1.1-cурет - Орнықтырылған аймақ
(1.3)
мұндағы D – дайындаманың сыртқы диаметрі;
d – дайындаманың ішкі диаметрі.
1.4.2 Орнықтырылған аймақтың көлемін анықтаймыз.
(1.4)
мұндағы D – тетіктің ең үлкен сыртқы диаметрі,D =0,0095м;
h– орнықтырылған аймақтың ұзындығы,h=0,839м.
1.4.3 Орнықтырылған аймақтың массасын анықтаймыз:
Мо=Р×Vо,кг; (1.5)
мұндағы Р–материалдың тығыздығы, Р=7,8×103 кг/м3.
1.4.4 Белгілерді салыстыруды анықтаймыз:
1.4-кесте - Белгілерді салыстыру.
Белгілер
|
Есептелген белгілер
|
1
|
2
|
1. Масса, кг
|
Мд=2,7 кг
|
2. Габариттілігі
|
n = L /Д, n=85/132≈ 0,64
|
3. Беттің қалыңдығы
|
β=Д/Е, β=132/20=4,4
|
4. Геометрия
|
|
5. Дәлдік
|
h6
|
6. Материал
|
Болат
|
7. Өндіріс түрі
|
Сериялы өндіріс
|
8. Технологиялық жабдықтардың толықтығы
|
γ=100%
|
1.4.5 Берілген тетік үшін дайындама түрін тағайындаймыз:
а) штампталған қалыптау;
б) соғылма;
Коэффициенттің сәйкестігін анықтаймыз:
1.5-кесте - Кепілдік коэффициенті.
Дайындаманың ұсынылған түрі
|
Кзб
|
Кепілдік коэффициенті
|
Кзо
|
К8
|
Кз
|
Мз
кг
|
К1
|
К2
|
К3
|
К4
|
К5
|
К6
|
К7
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
11
|
12
|
Штампталған
қалыптау
|
0,85
|
0,95
|
1,03
|
1
|
0,88
|
0,97
|
0,97
|
1
|
0,68
|
7
|
0,71
|
3,8
|
Соғылма
|
0,7
|
0,95
|
1,03
|
1
|
0,8
|
0,97
|
0,97
|
1
|
0,5
|
1
|
0,5
|
5,4
|
Бет
|
13
|
16
|
16
|
17
|
18
|
19
|
19
|
19
|
–
|
19
|
–
|
–
|
Есептелген формулалар:
Кзо= Кзб× К1× К2 ×К3× К4× К5× К6× К7, (1.6)
мұндағы Кзб – шартты базалық тетік үшін қолданылатын материалдың коэффициенті;
К1 – массаның коэффициент;
К2 – габариттік коэффициент;
К3 – қабырға қалыңдығының коэффициенті;
К4 – геометрия коэффициенті;
К5 – дәлдік коэффициенті;
К6 – материал коэффициенті;
К7 – өндіріс түрінің коэффициенті.
КЗ=КЗО×К8, (1.7)
мұндағы К8 – тетіктің бетінің механикалық айналымының толықтық коэффициенті.
МЗ=Мд/Кз, (1.8)
мұндағы Мд – тетіктің массасы.
Жүйелей келе рационалды дайындаманың металлсыйымдылығында дайындаманы қалыпта қалыптайды. Оны сапалы базалық дайындамада таңдаймын Мз min= 3,8 кг.
Әкелінген құнды анықтаймыз:
1.6-кесте – Келтірілген құн.
Өңдеу түрлері
|
Сд,тг
|
Сумо
|
Спр
|
Мд
|
Скг
|
Сз
|
ΔМд
|
tув
|
К9
|
К10
|
К11
|
Ссч
|
Сумо
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
Қалыпта штамптау
|
3,8
|
76,3
|
136,8
|
0
|
0,2
|
1
|
1
|
1
|
147
|
0
|
136,8
|
Соғылма
|
5,4
|
76,3
|
221,4
|
1,6
|
0,2
|
1
|
1
|
1
|
147
|
47,04
|
268,4
|
Бет
|
|
|
|
|
20
|
20
|
20
|
20
|
21
|
|
|
Есептеу формулалары:
Сд=Мд×Скг, (1.9)
мұндағы Сд – дайындамалар құны;
Скг – 1кг дайындаманың орташа – меншікті құны;
ΔМд = Мд – Мдmin , (1.10)
ΔМд – базамен салыстырғандағы кеңерме өзгерісі.
Сумо =ΔМз ×tув ×К9× К10× К11× Ссч , (1.11)
мұндағы tув – бір килограмм жоңқа алынғандағы орташа-меншікті уақыты;
К9 – есептелінген өндіріс түрінің коэффициенті;
К10– есептелінген жабдық түрінің коэффициенті;
К11– есептелінген материал түрінің коэффициенті;
Ссч – бір станкосағаттын құны.
Жүйелей келе рационалды дайындаманың металлсыйымдылығында дайындаманы қалыпта қалыптайды. Ол берілген тетік үшін дайындаманың сапасын таңдайды.
1.4.6 Дайындамаларды құрылымдау.
