Дениеті мен білімін

жүктеу 5,28 Mb.

Pdf просмотр

бет	158/209
Дата	09.10.2023
өлшемі	5,28 Mb.
	#43715

1 ... 154 155 156 157 158 159 160 161 ... 209

Дін мен діл

«...Кейіннен (дінде) 214 Дін мен Діл

Пайғамбарымыз
Мұхаммедтің
(с.а.у.) туылған күнін – қасиетті
мәулітті мереке ретінде атап өтудің
дінімізде үкімі қандай? Кейде мәуліт
мерекесінің «бидғат», яғни, дінімізге
кейіннен қосылған қате, тіпті күнә амал екендігі
айтылып жатады. Осының ара-жігін ажыратып
берсеңіз.
Пайғамбарымыздың (с.а.у.) туылған күнін қасиетті
мереке ретінде атап өту үрдісі ислам әлемінде һижри
IV-V ғасырлардан басталады. Ислам ғұламалары бұл жай
-
лы көптеген құнды еңбектер жазып, мәуліттің дініміздегі
орнын анықтауға тырысқан. Қазіргі таңда бұл мерекені
бір-екі мемлекеттен тыс барлық ислам әлемі ерекше
атап өтеді. Мерекеде Алла Тағаланың кәламы – қасиетті
Құран оқылып, пайғамбарымыз жайлы мадақ өлеңдер
мен жырлар, салауаттар айтылып, сәлем жолданады.
Пайғамбарымыздың өнегелі өмір жолы барынша қыр-
сырымен насихатталып, үмбетінің Алла елшісіне (с.а.у.)
деген сүйіспеншілік сезімдері одан әрі күшейтіле түседі.
Мүмкіндікке қарай қасиетті мәуліт күнін себеп етіп
жұртқа сусын, тамақ таратып, сыйлықтар беріп, басқа да
игі шаралар атқаруға болады. Мәуліт мерекесін атап өтуді
дұрыс деген ғалымдардың бәрі бірауыздан бұл мерекені
атап өту барысында шариғатқа қайшы іс-әрекеттердің
орын алмауын шарт қосуда.
Мәуліт
мерекесіне
байланысты
дәлелдерді
жазбас бұрын бұл мерекені арнайы атап өтудің
пайғамбарымыздың хадисіндегі
«...Кейіннен (дінде)

214
Дін мен Діл
шығарылған барлық жаңа нәрселер – бидғат, ал барлық
бидғат – адасушылық»
269
, – деп ескерткен адастырушы
бидғатқа қатысы бар-жоқтығын анықтап алайық.
Иә, мәуліт мерекесін тойлау пайғамбарымыздың за
-
манында болмағаны рас. Пайғамбарымыздың заманында
болмаған істі ғибадат ретінде тұрақты жасау бидғатқа
жатады. Бірақ бидғат түсінігі – ғұламалар арасында әр
түрлі түсіндірмеге ие күрделі мәселе. Бір топ ғалымдар
бойынша бидғат;
«бидғат хасана», «бидғат саййа»
яғни, жақсы және жаман бидғат болып екіге бөлінеді.
Шариғатқа қайшы емес әрі мұсылмандарға пайдасы бар,
құлды сауапқа жетелер барлық істер кейіннен қосылса
да жақсы бидғатқа жатады. Бұл жайлы Имам Науауйи:
«Пайғамбарымыздың заманында болмаған барлық істер
бидғатқа жатады. Бірақ бидғаттың жақсы мен жа
-
маны бар»
деп бидғатқа түсінік берсе, Имам Шафиғи:
«Кейіннен шығарылған істер екі түрлі болады. Біріншісі,
Құранға, сүннетке, әсаарға яки ислам ғұламаларының
ортақ ижмағына (үкімдегі ортақ көзқарас) қайшы
келетін бидғаттар, бұл адастырушы бидғат. Ал екіншісі
оларға ешкімнің қарсылығы жоқ жақсылық істер. Бұл
дұрыс бидғат»
270
деп бидғатты екіге бөліп қараған.
Пайғамбарымыздан кейін қалыптасқан кейбір
жақсы істер мен үрдістердің ғибадатта болса да жақсы
бидғатқа жататындығына Омардың заманында болған
мына бір оқиға дәлел бола алады: Абдур-Рахман ибну
Абдил-Қаридан риуаят етілді. Ол былай деді:

жүктеу 5,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 154 155 156 157 158 159 160 161 ... 209