Білім мазмұнын жаңарту аясында (5-9 сыныптарда)

78 
 
- 
кесіндіге түсірілген орта перпендикулярды 
сала алады; 
- 
берілген түзуге перпендикуляр түзуді сала 
алады; 
- 
үш элементтері бойынша үшбұрышты сала 
алады. 
 
 
3.5-
кесте  –  Білім алушылардың оқу жетістіктерін  бағалау критерийлері  
(Алгебра, 8-сынып) 
 
1-
бөлім. Квадрат түбірлер және иррационал өрнектер 
Тақырыбы 
Бағалау критерийлері 
Нақты сандар 
- 
иррационал және нақты сандар 
ұғымдарын біледі. 
Квадрат түбірлер 
- 
санның квадрат түбірі және 
арифметикалық квадрат түбірі 
анықтамаларын біледі және ұғымдарын 
ажыратып таниды; 
- 
арифметикалық квадрат түбірдің 
қасиеттерін дұрыс қолданады; 
- 
квадрат түбірдің мәнін бағалай алады. 
Құрамында квадрат 
түбірлері бар өрнектерді 
түрлендіру 
- 
көбейткішті квадрат түбір белгісінің 
сыртына шығара алады  және 
көбейткішті квадрат түбір белгісінің 
астына енгізе алады;  
- 
бөлшек бөлімін иррационалдықтан 
арылта алады; 
-  
құрамында квадрат түбірі бар 
өрнектерді түрлендіруді дұрыс 
орындайды; 
- 
нақты сандарды салыстыра алады. 
 𝑦 = √𝑥𝑥 функциясы, оның 
графигі және қасиеттері 
- 
𝑦 = √𝑥𝑥  функциясының қасиеттерін 
біледі және оның графигін сала алады; 
- 
аргументтің берілген мәндері бойынша  
функцияның мәндерін дұрыс табады; 
- 
функцияның мәні бойынша аргументтің 
мәнін дұрыс  табады. 
2-
бөлім. Квадрат  теңдеулер 
Тақырыбы 
Бағалау критерийлері 
Квадрат теңдеу  
- 
квадрат теңдеудің анықтамасын біледі; 
- 
квадрат теңдеулердің түрлерін 
ажыратып таниды. 
Квадрат теңдеулерді шешу 
- 
квадрат теңдеулерді дұрыс шешеді; 

79 
 
- 
Виет теоремасын қолдана алады. 
Квадратты үшмүше 
- 
квадратты үшмүшенің түбірі ұғымын 
біледі; 
- 
үшмүшеден екімүшенің толық 
квадратын бөліп көрсете алады;   
- 
квадратты үшмүшені көбейткіштерге 
дұрыс жіктейді. 
Теңдеулерді шешу 
- 
|𝑎𝑥𝑥
2
+ 𝑏𝑥𝑥| + 𝑐 = 0;  𝑎𝑥𝑥
2
+ 𝑏|𝑥𝑥| + 𝑐 = 0  
 түріндегі  теңдеулерді шеше алады; 
- 
бөлшек-рационал теңдеулерді шеше 
алады; 
- 
квадрат теңдеулерге келтірілетін 
теңдеулерді шеше алады.  
Мәтінді есептерді шығару  
- 
мәтінді есептерді квадрат теңдеулердің 
көмегімен дұрыс шешеді; 
- 
мәтінді есептерді бөлшек-рационал 
теңдеулердің көмегімен дұрыс шешеді. 
3-
бөлім. Квадраттық функция 
Тақырыбы 
Бағалау критерийлері 
Квадраттық функция және 
оның графигі 
- 
𝑦 = 𝑎(𝑥𝑥 − 𝑚)
2
,   𝑦 = 𝑎𝑥𝑥
2
+ 𝑛  
жəне 𝑦 = 𝑎(𝑥𝑥 − 𝑚)
2
+ 𝑛, 𝑎 ≠ 0, түрдегі 
квадраттық  функциялардың қасиеттерін 
біледі және графиктерін сала алады; 
- 
𝑦 = 𝑎𝑥𝑥
2
+ 𝑏𝑥𝑥 + 𝑐, 𝑎 ≠ 0,  түріндегі 
квадраттық  функцияның қасиеттерін 
біледі және графигін сала алады; 
- 
аргументтің берілген мәндері бойынша  
функцияның мәндерін таба алады; 
- 
функцияның берілген мәндері бойынша 
аргументтің мәнін  таба алады. 
Мәтінді есептерді шығару 
- 
қолданбалы есептерді шығару үшін 
квадраттық функцияны дұрыс 
қолданады;   
- 
есеп шарты бойынша математикалық 
модель құрастыра алады. 
4-
бөлім. Статистика элементтері 
Тақырыбы 
Бағалау критерийлері 
Жиілік алқабы, жиілік 
гистограммасы 
- 
таңдама нәтижелерін жиіліктердің 
интервалдық кестесі түрінде бере алады; 
- 
жиіліктердің интервалдық кестесінің 
деректерін жиіліктер гистограммасы 
түрінде бере алады. 
Орта мән. Дисперсия. 
Стандартты ауытқу  
- 
жинақталған жиіліктің анықтамасын 
біледі; 

80 
 
- 
статистикалық кесте, алқап, 
гистограмма бойынша ақпаратты талдай 
алады; 
- 
дисперсия, стандартты ауытқу 
анықтамаларын және оларды есептеу 
формулаларын біледі. 
5-
бөлім. Теңсіздіктер 
Тақырыбы 
Бағалау критерийлері 
Квадрат теңсіздік 
- 
квадрат теңсіздіктерді шеше алады. 
Рационал теңсіздік 
- 
рационал теңсіздіктерді шеше алады. 
Теңсіздіктер жүйелерін 
шешу  
- 
біреуі сызықтық, екіншісі - квадрат 
теңсіздік болатын екі теңсіздіктен  
құралған жүйелерді шеше алады; 
- 
құрамында екі квадрат теңсіздігі бар 
жүйелер мен жиынтықтарды дұрыс 
шешеді. 
 
3.6-
кесте  –  Білім алушылардың оқу жетістіктерін  бағалау критерийлері  
(Геометрия, 8-сынып) 
 
1-
бөлім. Көпбұрыштар. Төртбұрыштарды зерттеу 
Тақырыбы 
Бағалау критерийлері 
Көпбұрыш. Дөңес 
көпбұрыш 
- 
көпбұрыш, дөңес көпбұрыш, көпбұрыш 
элементтері анықтамаларын  біледі; 
- 
көпбұрыштың ішкі бұрыштарының 
қосындыларының және сыртқы 
бұрыштарының қосындыларының 
формулаларын қорытып шығара алады. 
Параллелограмм, ромб, 
тіктөртбұрыш, шаршы және 
олардың қасиеттері мен 
белгілері 
- 
параллелограммның анықтамасын 
біледі; 
- 
параллелограммның қасиеттерін 
қорытып шығарып және қолдана алады; 
- 
параллелограммның белгілерін 
қорытып шығарып және қолдана алады; 
- 
тіктөртбұрыш, ромб, шаршының 
анықтамаларын біледі;  
- 
тіктөртбұрыш, ромб, шаршының 
қасиеттерін қорытып шығарып және 
қолдана алады;  
- 
тіктөртбұрыш, ромб, шаршының 
белгілерін қорытып шығарып және 
қолдана алады. 
Фалес теоремасы. 
Пропорционал кесінділер 
- 
Фалес теоремасын біледі және қолдана 
алады;