|
«Бекітемін» Агрономия факультетінің деканыУнемдегіш технологияларды енгізу үшін оптималды жағыдайларumkd zemlede 2 kaz agronom 2021-22 Унемдегіш технологияларды енгізу үшін оптималды жағыдайлар
Нольдік технологиның енгізу үшін ең бастысы оны қолданған адамның қажетті білімі. Көп жыл бойы қате шешімдер осы технологины теріс жерінен көрсетті.
Нольдік технолгиларға өту тек механикалық өндеулерден бас тарту ғана емес. Оған адаптаци үшін қажетті өткінші кезен қажет болады. Оның үзақтығы нақтылы топырақ-климаттық жағыдайға байлансты болады. Мысалы, мексикада тұрақты өнімдір тек 7-8 жылдан соң ғана бола бастады.
Адаптация кезенінде бұрық өндеген тоыпақтың құрылымы нақыты анық бір органикалық қабат жинау керек. Топырақтың бетінде жартылай шіріген өсімдік қалдықтары құрылуы керек, ол ылғалдың жақсы сініруін қамтамасыз етеді.
Механикалық өндеулер тоқтатылған соң топырақтың өнделетін қабатының аэрациясы күрт азаяды, ол біріншіден нитрикацияландыратың бақтериялардың белсендігіне әсер етеді, соның әсерінен топырақтың жыртылатың қабатында нитратты азоттың мөлшері азаяды.
Бүршақтұқымдастарды себу азооты режим үшін тиімді болады, егер құрғақ жылы болса да, олардан қалған аңыз сабақтары мен тамыр жүйесінде азот мөлшері көбірек болады.
9-10 жыл өткен соң нөлдік технологияны қолданған жерде нитраттардың мөлшері және қарашірік мөлшері көбірек болады. Органикалық қалдықтарды механикалық қопсытусыз органикалық заттардың мөлшерін арттырда. Әсіреке 0-5 см жоғарғы қабаттағы артуы байқалды.
Енкісті танаптарда қар тез еруіне байланысты топырақтың беткі қабаты су эрозиясына шалдығады, әсіресе сүрі танапта ол байқалады,
Нөлдік өндеуге көшкенде топырақтың шайылуы кем дегенде он есе азаяды.
Сондықтан нолдік технологияларды эрозияға қарсы ең тиімді технология деп санауға болады.
Нолдік өндеуге көшкенде арамшөптермен күресу өте күрделі жағыдай болып саналады.
Арамшөптенге қарсы гербицидтер өте тиімді болады, бірақ оларды қолдануының технологиясын дүрыс қолдану керек. Әсіресе ол гербицидтердің танап үстінде біркелкі емес шәшілуі және қажетті уақытында қолданбау болады. Әр түрлі арамшөптер әр уақытты талап етеді оларды бірнеше рет қолдану гербицидтердің қымбаттылығынан тиімсіз болады.
Нолдік өндеулер кезінде біртіндеп топырақ тығыздығы да дұрысталады, әсіресе екінші ротацияда оптимумға жақын бола бастайды
Органикалық заттардың жиналуында сүрі танапта өсетін дақылдар манызды болады.
Бірінші герцидті өндеуден соң судан шһбін егу шөппен қамтамасыз етеді және көптеген аныз сабақтар қалады, топыраққа терен енген тамырлары топырақты органикалық заттармен қамтамасыз етеді.
Сүрі танапта сонымен қатар сиыржонышқа сұлы қоспасы және бұршақ шөпке өсірген дұрыс болады. Оның үстіне олар арамшөптерді басып тастайды.
Сүрі танапта көпжылдық арамшөптерге қарсы әлсірету әдісімен күрессе топырақ шамадан тыс қосиды да эрозияға шалдығады, ылғал тиімсіз жұмсалады, тұқым мен топырақтың контактысы нәшәрлайды, органикалық заттар минерализациясы артады., топырақа үстіндегі аныз сабақтар топыраққа араласып қалады, енкісті жерлерде су эрозисы басталады.
Күан дала аймағында эрозиялы үрдістер жиі байқалады, осы жағыдайда топырақтың құрылымы манызды болады. Топырақ қарқынды қүрғаған жағыдайда қандай болсын механикалық өндеу топырақтың құрылымының бұзылуына әкеп соғады. Нөлдік өндеу жағыдайында топырақтың құрылымы біртіндеп жақсарады, үйткені топырақ механикалық өнделмейді. Оның үстіне топырақтың жел эрозиясына төзімділігіне топырақтың б бетіндегі аныз сабақтар мен өсімдік қалдықтары болады.
Нолдік өндеуді үзақ уақыт қолдану топырақтағы микробиологиялы үдерістерге де әсер етеді. Топырақта өмсімдік қалдықтарын өндейтін (целлюлозаны ыдырататың) микробтар арта түсті
Топырақтың құрамындағы инфекциялы аялар көбінесе тамыр шірігі арқылы өтеді, нөлдік өндеудін әсерінен топырақтағы үдерістер дұрыстылп топырақтағы инфекция аясы төмендейді
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|