442
7. Дети учатся рассматривать иллюстрации, узнавать в них героев произведений и
отвечать на элементарные вопросы по содержанию иллюстраций (типа: Кто это? Где у зайки
уши? Что он делает?).
8. Дети дошкольного возраста учатся следить за развитием действия в коротких
рассказах, сказках с наглядным сопровождением (картинки, игрушки), а затем и без него.
Результаты показали, что после проведения данной работы, уровень развития детей
значительно повысился.
Речевое развитие является важнейшим аспектом общего психического развития в
детском возрасте. Речь неразрывно связана с мышлением. По мере овладения речью ребенок
учится адекватно понимать речь окружающих, связно выражать свои мысли. Речь дает
ребенку возможность вербализовать собственные чувства и переживания, помогает
осуществлять саморегуляцию и самоконтроль деятельности.
Речь помогает ребенку не только общаться с другими людьми, но и познавать мир.
Овладение речью - это способ познания действительности. Богатство, точность,
содержательность речи зависят от обогащения сознания ребенка различными
представлениями и понятиями, от жизненного опыта школьника, от объема и динамичности
его знаний. Иными словами, речь, развиваясь, нуждается не только в языковом, но и в
фактическом материале.
Целью общественного развития должно быть сохранение речевой культуры. А для этого
необходимо формировать высокий уровень речевой грамотности населения, а в первую
очередь подрастающего поколения. Речевая культура нужна каждому, кто собирается жить в
21 веке.
Система образования, ответственная за формирования профессиональных качеств
молодежи, имеет неоспоримо большие возможности влияния на процессы устойчивого
развития, на перспективы дальнейшего развития страны.
В концепции развитие образования говорится о том, что дошкольное воспитание и
обучение – первый уровень непрерывного образования, создающий развивающую среду для
полноценного формирования личности ребенка с учетом возрастных и индивидуальных
особенностей [5].
Сказка является эффективным средством развития связной речи детей 4-5 лет, так как
она на доступном языке учит детей жизни. Дети легче понимают сказку, чем пресную
взрослую речь.
Читая и рассказывая сказки, мы развиваем внутренний мир ребёнка.
Используемая литература:
1 Государственная программа развития образования Республике Казахстан на 2011-2020//
Казахстанская правда. – 2010.14.12
2 Выготский Л.С. Вопросы детской психологии. – М., 1997.
3 Рубинштейн С.Л. Развитие связной речи//Хрестоматия по теории и методике развития речи
детей дошкольного возраста/ Сост.М.М.Алексеева, В.И.Яшина.-М.:Издательский центр
«Академия», 1999.
4 Кольцова М. М. Ребенок учится говорить. М.: «Просвещение», 1973.
5 Концепция образования РК до 2015//Учитель Казахстана. – 2004. 15.01 (1-2)
АТА-АНАЛАРМЕН ЖҰМЫСТЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ТҮРЛЕРІ
Медетова Н. Т., Шаймаганбетова З.М.
№ 36 ЖББОМ шағын орталығы
443
Тәуелсіз еліміздің келешек ұрпақты тәрбиелеу мәселесі бүгінгі күннің өзекті тақырыбы.
Бұл мәселенің шешімін табуда үздіксіз білім беру жүйесі айтарлықтай дәрежеде қайта
қаралып, оны жетілдіру жолдары іздестірілуде. Бұл алға қойылып отырған негізгі талаптар –
Қазақстан білім беру жүйесінің бүкіләлемдік білім беру кеңестігіне толық енудің алғашқы
даму стратегиясын жасау болып табылады. Айтылған талаптардың жүзеге асырылуы
бағытындағы жұмыстың үздіксіз білім берудің алғашқы сатысы – мектепке дейінгі ұйымдарда
баланың білімге деген құштарлығын арттырудан, ұлтымызға тән қасиеттерін бойына сіңірген
бала тәрбиелеуден бастағанның маңызы зор. Балабақша — бүлдіршіндерді болашақта ата
дәстүрін сақтайтын инабатты да, ибалы үлкен-кішіні сыйлай білуге үйрететін тәрбие
орталығы. Өмірге келген жас ұрпақты тәрбиелеу ата-аналар мен балабақша тәрбиешілерінің
қасиетті борышы.
