БөЖ №1 «Мәдениет концепциясы»

Клод Леви-Строс (1908)- француздық этнограф және әлеуметтанушы, француздық структурализмнің басты өкілдерінің бірі, француздық әлеуметтік мектебінің, сонымен қатар мәдени антропологияның американдық мектебінің ықпалында болған. Клод Леви-Стросс – аса көрнекті француз антропологі, мәдениет зерттеушісі, этнологі әрі социологі. Мәдениетті зерттеу саласындағы структуралистік (құрылымдық) бағыттың негізін салушы. К.Леви-Стросс. Қандай да бір жолмен, субъектінің психикалық және сыртқы болмысы, оның белгілі бір мәдениетке жататындығына қарамастан белгілі бір миф катализаторы болып табылатын басым құрылымының айналасында ұйымдастырылатындығын айтады.

Л. Э. Уайт – мәдениетті оқиғалардың экстросоматикалық(супробтологиялық) класы ретінде сипаттай отырып, әлемді символдар арқылы қабылдау қабілетінің қалыптасуымен байланысты эволюцияның жаңа деңгейін анықтайтын «Бейнелеу қабілетінің пайда болуы – дейді антрополог, - құбылыстардың жаңа тәртібінің пайда болуы – экстросоматикалық мәдени тәртіп.

Зигмунд Фрейд (нем.толық аты Сигизмунд Шломо Фрейд 6 мамыр 1856 жыл, Фрайберг, Австрия — 23 қыркүйек 1939 жыл, Лондон) — Аустрия психологі, психиатрі және неврологі. Психоанализ ілімінің негізін қалаушы. З. Фрейд пікірінше адам мәдениетті адамның бейсаналық тілектерді қанағаттандырудан бас тарту қажеттілігіне негізделген және либидоның сублимацияланатын энергиясы есебінен үнемі дамып келеді. Тұжырымның негізгі ұғымдарын ашамыз.

Шпенглер Освальд (1880-1936) - неміс философы, тарих философиясы мен мәдениет философиясының негізін қалаушылардың бірі. Шпенглердің циклдік тұжырымдамасы "Еуропаның іңірі" атты кітабында тұжырымдалды (1920). Циклдік тұжырымға: -тарихтың үздіксіздігі ретінде қоғамдық прогресті жоққа шығару; -мәдениет пен өркениеттің қарсы тұруы; өркениеттік прогресті қалыпқа сай түсінуден бас тарту және Батыстың кері кетіп, азғындағанын мойындау. Шпенглер бойынша, мәдениет деп ағзаға ұқсас (онда да сол өмірлік кезеңдерді өткереді: балалық, жастық, ақыл тоқтату, қарттық) тарихи-мәдени тұтастық түсініледі. Мәдениеттердің әрқайсысының әр нәрседен - тілден, өнерден, мемлекеттен, ғылымнан және т.б. көрініс табатын өз жаны болады. Шпенглер 8 дамыған, гүлденудің шегіне жеткен мәдениетті анықтады: антикалық (аполлондық), арабтық (сиқырлы), египеттік, вавилондық, үнді, қытай, мексикалық және еуропалық (фаусттық). Мәдениеттен өркениетке өту ежелгі дәуірде б.д.д. IV ғ. болды, ал оның құлдырап, жойылуы Рим дәуіріне сәйкес келеді. Еуропа өркениет сатысына XIX ғ. өтті, Шпенглердің пікірінше, оның құлдырауы 2000 ж. шамасына сай келеді. Шпенглердің идеялары қазіргі жаһандану процестерін зерттеуде ерекше өзекті болып отыр.