Байсарова г. Г

жүктеу 466,84 Kb.

бет	24/26
Дата	21.01.2022
өлшемі	466,84 Kb.
	#34280

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 26

БАЙСАРОВА Г. Г. МЕТОДИЧКА КАРТОГРАФИЯ (КАЗ)

ТӘЖІРБИЕЛІК ЖҰМЫС № 11

Жергілікті жерді бұрыштап өлшей түсіру

Бҧрыштап ӛлшей тҥсіру дегеніміз бағыттары арасындағы бҧрыштары

горизонталь бҧрыш ӛлшегіш қҧралдар (компас немесе буссольмен ӛлшенетін магниттік азимут), ал объектілер арасындағы арақашықтықтар лента немесе қадам және т. б. кӛмегімен ӛлшенетін жоспарлы тҥсірістер.
Бетте план жасау ҥшін магниттік меридиан бағыты ретінде алынатын вертикаль сызық салынады. Жҥріс сызығының барлық азимуттары осы меридианға қатысты тҧрғызылады.
Соңынан қағазда бірінші нҥктенің орналасуын барлық жҥріс қағаз ортасында болатындай есеппен алады (алдын-ала жҥріс схемасын салып алған жӛн).
Жҥрістің екінші нҥктесін алу ҥшін транспортирдің ортасын меридиан сызығының ортасына қойып, керекті азимутты белгілеп алады; соңынан бҧрыштама мен сызғыш кӛмегімен азимут мәнін жҥрістің бірінші нҥктесіне кӛшіріп, одан сәйкес азимутқа тҥзу сызылады. Сызылған тҥзуде план масштабы бойынша 1-2 сызығының берілген бағытын қояды.
Осылайша жҥрістің барлық нҥктелерін анықтап алады. Әдетте тҧйық полигонда соңында сызықтық сәйкессіздік (планда жҥрістің соңғы нҥктесінің алғашқы нҥктесімен сәйкес келмеуі) болады. Рҧқсат етілетін сәйкессіздік сәйкессіздік сызығы ҧзындығының жҥріс периметріне қатынасымен анықталады. Графикалық тҥрде ол сәйкестік ҥшбҧрышының жақтарына пропорционал анықталады. Бҧл ҥшін қағазда тҥзу сызық жҥргізіледі, барлық қабырғалардың ҧзындықтарын (негізгі планнан кішірек масштабпен алуға болады) сызық бойына біртіндеп тҥсіреді және жҥрістің бҧрылу бҧрыштарын белгілейді. Соңғы нҥктеде перпендикуляр тҧрғызып сәйкессіздік шамасын қояды (негізгі план масштабында). Перпендикулярдың шетін алғашқы нҥктемен тҥзу арқылы қосып тікбҧрышты ҥшбҧрыш аламыз. Жҥрістің бҧрылыс нҥктелерінен ҥшбҧрыш гипотенузасымен қиылысқанша перпендикулярлар тҧрғызады. Бҧл перпендикулярлардың ҧзындықтары пландағы сәйкес нҥктелердің сәйкестік шамаларын береді. Жҥрістің шеткі нҥктесін планда алғашқы нҥктеге жылжытады, ал барлық полигонды олардың тӛбелерін жҥрістің шеткі нҥктесінің жылжу бағытына параллель ығыстыру жолымен байланыстырады. Тҥзету шамаларын сәйкестендіру ҥшбҧрышынан алады.

жүктеу 466,84 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 26