37
сабақтарының материалдарын тапсыру үшін ғана қатысуға болады.
Жекелеген
жағдайда
осындай
сипаттағы
сабақтарға
қатысу
оқытушының талап етілуімен міндеттеледі.
Білім алушының дәрісханадағы жұмысы
Аудиториядағы сабақ барысында әрбір білім алушы барлық
үлгідегі өткізілген сабақтарға қатысып отыруы керек (ауызша жауап,
жазбаша жұмыс, ой бөлісу, пікірталас, топтық жұмыс, жобаның
орындалуы, т.б. )
38
ЖАДЫНАМА: ДӘРІСТІ ҚАЛАЙ ЖАЗУ КЕРЕК?
Дәрісті тыңдау және жазу өзің үшін қажет. Әрбір адам ақпаратты
өзі үшін өздігінше бекітеді. Оқытушының барлық сөзін сөзбе-сөз
жазып алуға тырыспаңыз. Керекті жерлерін түртіп алып, кейбір
сөздерді мүмкіндігінше белгілермен ауыстырыңыз.
Түсінікті етіп жазыңыз, әйтпесе өз жазуыңызды өзіңіз түсіне
алмайсыз.
Қосымша белгілерді жазып отыру үшін парақтың шетінен орын
қалдыруды ұмытпаңыз.
Конспектілеу
әдісін
жеңілдететін
ерекшеліктерін
шартты
жүйемен енгізіңіз.
Жазулар ықшамды және ұқыпты болуы керек. Бұл олардың
шолуды жақсартады.
Жазуларды ерекшелеп қою тиімді, мәтіннің тармақтарын
керегінше нөмірлеп, мәтіндегі әр түрлі үзінділерді басқа бояулармен
белгілеу керек.
Жолдардың арасынан жеткілікті орын қалдырыңыздар. Бұл
қатенің үстінен дұрыс нұсқасын жазу үшін керек.
Мәтінді өзіңізге ыңғайлы қаламмен жазыңыздар, қарындашты тек
белгілеу мен түзетулерді енгізу үшін қолданыңыз.
Қолжазбаға мерзім қою кедергі келтірмейді.
Кез келген ерекшеліктерді жете ұғыныңқы пайдаланыңыз. Ала-
құла, шимайланған бет көзге жаман түседі және мұндай конспектінің
тиімділігі аз болады.
Шартты белгілеріңізді үнемі бірдей белгілеңіз, шартты және
басқа да белгілеріңізді қандай жағдайда қолданғаныңызды есте
сақтаңыз. Әйтпесе біраз уақыт өткеннен кейін шартты белгіңізді
ұмытып, өз жазғаныңызды түсінбей қалуыңыз мүмкін.
39
ОҚУЛЫҚТАРМЕН ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ ӘДЕБИЕТТЕРМЕН
ЖҰМЫС ІСТЕУ
Әдебиетті қалай оқу керек? Ұсынылған әдебиетті оқу барлық
жазылғанды пассивті түрде қабылдап, мәтінге жақын мазмұндап беру
емес. Мәтінді талдап, ол туралы ойлау, яғни оқуды белсенді үдеріске
айналдыру керек:
- жазбаны оқу барысында қарапайым немесе күрделі жоспар құру
(яғни қарастырылған негізгі сұрақтар тізбесін құру);
- тезистер құрастыру (мақаланың маңызды тұстары және
автордың негізгі ойы);
- аннотация
дайындау
(жұмыстың
мәселелер
тудыратын
сұрақтарына қатысты );
- конспектілер жасау (нақты дәлелдері бар толықтырылған
тезистер).
Конспект жасау ережесі
1. Пайдаланылған әдебиеттер туралы анықтама – авторы, аты,
жылы және баспа орны, бет саны.
2.
Өз
ойыңызды
нақтылауға
және
толықтыруға
орын
қалдырыңыз.
3. Конспектіні құрылымды түрде жоспарға сәйкес бөліңіз.
4. Қысқартуларды пайдаланбай, тек қана негізгілерін жазу қажет.
5. Оқылған еңбектің ең маңызды тұсын көрсету керек.
6. Конспектіге, әсіресе тақырыптық конспектіге бірнеше еңбектен
алынған көшірме, тезистер, қаралып отырған мәселеге қатысты
монографияларды енгізуге болады.
40
БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ
Білім алушылардың өздік жұмысы. (СӨЖ) аудиторялық
уақыттан тыс оқытушының қатысуымен (СӨЖО), сондай-ақ, сабақ
кестесіне сай аудиториялық уақытта оқытушының қатысуынсыз
жасалады.
СӨЖ
және
СӨЖО
бойынша
әдістемелік
нұсқаулықтар
кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамымен дайындалып,
мынадай құжаттарды қажет етеді:
- СӨЖ графигі, пәндердің оқытылу барысының уақытына
арналған;
- тапсырмалар құрылымы;
- рефераттар, баяндамалар мен шығармашылық жұмыстардың
тақырыптары;
- курс және диплом жұмыстарының тақырыптары;
- негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі;
- кеңес беру түрлері;
- бақылаудың түрлері мен формасы;
- бағалау критерийлері мен жұмыс көлемі, дайындалу мерзімі
және т.б.
СӨЖО әрбір жеке пән бойынша барлық академиялық кезеңде
кафедраның кеңес беру кестесіне сәйкес өткізіледі.
Сол себепті егер сіздің ағымдағы рейтингіңіз төмен болып,
қосымша кеңес алғыңыз келсе және берілген тапсырмаларды
орындауға қиналатын болсаңыз, онда оқытушы дәстүрлі түрде сабақ
жүргізеді. Ал егер сіздің академиялық рейтінгіңіз жоғары болса,
оқытушы өз қалауы бойынша сізді дәстүрлі сабақтан босата алады.
Сонымен қатар оқытушы сізге жеке немесе топпен бірге тапсырма
беріп, олардың орындалуын бақылау түрінде тексеріп отырады.
Өздік
жұмыстарды
орындап отыру
Сіздің
оқытушының
көмегінсіз-ақ
сабақтар
мен
емтихандарға
дайындығыңызды
арттырады.
СӨЖ
материалдарын
өз
бетінше
меңгеруде
кітапхана,
компьютерлік сыныптар, лингафондық кабинет, медиатека, оқу
телеарнасы, мамандандырылған зертханалардың көмегі зор.
СӨЖ бақылаулары жазбаша және ауызша формада қорытынды
нәтижені алуға бағытталып жүргізіледі. Жазбаша түрдегі бақылау
конспект, реферат, баяндама, шығармашылық бақылау, курс және
диплом жұмыстары, ғылыми мақалалар, аудио және видеоесеп т.б.