Бала үшін дүниеде ең жетілген, білімді де, мәртебелі адам – оның ата – анасы. Ал, ең
әдемі де жарық үй – оның туылған үйі. Жас баланың дамуында ата-ананың орыны ерекше,
сондықтан ата-ана өз отбасында қолайсыз жағдайларды баланың көзінше тудырмауға
тырысуы қажет. Отбасындағы ұрыс-керіс баланың жүйкесін тоздырады. Кейбір ата-аналар өз
перзентін шектен тыс еркелетіп, баланың бетінен қақпай, көңіліне қарап тәрбиелейді. Ал
мұндай көріністер баланың бойына кері қасиет пайда болуына тікелей жағдай тууына себеп
болады. Ата-аналар балаға отбасылық өмірдің алуан түрлі, қыры мен сырын дүние
жұмбақтарын танытып, тағылым талғамға, әдептілікке баулуға тиіс. Себебі, ата-ананың
күнделікті өмір тіршілігіндегі еңбегі, адамның бейнелері, жақсы мінез-құлқы, дұрыс қарым-
қатынасы – балаға үлгі. Баланың алдында барынша сабырлы әрі ұстамды болуға тырысу керек,
ата-ана өзі үлгі бола отырып, баласын сабырлылыққа тәрбиелейді. Әрбір ата-ана өз баласы
үшін-басты тұлға. Сондықтанда да кез-келген бала алдымен үлгіні ата-анасынан алады. Бала
әкеден ақыл, анадан мейір алады. Ата-ана баласымен пікірлесуде бейауыз сөздерді қолданбай,
дөрекілікпен жеке басын қорламай, мейірімді, табиғи, жылы ақылды сөздер айтып өнеге бола
білсе, тәрбие де табысқа жетеді, өйткені, жақсы сөз жан семіртеді.Сонымен қатар мектепке
дейінгі ұйымның педагогикалық ұжымы ата-аналармен бірлесіп, баланы өсіріп тәрбиелеудегі
басты мақсат қоғамдық өмірге «түзу кірпіш қалау» екенін ескере отырып, ал осы мақсатты
жүзеге асыру үшін, алдындағы қандай болмасын қиындықтарын жеңу, соған сәби кезінен
төмендегі мынадай көзқарастарды негізгі ұстаныным ретінде қабылдау. Көзқарастар
мыналар:Баланы сәби ол әлі ештеңе білмейді, ұқпайды деп жай көзбен қарамау керек, өйткені
ол да өсіп келе жатқан тұлға.Баланы әр уақытта шындыққа үйрету. Еш уақытта алдамай,
шындықты ашып айтып сол жағдайға дұрыс көзқараспен қарауға жағдай туғызу.Баланың өз
ісін уақытымен күнде қадағалау, бақылау.Баланың әр бір ісін қадағалап, оған деген
көзқарастан нәтиже шығаруға көмектесу.Қандай жағдай болса да, ұрпағын жауын мен жел
өтінен, жаман әдеттен қорғап, өз бойындағы ең жақсы қасиеттерін сіңіру, ана уызбен бірге
ұлттық дәстүр қайнарына қондырып өсіру әке мен ананың ұлы борышы. Дені сау, рухы таза,
ана тілін толық меңгерген ұрпақ өсіру қазіргі кездегі ең негізгі мәселе. Бала тәрбиесінде
отбасы басты орын алады. Баланың ана тілін толық меңгеруі. ұлттық-сана сезімін тәрбиелеу,
денсаулығын түзету, бала тәрбиелеудің әдіс-тәсілдерін білу жөніндегі дағдыларын
қалыптастыру мектепке дейінгі мекемелерге берілген. Тәрбиенің сан алуан келелі мәселесін
шешетін, қарапайым дағдыларды бала санасына орнықтыратын алғашқы білім баспалдағы –
балабақша. Балабақшада халық педагогикасын бала бойына сіңіре отырып имандылыққа,
адамгершілікке тәрбиелейміз. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың жалпыға міндетті
мемлекеттік стандартының бес саласының әр бөлімдеріндерінің ұйымдастырылған оқу іс-
әрекеттерінде салт-дәстүрдің барлық түрлерін баланың бойына сіңірудеміз. Мысалы: тұсау
кесу, бесікке салу, тілашар т.б. Мектепке дейінгі ұйым тәрбиешілер өз тәжірибелерінде халық
ауыз әдебиетінің ішінен жиі мақал-мәтелдер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, санамақтар,
ертегілерді оқу іс-әрекеттерінде пайдаланады. Бүгінгі күнде жас ұрпақтың сана сезіміне өз
