Ішкі функциялар internal тілінің 

атауымен  CREATE  FUNCTION  командасында  жарияланады.  Мысалы,  sqrt 

функциясы үшін жалған атау жасауға болады: 

CREATE FUNCTION square_root(double precision)  

RETURNS double precision 

AS 'dsqrt' 

LANGUAGE internal 

STRICT; 

Көптеген  ішкі  функциялар  «strict»  деп  жариялануы  қажет.  Барлық 

«алдын



ала  анықталған»  фунциялар  жоғарыдағы  мысалда  көрсетілегендей 

«ішкі»  болып  табылмайды.  Кейбір  «алдын



ала  анықталған»  фунциялар  SQL 

тілінде жазылған.  

 

54 

 

 

 

Сурет 6.6 



 PostgreSQL ішкі функциялар көрінісі 

55 

 

7 Веб



құрылымның серверлік бөлігін жобалау 

 

 

Жобаны іске асыру үшін келесі тапсырмаларды орындау: 

- онлайн-сервис жұмысын тапсырыс беруші   талаптары 

бойынша 

сәйкестеу; 

- онлайн-сервис жұмысының деректер қорын   жобалау; 

- онлайн-сервис функционалын әзірлеу; 

Веб-құрылым мамандар мен тапсырыс    берушілерді біріктіретін бірегей 

платформа:  

-  Тапсырыс  берушілерге  уақытты  үнемдеп  керекті  маман  профиль 

бетіне  кіріп,  сұраныс  қалдыра  алады  немесе  «Шақыру»  батырмасы  арқылы 

хабарласа алады.  

-  Мамандарға  өздерінің  портфолиосын  жасап,  пайдаланушылардан 

тапсырыс ала алады.  

Деректер  қорымен  жұмыс  pgAdmin  III  бағдарламасы  арқылы  жүзеге 

асады. 

 

 

7.1



сурет 



 pqAdmin III бағдарламасы 

 

 

 

56 

 

Жобалау кезінде  деректер қорында 64 кесте құрылды. 

 

 

 

Сурет 7.2 



 Кестелер көрінісі 

 

57 

 

 

 

Сурет 7.3 



 Кестелер көрінсі (жалғасы) 

 

 

 

 

 

 

Сурет 7.4 



 Көріністер 

 

58 

 

 

 

 

Сурет 7.5 



 Функциялар көрінсі 

 

 

 

 

 

59 

 

Сурет 7.6 



 Функциялар көрінісі 

 

 

 

Сурет 7.7 



 Функциялар көрінісі (жалғасы) 

 

 

 

 

60 

 

Сурет 7.8 



 Функциялар көрінісі 

 

 

 

 

Сурет 7.9 



 Орнатылған  кеңейтілулер 

 

PL/pgSQL  PostgreSQL  деректер  қорын  басқару  жүйесіне  арналған 

процедуралық тіл. PL/pgSQL жобалауының мақсаты болып келесі амалдарды 

орындайтын жүктелетін процедуралық тіл болды: 



 

функциялар мен триггерлерді жасауға қолданылады; 



 

SQL тіліне басқару құрылымын қосады; 



 

күрделі есептеулерді орындай алады; 



 

барлық  пайдаланушылық  типтер,  функциялар  мен  операторларды 

мұрагерлік етеді; 



 

сенімді тіл ретінде анықталады; 



 

қолданыста қарапайым. 

PL/pgSQL фунциялары ендірілген функциялар рұқсат етілген жерлердің 

бәрінде қолданыла алады. Мысалы, күрделі есептеулері мен шартты логикасы 

бар  функция  құруға  болады,  одан  кейін  оларды  операторлар  немесе  индекс 

өрнегін анықтауда қолдануға болады.  

9.0 және одан жоғары нұсқалы PostgreSQL  жүйесінде PL/pgSQL әдепкі 

бойынша орнатылады. Дегенменде, бұл бұрынғыдай жүктелетін модуль.  

 

 

 

Сурет 7.10 



 Кеңейтілудің іске асуы