1 Технологиялық бөлім
1.1 Кен орынның геологиялық құрылысы
«40 лет КазССР – Молодежное» кенорны Кемпірсай ультранегізгі
алқабындағы Оңтүстік-Кемпірсай кенді жазықтығының шығысты кенді
жолағына жатады.
Хромды кен жайылуын оқщаулау әртүрлі дәрежеде серпентинделген
перидотиттермен,
дунитаттармен
және
пироксинді
дунитаттармен
келтірілген ультранегізгі жыныстарда жүреді.
«40 лет КазССР» атындағы хромитті кен орны Басты Оңтүстік-
Кемпірсай кен алқабы негінде орналасқан және әртүрлі кен шекараларында
орналасқан екі ірі шоғырлардан тұрады.
Жоғарғы кен шоғыры линза тәрізді екі кен денесімен ұсынылған және
ашық әдіспен - «40 лет КазССР» атындағы карьерамен өңделеді. Карьераның
жобалық өнімділігі – жылына 1000 мың т шикі кен.
Төменгі кен шоғыры 420-60 м тереңдікте орналасқан және № 22 ірі кен
денесімен және бірнеше ұсақ линза тәрізді кенді денелермен ұсынылған.
Кенорынның терең жері «Молодежная» шахтасымен жерасты әдіспен
өңделеді. Қазіргі уақытқа дейін «Молодежная» шахтасында жылына жалпы
қуаттылғы 2000 мың т шикі кенболатын 1; П; Ш; 1У; У; У1 іске қосу
кешендері құрылды және эксплуатацияға берілді.
Шахталы алқап шекарасына 22 кенді дененің хромитті кендер қорлары
және жерасты өңдеуге арналған карьера астындағы қорлар кіреді. Созылып
жатқан шахталы алқаптың жалпы ұзындығы 1600м, ал ені 300 м құрайды.
Кен орын кенінің орташа тығыздығы 3,86т/м
3 -
на тең. Кен негізінен
берік кен түріне жатқызылады. Протодьяконов шкаласы бойынша кеннің
коэффициент беріктілігі f=4,5-11.
1.2 ВОД-40 осьтік желдеткішінің негізгі параметрлері мен
техникалық көрсеткіштері
ВОД-40 – негізгі желдеткіш жұмыстарында қолданылады, басқа остік
желдеткіштерден айырмашылығы тораптар мен бөлшектердің өлшемімен
және конструкцияның кейбір ерекшеліктерімен ерекшеленеді.
Екі сатылы жұмыс дөңгелектерінде 12 күрекще орналасқан.
Бағыттаушы аппарат 14 бұрылатын күрекшелерден тұрады,
реверсирлеу және реттеу үшін қолданылады. Бағыттаушы аппараттың
күрекшелерінің бұрылу жетегі серияның барлық желдеткіштерінің жетегіне
ұқсас.
Екінші сатылы жұмыс дөңгелегі мен диффузор арасында орналасқан
реттелетін түзеткіш аппарат бар. Түзеткіш аппарат бағыттаушы аппараттың
жетекті құрылғысына ұқсас 14 күрекше мен жетек құрылғысынан тұрады.
Түзеткіш аппараттың қалақтары қалыпты режимде дөңгелектердің айналу
жазықтығына тамыр қимасы бойынша 75° бұрышпен орнатылады. 160°-қа
бұрылады, олар ауа ағынын реверсирлеу кезінде ғана доңғалақтардың айналу
жазықтығына 85° бұрышымен орнатылады.
1 – жұмыстық дөңгелек, 2 – қалақшалары, 3 – білік, 4 – корпус, 5 – коллектор, 6 –
кок, 7 – түзеткіш аппарат, 8 - диффузор
1 Сурет – Осьтік желдеткіштің принципиалды сұлбасы
Осьтік желдеткіш біліктен 3, коллекторлы 5 корпустан 4, қалақшалары
2 бар төлке түріндегі жұмыс дөңгелегінен 1, шеңбер диффузордан 8, түзеткіш
аппараттан 7, алдыңғы ағымпаздан (коктан) 6 және мойынтіректерден
тұрады.
