291
Қолданылған әдебиеттер:
1. «Отбасы және балабақша» 2000 ж. №5 (15 бет)
2. «Отбасы және балабақша» 2002 ж №5. (6-8 бет)
3. «Отбасы және балабақша» 2010 ж. №5 (12 бет)
МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ ҰЙЫМДА БАЛАЛАРДЫҢ ЖАҢА
ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ ӘДІС-ТӘСІЛДЕРІ
Исабаева А.Қ.
ҚМКҚ «Бәйтерек» балабақшасы
Қазіргі кездегі қоғамдағы экономикалық дамытудағы жжаңа стратегиялық бағдарлар
мен мектепке дейінгі балаларға жаңа технологияны қолдана білуден басталады. «Технология»
сөзі – гректің «шеберлік, өнер» және «заң, ғылым» сөздерінен шыққан – бұл шеберлік туралы
ғылым.Әлемнің жетекші елдерінің көпшілігі білім беру жүйесінің мақсатын , мазмұны мен
технологияларын оның нәтижесіне қарап бағалайтын болды.Сондықтан да білім берудің
негізгі мақсаты білім, білік пен дағдыға қол жеткізу ғана емес, жаңа технологияны дұрыс
қолдана білуде.Солардың негізінде дербес әлеуметтік және кәсіби біліктілікке – ақпаратты өзі
табу, талдау және оны ұтымды пайдалану, жылдам өзгеріп жатқан бүгінгі қоғамда лайықты
өмір сүру және жұмыс істеу. Білім беру саласындағы Қазақстан Республикасының
мемлекеттік саясатын іске асырудың ұйымдастырушылық негізі - білімді жаңартудың
жалғастырылуын қамтамасыз ететін Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың
2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаның негізгі мақсаты - 2015 жылға
қарай «Балапан» бағдарламасының шеңберінде мектепке дейінгі тәрбиемен және оқытудың
қамтуды толық қамтамасыз ететіндегі атап көрсетілген.
Балабақшадағы оқыту – тәрбиелеу жұмысында балалардың тілін дамыту, сөздік
қорларын молайту, ауызша сөйлеуге үйрете отырып, үйренген сөздерін күнделікті өмірде
еркін қолдану, одан әрі күнделікті іс – әрекет кезіндегі тілдік қарым – қатынаста қолдана білуге
жаттықтыру ісіне ерекше мән берілген. Мектеп жасына дейінгі кезеңдегі балалармен сөздік
жұмысын жүргізу ісі – тіл дамытудың негізгі кезеңдері болып есептелінеді. Біз балалармен
сөздік жұмысын жүргізе отырып, оларды айналдасындағы заттармен таныстырып, атын атай
білуге, қасиеті мен сапасын, түр – түсін және пішінін ажырата білуге, өмірдегі, қоршаған
ортадағы түрлі құбылыстар жайындағы ұғым, түсініктерін дамыта отырып, белсенді түрде
тілдік қарым – қатынас жасай білуге үйретеміз.
В. Сухомлинскийдің айтқанындай, «балалардың бетімен қанғып кетуі және қылмыс
істеуі, үйелмен мектептің тірбиесінің өте төмендігінде» [1.45-б.]. Ата – аналар мен біз –
тірбиешілер осыны естерімізден шығармауымыз керек, өз алдарына бала – бақша мен үйелмен
жеке – жеке баланың нәзік дүниесін дұрыс түсініп, адам болуының күрделі мәселесін шеше
алмайды.
Мектепке дейінгі ұйымдарда ерте жастағы балалардың дамуының технологиялары білім
сапасын арттыру аса маңызды мәселе, ол үшін жалпы және негізгі жағдайларды жақсарту
басты міндеттері біріншіден , білім және тәрбие беруге арналған дамытушы ортаны
жабдықтау қажет десек, ол мектепке дейінгі кезеңнің өзіндік ерекшелігі мен құндылықтарын
сақтайтын, баланың дамуына бағытталуы; екіншіден, тәрбие мекемесінің басшысы мен
тәрбиешісі педагогтар қауымы кәсіби шеберліктерін үнемі шыңдап, білімін жетілдіруге
жүйелі көңіл бөліп, ұжымның шығармашылық бағыт – бағдарын айқындап, оны жүзеге
292
асыруға белсенділікпен және жағымды психологиялық ақуалдың тұрақтануына ықпал ету
үшіншіден, мектепке дейінгі ұйымда еңбек етуге толық жағдай жасалып, тәрбилеу мен білім
берудің жүйесінің негізгі мақсаты – балаларды тұлға ретінде оқыту, тәрбиелеу және дамыту.
Бұл мақсаттар өзара тығыз байланыста болғанда ғана нәтижелі болады. Балаларды өмірге
дайындау үшін танымдық, тұлғалықдамытудың маңызы ерекше.
Мен өз тәжірибемнен алсам, мектеп жасына дейінгі ұйымда ерте жастағы балаларға
міндетті түрде жаңа технологияны қолдануға болады. .Мысалы: жаңа технологиялардың
түрлерін атап айтатын болсам монтессрии технологиясы және триз (ттшт)технологиясы.Бұл
екі технологияны ерте жастағы балаларға пайдалы немесе тиімді. Тағы бір айта кететіні ерте
жастағы балаларды анасының ішінде немесе алты айлықтан бастап тәрбиелеуге болады, бұған
осы монтессории технологиясы өте зор ықпалын тигізеді.
Тұлғалық – бағдарлық технологиялар:
Зерттеушілік (мәселелік - ізденушілік)
Коммуникативті (пікір - талас)
Иммитациялық үлгілеу (ойын)
Психологиялық (өзін – өзі анықтау)
Іс – әрекеттік
Рефлексивті
ХХІ ғасыр табалдырығын білім мен ғылымды инновациялық технологиялық бағытты
дамыту мақсатымен атауымыз үлкен үміттің басты нышаны болып табылады. Ұрпағы білімді
халықтың болашағы бұлыңғыр болмайды. Жас ұрпаққа мән - мағыналы, өнегелі тәрбие мен
білім беру - бүгінгі күннің басты талабы екені бәрімізге белгілі.
Баланың жеке тұлға ретіндегі дамуы өзіндік көзқарасының қалыптасуы, ой - өрісінің
кеңеюі балабақша қабырғасында басталатыны сөзсіз Қай кезеңде болмасын балабақшада
Монтессори әдісі еш уақытта орнын жоғалтқан емес. Бала табиғатында білуге құмар,
тумысынан - ақ өсуге, жетілуге ұмтылысы басым. Сондықтан да қарқынмен дамып бара
жатқан мына заманда балабақшадағы педагогтардың ұлттық қалып, ұлттық мінезді сақтай
отырып, бала тәрбиесінің әдістерін тынбай ізденіп, жиі жаңартып отыруы заңдылық.
М. Монтессори әдісі балаларға жауапкершілікті сезінуге, өздігінен шешім қабылдауына,
топта да, жеке де жұмыс жасай алуына, таңдау жасай алуына, өз уақытын ұйымдастыра
білуіне, өзіне сеніммен қарауына мүмкіндіктер береді, қолайлы жағдай туғызады.
Бұл әдістің мақсаты - балалардың табиғи мінезін, қабілетін, тәрбиешінің нұсқауымен
емес, өз еркімен тәуелсіздік рухында тәрбиелеу.»Өзімнің жасауыма мүмкіндік бер»дейді
Оқуға ерте үйрету
Жөргектен
оқу
Жөргектен оқу
әліппесі
Глен
Доманның
үлестірме
қағаздары
