Бұл жобаның мақсаты «Қазақтелеком» АҚ «Бакалавриат» ақпараттық

 

32 

 

2 Ақпараттық жүйені жобалау және оны іске асыру 

 

 

2.1Ақпараттық жүйенің дерекқорда құрудың бастамасы  

 

2.1.1 Қолданылу облысымен тағайындалуы 

 

Бұл жүйе ақпараттық жүйе болып табылады, яғни «Қазақтелеком» АҚ   

қызметкерлері  «Баклавриат»  ақпарттық  жүйесінен  өздеріне  керекті 

мәліметтерді ала алады. Ол дегеніміз қанша студентке грант берілгені, грант 

қалай  бөлінгенін,  қай  университетке,  қай  ауданға,  қай  отделға    және 

мекемеден қанша шығын кеткенін  көре алады және қажет кезде ақпараттарға 

өзгерту  енгізе  алады.  Осы  ақпараттық  жүйе  өзінің  талаптарына  сай 

жүйеленіп реттелуі тиіс. Олар:  

−  қызметкердің студентпен қандай туыстық қарым-қытынасы бар екені 

және сол  туралы мәліметтер енгізілуі керек, қай аудан, қанша мерзімге тағы 

да басқа мәліметтер; 

−  кеткен шығындарды есепке алу. 

 

2.1  Концептуалды жобалануы  

 

2.1.2 Қолданушының талабы  

 

Осы  ақпараттық  жүйеде  қолданушының  мүмкіндігінше  барлық 

талаптары орындалып, қанағаттану керек. Бұл жүйені кез келген қолданушы 

қолдана  алатындай  болуы  тиіс.  Негізгі  талабы  керекті  ақпаратты  мейлінше 

тиімді болуына негізделеді. Негізгі қойылатын талаптар: 

−  жүйені  қолдану  ыңғайлы  әрі  оңай  болуы  керек,  интерфейсі 

қарапайым қол жетімді жасалуы керек; 

−  жүйе толығымен қауіпсіқдікте жасалуы тиіс; 

−  жүйенің дерекқордағы мәліметтердің тұтастығын сақтау керек; 

−  жүйе 

толықтай 

интеграциялану 

керек 

және 

жаңартулар 

қолданушының қалауымен болуы керек. 

 

2.1.3  Техникалық  құралдардың  параметрлеріне  қойылатын 

шарттар 

 

Техникалық  құралдардың  параметрлеріне  сай  келесі  парметрдегі 

копьютерлар жатады: 

−  процессорры Pentium-4 кeм eмeс; 

−  жедел жадысның көлемі 2 Гб кем болмауы керек; 

−  HDD, 256 Гб төмен болмауы тиіс; 

−  Windows 8 операциялық жүйесі; 

−  SQL Server 2012; 

 

33 

 

−  Microsoft Visual Studio 2012. 

 

2.1.4  Дерекқорды  және  қосымшаны  жобалау  құралдарын  таңдау 

негіздемесі 

 

Дерекқорды басқару жүйесі. 

Барлық ақпараттық жүйелерде нақты керекті талаптарды талап ететуін 

жүзеге  асыру  үшін    бірінші  кезекте  реляционды  деректер  қорын,  оның 

қолданушыға ыңғайлы болатындай етіп, жобалау қажет.  

Қазіргі  заманда  берілген  тапсырмалар  ДҚБЖ  талаптарын  барынша 

тапсырыс  берушінің  таңдауына  қарай  таңдай  алатын  ДҚБЖ  бірнеше  түрі 

көрсетілген: 

 

 

Орнату мен қолданудың жеңілдігі 

 

 

Кең таралған жүйе 

 

 

 

       

Қымбат серверді орнатуды керек етпейді 

 

           

Өндіркшінің жақсы көрсеткіші 

 

 

Деректерді сақтаудың сенімділігі және 

       

қауіпсіз қамтамасыз етудің дара құралы 

 

 

Акционерлі қолдану үшін өнімді 

       

 

сызғыштағы түрінің болуы 

 

2.1-сурет – ДҚБЖ түрлері 

 

Бағдарламалық өнімді пайдалану үшін деректер қорына Microsoft SQL 

Server 2012 бағдарламасы таңдалды. SQL Server 2012 (Microsoft Corporation) 

–  aмeрикандық  ірі  корпарация,  дүние  жүзіндегі  ең  ірі  серверлік  құрал 

жабдықтармен  жабдыұтайтын  мекеме  және  бағдарламаның  қосымшасымен 

айналысады.  1970  жылы  компания  құрылды  және  145-тен  астам  басқа 

елдерде  бөлімшелері  бар.  2011  жылдың  санағына  сәйкес  108  мыңдай  адам 

жұмыс  істейді.  Штаб-бөлімшесі  Калифорния  штантының  Сан-Франциско 

қаласына  жақын  жерде  орналасқан.  Microsoft  SQL  Server  ДҚБЖ 

 

34 

 

пайланушыға берілетін бүкіл функционалдық мүмкіндігінше жүзеге асыруға 

қолданылады, оның ішінде:  

−  деректерді оқу. Пайдалнушыға және қосымшаға деректер қорындағы 

деректерді оқып, қолдану үшін керек; 

−  деректерді  өңдеу.  Пайдаланушыға  және  қосымшаға  деректер  қорын 

өзгерту  үшін,  яғни  оған  жаңа  мәліметтер  енгізу  үшін  және  баяғыдан  бар 

міліметтерді өшіріп, жаңартуға болады;  

−  деректерді  ұйымдастыру.  Пайдаланушыға  деректердің  көрсетілім 

құрлымын  өзгертіп,  деректер  қор  элементтері  арасында  қарым-қатынас 

құруға болады; 

−  дерек қор тұтастығы.  

 

2.1.5 ER диаграммасын құру 

 

Ақпараттық  жүйенің  деректер  қорын  құрудың  алғашқы  кезеңінде 

бастапқы  нысандарының  жиынтығын  табу  керек.  Бұл  соңғы  қолданушылар 

мен  жобалаушылардың  көз  қарасы  арқылы  нысандау  жүйелері  туралы 

маңызды ақпарат болып есептеледі. Құрылған деректер қорының арасындағы 

қатынас келесі суреттерде көрсетілген: 

 

 

2.2-cурет – «Студент» кестесінің байланысы 

 

Бұл диаграммада студенттің қандай міндетті бар екенін көруге болады. 

Яғни,  студент  кестесінің  стипедия,  договор,  успеваемость,  поручитель, 

выпуск кестелерімен байланысы бар.    

 

 

 

35 

 

 

2.3-сурет – Мекеменің студентке байланысты диаграммасы 

 

Ал, бұл жерде список филиалов, затраты филиалов, оплата, стипендия, 

выплата, выпуск кестелерінің арасындағы байланыс көрсетілген. 

 

2.4-сурет – «Поручитель» кестесінің байланысы 

 

«Поручитель»  кестесі  яғни,  осы  кесте  арқылы  студенттің  келісім 

шартқа отырып, грант берілуі айтылады.