Автоматиканың қабылдағыш элементтері

Өлшеуіш құрылғының қабылдағыш элементі ақпарат көзі болып табылады,технологиялық процесс параметрінің мәнін қабылдайды да оның параметр мәніне функционалдық тәуелділікте болуы керек.Мұндай қабылдағыш элементті өлшегіш дейді,өйткені оның сигналының деңгейі бойынша кірістік шама координатының мәнін анықтауға болады.Өлшеуіш элемент ретінде шығыстық және кірістік шамалары координаттарының арасында функционалдық байланыс бар элемент.Автоматтық құрылғыны іске қосуды және қабылдайтын параметрдің белгілі бір мәні алынғанда,оны ажыратуды жүзеге асырса,онда ол элементті қосу элементі деп атайды.Қабылдағыш элементтер тікелей және аралық түрлендіретін болып бөлінеді. Тікелей түрлендіретін элементтерде шығыстық ықпал кірістік координаттың бір ғана түрлендірудің нәтижесі болады.Аралық түрлендіруі бар элементтерде кірістік координат қосалқыға түрленеді де содан кейін шығыстық ықпалға қайтадан түрленеді.Элеменет энергияны күшейтілмейтін түрде параметрін қабылдайтын процестен алады.Мұндай элементтер өткізгіштік физикалық қасиеттерге байланысты болып келетін дербес энергетикалық тізбекке қосылады.Қабылдамайтын шамасына сәйкес қабылдағыш элементтердің механикалық,гидро-механикалық,жылулық,электрлік,оптикалық,радиоактивтік,акустикалық,химиялық түрлері бар.

Сұйықтар мен газдардың температурасы,қысымы,шығыны, деңгейі, тығыздығы, химиялық құрамы үшін қабылдағыш элементтер бақылау-өлшеу аспаптарымен құрастырылады.

Механикалық қабылдағыш элементтердің ішінде ығысуды қабылдайтын элементтер әртүлі физикалық шамаларды ығысуға түрлендіру және бұларды керісінше түрлендіру бойынша орындалады.Мысалы, күш,меншікті қысым,жылдамдық,үдеу,температура,геометриялық өлшемдер,кернеу,қуат осы шамалардың сандық мәнімен функционалды байланысқан кеңістік ығысуға оңай түрленеді. Өлшеу бойынша вольтметр,амперметр,ваттметр,логометр,потенциометр, өлшеуіш аспаптар мен құрылғыларда орындалады.Электр шамасын түрлендіретін потенциометрлік,электротензометрлік,индукциялық,индуктивтік,сыйымдылықты қабылдағыш элементтерін құрастырады.