Дәріс Компьютер және оның негізгі компоненттері. Компьютер классификациясы

Дәріс 6. Компьютер және оның негізгі компоненттері. Компьютер классификациясы

• Дәріс мақсаты: компьютердің негізгі компоненттін, түйіндер мен блоктарды, байланыс жүйелерін оқып үйрену.
• Компьютер (ағылшыннан аудармасы есептегіш) мәліметтер өңдеп, есептеулер жүргізетін, символдар манипуляциясын жасайтын бағдарланатын электронды құрылғы.

Құрамы

• Құрамы
• - Компьютер - электронды және электромеханикалық элементтер мен құрылғылардан құрылған аппаратура;
• - компьютер жұмысы принципі – алдын-ала жасалған арифметикалық, логикалық және басқа операциялар тізбегін бағдарлама көмегімен орындау;
• - есептеу жүйесінің құрамы конфигурациясы деп аталады;
• - компьютер құру принциптері;
• Компьютер құру негізін 1945 жылы американдық ғалым Джон фон Нейман жасаған.

Компьютер мынадай құрылғылардан тұрады:

• Компьютер мынадай құрылғылардан тұрады:
• - Арифетикалық, логикалық операцияларды орындайтын Арифетикалық-логикалық құрылғылар;
• - бағдарлама орындау процесін ұйымдастыратын басқару құрылғылары;
• - бағдарламаларды және ақпарат сақтайтын есте сақтау құрылғылары;
• - ақпарат енгізіп-шығаратын сыртқы құрылғылар.

Компьютерлерді жіктеу

• Компьютерлерді жіктеу
• -даму кезеңдері бойынша;
• -архитектурасы бойынша;
• -өнімділігі бойынша;
• -эксплуатация шарты бойынша;
• -тұтыну қасиеті бойынша және т.б.

Бірінші кезеңдегі компьютерлер

Құрылған уақыты	50-жылдар
Элементтік базасы	Электрондық лампалар
Ақпарат енгізу	Перфолента, перфокарта
Жылдамдығы	Секундына 10-20 мың операция
Тілі	Белгілі машинаның машиналық тілі

1946 жылы американдықтар бірінші электронды цифрлық компьютер жасап шығарды. Машинада 20 мың электронды лампа және 1,5 мың реле болған.

• 1946 жылы американдықтар бірінші электронды цифрлық компьютер жасап шығарды. Машинада 20 мың электронды лампа және 1,5 мың реле болған.
• Компьютер архитектурасы тұтынушыға маңызды қасиеттерінің жиынтығымен анықталады. Негізгі назар оның құрылымына және функционалдық мүмкіндіктеріне бөлінеді.

Негізгі функциялар мыналар: ақпарат өңдеу және сақтау, сыртқы объекттермен ақпарат алмасу.

• Негізгі функциялар мыналар: ақпарат өңдеу және сақтау, сыртқы объекттермен ақпарат алмасу.
• Қосымша функциялар негізгі функциялар орындау тиімділігін жоғарылатады: жұмыс режимін, тұтынушымен диалог, жоғары сенімділікті қамтамасыз етеді.
• Мына архитектуралық шешімдер кеңінен таралған:
• классикалық архитектура
• 1-сурет

2)көппроцессорлы архитектура

• 2)көппроцессорлы архитектура
• 2-сурет

3) көпмашиналы есептеу жүйелері

• 3) көпмашиналы есептеу жүйелері
• 4) паралельді процессорлы архитектура
• 3-сурет

Компьютер құрылымы – функционалдық элементтер байланысы мен жиынтығы. Әртүрлі құрылғыларды бір-бірімен байланыстыру үшін олардың интерфейсі бірдей болу керек.

• Компьютер құрылымы – функционалдық элементтер байланысы мен жиынтығы. Әртүрлі құрылғыларды бір-бірімен байланыстыру үшін олардың интерфейсі бірдей болу керек.
• Интерфейс – физикалық және логикалық параметрлері өзара байланысқан екі құрылғының жанасуы.
• Интерфейс келісу үшін сыртқы құрылғылар шинаға тікелей емес, контролелер (адаптер) және порт арқылы қосылады.

Контроллер мен адаптерлер интерфейстермен біріккен электрондық тізбектер жиынтығы. Контроллерлар микропроцессор запросы бойынша сыртқы құрылғылармен тікелей басқарылады.

• Контроллер мен адаптерлер интерфейстермен біріккен электрондық тізбектер жиынтығы. Контроллерлар микропроцессор запросы бойынша сыртқы құрылғылармен тікелей басқарылады.
• Құрылғы порттары бір немесе бірнеше енгізу-шығару регистрлерінен тұратын сыртқы құрылғыларды микропроцессордың выртқы шинасына қосатын электрондық схемалар.
• Сонымен қатар стандартты интерфейс құрылғылар да порт деп атайды: тізбекті, параллельді, ойын порттары.

Тізбектелген порт процессормен мәліметтерді байтпен алмасады, ал сыртқы құрылғылармен – бит бойынша. Паралельді порт мәліметтерді байт бойынша жіберіп ала алады.

• Тізбектелген порт процессормен мәліметтерді байтпен алмасады, ал сыртқы құрылғылармен – бит бойынша. Паралельді порт мәліметтерді байт бойынша жіберіп ала алады.
• Ішкі машиналық жүйелік интерфейс – компьютер түйіндері мен блоктарының байланыс жүйесі – байланыс электр линияларының жиынтығы, компьютер компоненттері, сигнал тарату және түрлендіру хаттамалары.
• Жүйелік шиналар – барлық құрылғылардың байланысын қамтамасыз ететін компьютердің негізгі интерфейстік жүйесі.

Жүйелік шина ақпарат таратудың үш бағытын қамтамасыз етеді:

• Жүйелік шина ақпарат таратудың үш бағытын қамтамасыз етеді:
• 1) микропроцессор мен негізгі жады арасында;
• 2) микропроцессор мен сыртқы құрылғылар енгізу-шығару порттары арасында;
• 3) жады мен сыртқы құрылғылар енгізу-шығару порттары арасында.

Жүйелік шинаның функционалдық сипаттамасы:

• Жүйелік шинаның функционалдық сипаттамасы:
• Қызмет ететін құрылғы саны;
• Өткізу мүмкіндігі.
• Әртүрлі компьютерлерде жүйелік шина ретінде:
• - кеңейту шиналары;
• - жергілікті шиналар қолданылады.

Сабақтың соңы

• Сабақтың соңы

жүктеу 89 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: