21
тақташадағы Create (Құрау) басқарылуын таңдап, оның ішінен Geometry
(Геометрия) категориясын таңдаймыз.
Екі түрлі примитивтер түрі болады:
1) Жай ғана геометриялық примитивтер - Standard Primitives категориясы
«Жай примитивтер»;
2) Күрделі примитивтер - Extended Primitives категориясы «жақсартылған
примитивтер». Мен жай примитивтерде тоқталамын. Жай геометриялық
примитивтер Standard Primitives категориясы «жай примитивтер» Autodesk 3D
Max Studio да келесі нысандарға ие.
6 сурет – Жай примитивтер тақтасы
Box (Параллелепипед) параллепипеттер және кубтар кезкелген бет
жағымен құрастырылады.
Sphere(Сфера) күмбез немесе сфера түрінде болады. Бұл деректер нысаны
глобустың алыстық және ұзындығымен белгіленеді.
Cylinder (Цилиндр) цилиндрлер, цилиндрлық секторлар және көп қырлы
призмалар, кез келген пропорцияда.
Torus (Top) домалақ формалы сақина тәрізді қиылысу. Триодинальді
сектор құрастырылуыда мүмкін.
Teapot (Шәйнек) бұл нысан Autodesk 3D Max Studio-ның мүмкіндіктерін
көрсететін сектор. Шәйнек өте күрделі параметрлік нысан болып саналады, көп
бөлшектерден тұратын.
Cone (Конус) цилиндрды еске түсіретін жалпы формалы нысан, екі
радиус кез келген кезде нысанды ары бері жылжытуға және өзгертуге
мүмкіндік береді.
GeoSphere (Геосфера) бұл параметрлік нысан, бұның формасы сфереға
ұқсас және нешетүрлі сфералық аудандарға өзгереді, одан қалса үш түрлі
22
геометрия, сфера және кулон бола алады. Геосфера үш қырлы секция құрайды,
гиодезиялық күнбезге ұқсайтын.
Tube (Құбыр) цилиндрге ұқсас цилиндрлер, бірақ бұлардың ішкі жағы
қуыс болады. Және де бұлармен әртүрлі секторлар мен көп жақты қуыстарымен
призмалар құрауға болады.
Pyramid (Пирамида) пирамидалар (көбінесе қысқартылған) тік бұрышты
немесе квадратты негіздермен.
Plane (Жазықтық) тік бұрышты тор тәріздес бөлік. Бірден-бір өзгешелігі
үш өлшеді нысан болып саналмайды.
Нысандарды құрау үшін:
1. Басқару тақтасында Create (Құрау) батырмасын басамыз.
2. Geometry (Геометрия) категориясынан керекті нысанды таңдап аламыз.
3. Ашылған тізімнен керекті топтаманы таңдап, өзімізге керекті нысанды
таңдаймыз.
4. Нысан атымен белгіленген батырманы басамыз.
5. Терезе проекциясының кез келген жеріне басамыз, және де тінтуірді
жібермес бұрын оны жылжытып нысан пайда болғансоң жібереміз.
Нысандарды жиындағы Keyboard Entry (Пернетақтамен енгізу) тақтасын
таңдап, осы арқылы біз нысндардың ұзындықтарын дәлме-дәл белгілеп
құрастыруымызға болады. Бұл үшін керекті нысанды таңдағанан кейін,
төмендегі жиынға өтіп, сол нысанның кординаталарын Create (Құрау)
батырмасы арқылы параметрлерін енгіземіз.
Кез келген төрт түрлі қарапайын мысал алайық. Нысанды кез келген
жаққа жылжыту үшін
Select and Move (Таңдау және жылжыту) сілтемесін
негізгі Main Toolbar (Негізгі құрал саймандыр) нысанынан таңдап аламыз.
7 сурет – Праметрлер тақтасы
Кез-келген Autodesk 3DS Max бағдарламасында, өз мінездеме жиынтық
параметрлерімен қамтамасыздандырылған, олар нысандардың геометриялық
формаларын анықтайды. Нысанның баптауларын өзгерте отыра, сіз олардың
формаларын да өзгертесіз. Әрбір жйынтық өзінің ерекшеліктеріне ие болады.
Мыслға айтатан болсақ Box (Параллелепипед) өзіне тән Length (Ұзындық),
Width
(Ені) және Height (Биіктік) параметрлеріне ие. Бірден-бір
23
сипаттамалардың бірі кез-келген өзіне тән Segments (Сигмент саны) болады.
Бұл әр нысанның бойындағы полигоның санын білдіреді. Segments (Сигмент
саны) неғұрлым көп болған сайын, үш өлшемді нысанның анықтылығы және
көрнекілігі көркейе түседі. Сигмент санын бірғана нарсемен білмеймі, оның
бірнеше баптаулары болады. Мысалға Box (Параллелепипед) нысаны өзіндік
үш түрлі параметрге ие, олар Length Segs (Сигменттердің ұзындық саны), Width
Segs (Енінің ұзындық саны) және Height Segs (Биіктік симентінің саны).
Коптеген баптаулардың Generate Mapping Coords (Прекциялық кордината
жүйесин құрау) параметрлеримен ерекшеленеді. Егер көптеген жағдайларда
жалаушаның проекция кординаталарының текстураларын жасағыңыз келгенде.
Көптеген жағдайда жалауша алынып тастағаны дұрыс. Енді ғана құралған
нысанның баптаулары Create (Құрау) басқару тақтасында орналасады. Бірақта
біз сахынаны қайта белгілеген жағдайда, ол Modify (Өзгеру)қосымшасына
ауысады. Егер жаңа нысанды өзгерту керек болса, онда оның параметрлерін
былайша өзгертуге болады:
1) Проекция терезесінен керекті қарапайым нысанды белгілейміз.
Белгілеу үшін арнайы батырманы пайдаланамыз
Select Object (Нысанды
белгілеу), ол Main Toolbar (Негізгі құралжабдықтар тақтасы) орналасады.
2) Содан соң Modify (Өзгерту) қосымшасына өтеміз.
8 сурет – Нысанның көлемін өзгерту тақтасы
3) Бұрынғы мәнің орнына жаңы мән жазыңыз да одан кейін ENTER
пернесін басыңыз. Нысандардың көлемдері өзгереді. Содан кеін өзіміздің
жобаны сақтаймыз. Ол үшін File (Файл) - Save (Сақтау) тармақтарын
таңдаймыз.
Бұл бағдарламаны қысқа да нұсқа түсіндіре кеттім. Егер толығымен
тереңдетіп түсіндіретін болсақ, онда бұл бағдарлама үшін екі немесе үш
