19
иық, шынтақ, жеңнің төменгі жағындағы күшейткіш (немесе
қорғаныш) жапсырмалар; алдыңғы бөліктер, орындықтар аймағы, шалбардың
тізе және төменгі жағы; жапсырмалар матадан, полимерлі қаптамасы бар
матадан, жасанды немесе табиғи былғарыдан жасалады;
ауа алмасуды өзгертуге арналған элементтер, желдеткіш тесіктер;
бұйымның көлемін немесе жапсырылу дәрежесін реттегіштер,
жеңдердің ойықтары және басқалар;
қалталар немесе қалталар жоқ әр түрлі;
ұзындық реттегіші бар бретельдер (оның ішінде алынбалы) ;
бекітудің түрлі тәсілімен капюшон, оның ішінде алмалы-салмалы;
формаға төзімділікке арналған төсемі бар бөлшектер.
Фартук конструкциясы оның мақсатын ескере отырып (З, Зо, Ми, Мп
топшалары) және жұмыс істеушінің денесін қорғау аймағына байланысты
келесі түрлер болуы мүмкін:
адам денесінің алдыңғы бөлігін қорғау үшін;
адам денесінің алдыңғы және бүйір бөліктерін қорғау үшін;
адам денесінің алдыңғы, бүйір, артқы немесе иық бөліктерін қорғау
үшін;
адам денесінің төменгі бөлігін қорғау үшін.
Алжапқыш конструкциясында рұқсат етіледі:
ілгектің түрлі түрлері;
қалталар немесе қалталар жоқ әр түрлі;
түрлі ұзындығы;
бұйымның ұзындығын және (немесе) жапсыру дәрежесін
реттегіштер
ұзындық реттегіші бар бретельдер (соның ішінде алынбалы).
Механизмдердің қозғалатын бөліктерінің (Мд кіші тобының)
жанында (үстінде немесе жанында) жұмыс кезінде қолданылатын арнайы
киімге (костюм: куртка, шалбар немесе шолақ комбинезон, комбинезон)
қойылатын қосымша талаптар механизмдердің қозғалатын бөліктеріне
(мысалы, шынжырлар, конвейерлік таспалар және оларға ұқсас механизмдер)
киімнің түсу қаупін төмендету үшін мынадай формулалардан тұрады:
арнайы киім болуы тиіс толық жабуға киім бөлшектері
пайдаланушы располагающиеся астында курткой, шалбары бар, комбинезоны
(немесе комбинезоном);
түймелер, түймелер немесе фурнитураның басқа да түрлері (бекіту
құралдары) негізгі матадан жасалған бөлшектермен жабылуы тиіс;
арнайы киім киімдерді пайдаланушының фигурасы бойынша
қиыстыру мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс;
киімнің сыртқы бөлшектері( бөліктері): паттар, хлястиктер,
бретельдер, белдік және басқа да ұқсас бөлшектер олардың бос ұштары
қозғалатын механизмдерге түспейтіндей, не оларды (бөлшектерін) бұйымның
ішкі жағынан орналастыратындай етіп үстіңгі бетіне бекітілуі тиіс;
20
ілгек "жасырын" болуы керек, яғни негізгі матадан жасалған
бөлшектермен жабылады және төтенше жағдайда киімнің тез алынуын
қамтамасыз етеді;
бұйымның "жасырын" ілгектері ұштық жағынан қосымша бекітілуі
тиіс,
Арнайы киім конструкциясында әр түрлі пішіндер, бөлшектер мен
тораптардың өлшемдері, әрлеу және/немесе сигналдық элементтер, логотиптер,
эмблемалар, пиктограммалар, шеврондар қолдануға рұқсат етіледі.
Түрлі түсті маталардан және фактуралардан құрастырылған, астарлы
арнайы киімді дайындауға рұқсат етіледі.
Пішу, маталардағы негіз жіптерінен ауытқулар және пішу кезіндегі
рұқсатнамалар арнайы киімді дайындаудың өнеркәсіптік технологиясына
сәйкес жүзеге асырылуы тиіс.
3.2.4 Арнайы киімдердің материалдарына қойылатын техникалық
талаптар
Материалдарға қойылатын барлық талаптарды 5 топқа бөлуге болады:
Жалпы (стандартты).
Конструкторлық-технологиялық.
Эргономикалық (гигиеналық).
Тозуға төзімділігі (сенімділігі).
Эстетикалық.
Жалпы өндірістік ластанулардан және механикалық әсерлерден қорғауға
арналған маталарға қойылатын талаптар:
беріктігі;
ластануға бейімділігі төмен;
жиі жуу кезінде деформацияға тұрақтылық;
жақсы ауа өткізгіштігі;
су өткізбейтін.
Арнайы киімді өндіру үшін пайдаланылатын маталарды құрамы бойынша
Жасанды, табиғи және синтетикалық болып бөлінеді. Жасанды маталардың
талшықтары табиғи материалдардан жасанды жолмен өндіріледі, мысалы,
ағаштан вискоза алынады. Табиғи мата табиғи талшықты материалдардан
алынады, мысалы, жүн, зығыр, мақта. Синтетикалық маталар адам өркениеті
мен жоғары технологиялардың өнімі болып табылады, олардың талшықтары
химиялық өнеркәсіптің нәтижесі болып табылатын полимерлерден алынады.
Негізгі жұмыс мамандықтарының киімін тігу үшін толық табиғи және
аралас маталар, сондай-ақ осы маталардың түрлі үйлесімдері қолданылады. Ең
алдымен, арнайы киімді тігу үшін қолданылатын барлық маталар міндетті
сертификаттаудан өтеді және сәйкестік сертификаттары бар.
Синтетикалық және табиғи талшықтардың оң және теріс қасиеттері бар.
Мақтаның тамаша гигиеналық қасиеттері бар, бірақ бұл ретте өте төмен
механикалық көрсеткіштері бар, сонымен қатар ол шіруге бейім, жоғары