1.2-cурет- Дайындама
1.5 Тетік конструкциясына технологиялық талдау жасау
1.5.1 Базаларды таңдау және тетікті өңдеу маршруты
Технологиялық базаларды жобалаудағы ең жауапты кезеңнің бірі базалар таңдау. Базаларды таңдау детальдың өңдеу маршруттарымен тығыз байланысты. Технологиялық базаларды таңдауда конструкторлық, өлшемдік, құрастырым және технологиялық базаларды толық қосарлауға тырысу қажет. Бұл жағдайда базалау ауытқуы нөлге теңеліп, өңдеу дәлдігі жақсарады.
1.3-cурет- Теориялық базалаудың сұлбасы
Дайындаманы өңдеудегі әдіптер мен технологиялық опреациялардың әрекет-аралық өлшемдерін ғылыми-техникалық тұрғыдан негіздеу үшін оның әрбәр беттерінің өңдеу маршрутын білу қажет.
Шетжақтау бетінің 1,2,3 нүктелері дайындамаларды 3-ші сатыға бос жіберіп айырады және оны бекітілген деп атайды. Цилиндрлі бетті дайындамалар, 4,5 нүктелер оларды 2-ші сатыға бос жіберіп айрып, екіеселенген тіректер деп атайды. Ойық беті дайындамаларды бір сатыға бос жіберіп айырып және тіректі база деп аталады.
1.4-cурет-Орнату элементі орнығының сұлбасы.
Станокты қондырғыда қондырудың қателігі мына формуламен анықталады [3,151б]:
(1.12)
мұндағы - базалау қателігі:
,
Жіберілген базалық қателікті мына формуламен есептейміз:
(1.13)
мұндағы Т – станокты қондырғылардан алынған шақтамаға сәйкес келетін өлшем Т = 0,25 мм;
- берілген операциядағы тетікті өңдеудің орташа экономикалық дәлдігі;
К- сериялылық коэффициент ,К=0,6.
Есептелген базалық қателігі жіберілген қателікпен салыстырылады:
,
Базалау қателігі жіберілген қателік шамасынан аспайды.
Өңдеу маршрутын жасау
Дайындаманың өңдеу маршрутын құру технологиялық процестің құрамын таңдаумен тығыз байланысты. Таңдау арқылы технологиялық процеске керекті операциялар мен олардың бірізді жүргізілуін анықтайды. Бұл технологиялық процестерді жобалаудағы ең жауапты мәселенің бірі.
Машина жасау технологиясында өңдеу маршрутын қаралтым, тазалай және әрлеп өңдеулер деп аталатын үш сатыға бөледі. Бірінші сатыда әдіатердің жасанды және едәуір бөлігін сылиды; екінші сатысы аралық мәнде; ал үшінші сатыда беттердің керекті дәлдік және сапа көрсеткіштері қамтамасыз етіледі.
005 Токарлы-бұрамакескіш.
Жабдық – станок моделі 16К20.
Қондырғы – үшқұлақты өзіцентрленетін патрон.
1.5-cурет – Токарлы-бұрамакескіш операциядағы эскиз
Тетікті орнатып, бекітіп және аламыз;
1 бетті нобайлап жонады;
6 конусты нобайлап жонады;
3 бетті нобайлап жонады;
8 кемер нобайлап тіліктейді;
7 конусты нобайлап жонады;
2 бетті нобайлап жонады;
4 тесікті нобайлап кеулейжонады;
5 фасканы нобайлап кеулейжонады;
СББ 010 Токарлы-бұрамакескіш станогы.
Жабдық – ПУ 16Б16Т1 Токарлы-бұрамакескіш станогы.
1.6-cурет – ПУ Токарлы-бұрамакескіш операцияларының эскизі
1 бүйір бетті нобайлап тіліктейді.
3 бетті нобайлап жонады.
3.Кемер 6 нобайлап тіліктейді.
2 Бетті нобайлап жонады.
5 Кемер нобайлап тіліктейді.
6.Фасканы 7жонады.
8.Бетті 3 тазалап жонады.
9 Бунақты 8 тазалап жонады.
015 Көлденең-тартажоңғыш.
Жабдық –7Б520 моделді станок.
1.7-cурет – Көлденең-тартажоңғыш эскизі
Тетікті орнатып, бекітіп және алады;
Тесікті 1 тазалап береді;
020 Тістіжоңғылау операциясы;
Жабдық – 5К32П моделді станок;
Қондырғы – пневможетектелген құралбілік;
1.8-cурет– Тістіжоңғылау операциясындағы эскиз
Тетікті орнатып, бекітіп және алады;
Бетті 1 нобайлап жоңғылайды;
Орындаушылар бақылайды.
025 Тістіжоңғылау операциясы;
Жабдық – 5К32П моделді станок;
Қондырғы – пневможетектелген құралбілік;
1.9-cурет – Тістіжоңғылау операциясының эскизі.
Тетікті орнатып, бекітіп және алады;
Бетті 1 тазалап жоңғылайды;
Орындаушылар бақылайды.
030 Тістіжұмырлау операциясы;
Жабдық–5Д580 моделді станок;
Қондырғы – станокты қондырғы;
Достарыңызбен бөлісу: |