Жетек ретінде синхронды қозғалтқыштар қолданылуы мүмкін СДС-17-
41-16P, СДС-17-49-10P көмекші іске қосу орамасымен немесе асинхронды
қозғалтқыш АКН2-19-33- 16У4 қуаты 1600 кВ және айналу жиілігі 375
.
Осьтік желдеткіштерді үлкен өндіргіштер мен кіші қысымдарда (үлкен
меншікті жылдамдықтар), мысалы тоннельдерді желдету үшін немесе кеніш
желдеткіш жүйелерінде пайдалану орынды, мұнда қарапайым және жылдам
реверсиялау, яғни ағынның қозғалыс бағытын өзгерту мүмкіндігі маңызды
емес.
Сонымен, осьтік желдеткіштердің артықшылығы, олар реверсивті, яғни
жұмыс дөңгелегінің айналу бағыты өзгергенде, радиалды желдеткіштерде
мүмкін емес ағынның бағыты өзгереді [11].
Осьтік желдеткіштердің мұндай құрылғылардың басқа түрлерінен
тиімді ерекшеленетін даусыз артықшылығы бар. Мұндай артықшылықтарға
жатқызуға болады:
1) конструкцияның қарапайымдылығы мен сенімділігі;
2) аз металл сыйымдылығы;
3) жұмыс кезіндегі шудың салыстырмалы төмен деңгейі;
4) монтаждың жеңілдігі, жергілікті жағдайларға байланысты орнату
тәсілін өзгерту мүмкіндігі;
5) жоғары емес электр энергиясын тұтыну, үнемділік;
6) ағынның жеңіл реверсирлеу мүмкіндігі;
7) мұндай құрылғыларды жөндеу оңай және қандай да бір күрделі
станоктар мен жабдықтарды тартуды талап етпейді;
8) осьтік желдеткіштер аз энергия шығынымен жоғары өнімділікті
жасайды - құрылғының жоғары ПӘК.
Негізгі кемшіліктерін айтатын болсақ:
1) Ұзын
құбырларда немесе екі ортадағы қысымның теріс
айырмашылығы кезінде қолдануға мүмкіндік бермейтін төмен қысым (арын);
2) Жарылыс қаупі бар орталарда немесе ауада ірі фракциялар болған
кезде қолдануға болмайды;
3) Айналмалы
қалақтардың болуы (әсіресе үлкен көлемдегі
конструкцияларда) қызмет көрсетуші персонал мен жұмысшылар үшін
айтарлықтай қауіп туғызады, сенімді қорғаныс құралдарын - торларды,
қоршауларды, торларды және т. б. салу қажеттілігін туғызады;
4) Шудың пайда болуына және желдеткіш пен отырғызу элементтерінің
конструкциясының бұзылуына жол бермеу үшін айналмалы бөлшектерді дәл
теңгеру қажеттілігі бар.
Мұндай желдеткіштер бұрылу бұрышын немесе жұмыс класының
қалақтарының санын өзгерту арқылы кең шектерде реттеуге ыңғайлы.
Жоғарыда көрсетілген, қуат сипаттамасының ерекшелігіне байланысты,
пайдалану режимінің едәуір өзгеруі де радиалды желдеткіштерге қарағанда
қозғалтқыштардың жүктемесіне айтарлықтай аз әсер етеді.
1.3 «Молодежная» кенішінің негізгі көрсеткіштері
Кеніштің жылдық өнімділігі:
А=
з
п
К
К
S
К
К
К
К
Р
4
3
2
1
мың. т, (1.1)
мұндағы Р=12м – өндіру жұмыстарының жылдық төмендеуі;
S – кеннің орташа жату ауданы, м
2
;
К
1
,
К
2
, К
3
, К
4
– кен сілемінің жату бұрышы мен қалыңдығының
түзету коэффиценттері;
К
п
, К
з
– руданың жоғалыс және ластану коэффициенті;
γ – кеннің тығыздығы, т/м
3
.
2745
9
,
0
8
,
0
9
,
3
5
,
192
2
,
1
1
6
,
0
8
,
0
10
А
мың.т,
Кеннің орташа жату ауданы:
S =
мың.м
2
, (1.2)
мұндағы Q = 260000 мың.т – «Молодёжная» кен орнының баланс
запастық көрсеткіші:
n = 2 – қабат саны;
Достарыңызбен бөлісу: | 
