-сурет. 1) Рахит 2) Рахит тәрізді аурулары

87 
Стоматологтар назарына! 
Балалар сҥйектерінің қҧрылысының ерекшеліктері 
(қҧрылымының талшықты болуы, иілгіштігі, сҥйек қабының қалыңдау болуы) 
сҥйекқабыасты «кҿк шыбық» тҽріздес сынықтардың, мысалы, тҿменгі жақтың сынуы, 
болуына ықпал етеді. Сҥйектердің ҿсуі жҽне сорылуы тезірек жҥреді. Остепороз қаңқаның 
жҥйелі аруларының ауыр тҥрі болып келеді жҽне остеопатияның ең ауыр тҥрі ретінде 
қарастырылады. Балалық шақта жҽне жасҿспірімдік кезеңде қалыптасқан сҥйек массасы 
ересек адамдарда сҥйек деформацияларының, сынықтардың, остепороздың даму қаупіне 
айтарлықтай ықпал етеді. Сҥйек тіндерінің минералдық тығыздығын бағалайтын сҥйектік 
ремоделдеу маркерлерінің (қан сары суындағы остеокальцин, С-терминальды 
телопептид), қан мен зҽр қҧрамындағы кальций, фосфор мҿлшерін анықтау, рентгендік 
денситометрия ақпараттық маңызы ең жоғары мҽліметтер болып келеді. Қауіпті топқа 
жататын балаларда остеопатияны (тҧқым қуалайтын жҽне созылмалы аурулар) кешенді 
емдеу бифосфонаттарды, кальций препараттарын, Д дҽруменінің активті метаболиттерін 
қамтуы керек.
Жақтарға жҽне жҧмсақ тіндерге тҥсетін салмақ жасқа сҽйкес ҿзгеріп отырады. 
Бастапқыда емшек емгенде ҧшын немесе жасанды тамақтанатындар емізікті жақтарымен 
жеңіл қысады. Тіс шығып, 6 айдан 3 жас аралығында, шайнай бастағанда кеуекті тіндер 
қарқынды ҿсе бастайды. Тҿменгі жақтың қарқынды ҿсуі 2,5 жаспен 4 жас, 9-12 жас 
аралықтарында байқалып, 15-17 жасқа таман тіс шығу процессінің аяқталуымен бітіеді.
Жақ сҥйектері жоғары деңгейде қан тамырларымен қамтамасыз етілген, қоректік 
каналдары (Гаверсов каналдары) мен милоидты тіндер, сонымен қатар қызыл сҥйек майы 
кең, сондықтан олар балаларда ересектерге қарағанда жеңіл инфекцияланады. Жақ-бет 
аймағының инфекциялануы тісжегіге байланысты. Процесс айналасындағы сҥйек 
тіндеріне жҽне сҥйек қабы астына, айналасындағы жҧмсақ тіндерге таралып, регионарлық 
лимфа тҥйіндерінде реакция байқалады.
Рахитте тістердің шығуы кідіреді, минерализациясы жеткіліксіз келеді, тҧрақты 
тістердің қалыптаса басталуының жҽне тҥстҥйістің ауытқуларына ҽкелуі мҥмкін.
Стоматологиялық кҿмек кҿрсеткенде дҽрігер мойын омыртқалардың қҧрлысының жасына 
байланысты ерекшелерін ескеріп отыруы керек. Тіс тҽрізді ҿсіндінің денесі мен тҿбесінің 
шекарасын қателесіп, осы аймақты рентгенологиялық зерттеуде сынық ретінде байқалауы 
мҥмкін. Крювелье буынында жасына байланысты байланыс аппаратының ҽлсіздігінен 
шығу байқалуы мҥмкін екендігін ескеріп, стоматологиялық манипуляциялар жасағанда 
қатты жҧлқу, кҥшті қимылдардан аулақ болу керек. Жақ-самай буындары жҽне омыртқа 
жотасының мойын бҿлігі зақымдалған балаларға ревматологтың кеңесі, бағытталған ем 
жҽне зерттеу, стоматологиялық кҿмек кҿрсеткенде ерекше кҿңіл бҿлу (алдын ала ҽңгіме 
ҿткізу, шыдамдықпен қатынас жасау) қажет. Дҽрілік дайындық, аурусыздандыратын 
заттар, ал қарау жҽне емдеу барысында науқасқа тыныс алуға уақыт беру қажет.
Стоматологиялық кҿмек кҿрсету кезеңін асқындыратын жағдай ретінде, кҥйзелістік 
жағдаймен арандатылған, қҧрысудың байқалуы есептеледі. Сондықтан манипуляцияны 
бастар алдында балада эиплепсия немесе қҧрысуға бейімділік бар жоғын анықтау керек. 
Балтыр бҧлшық еттерінің қҧрысуы балаларда жиі кездесетін белгілерге жатады. Осы белгі 
шаштың тҥсуі мен тісте тастың пайда болуымен бірігіп, ішекте кальцийдің сіңірілуін 
тҿмендетуге ҽкелетін магнийдің жетіспеушілігінің нҽтижесі болуы мҥмкін.

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: