Бағдарламасы (syllabus) Павлодар, 2013 ж. Кегль 14, буквы строчные, кроме первой прописной

Document Outline

• Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
• Кафедра меңгерушісі ___________________ Оспанова Н.Н.
  • TMainMenu программаға бас мәзірді орналастырады. TMainMenu-ді программаға орналастырғанда ол тек белгіше түрінде көрінеді. Бұндай түрдегі белгішелерді программаның орындалу барысында көрінбегендіктен, “көрінбейтін компонент” деп атайды. Мәзірді құру үш қадамнан тұрады: (1) е TmainMenu-ді формаға қою , (2) Объектілер инспекторындағы Items қасиетін таңдау арқылы Мәзір Дизайнерін шақыру, (3) Мәзір Дизайнеріндегі мәзір пунктерін анықтау.
  • TPopupMenu қалқып шығатын мәзірді құру. Бұл мәзір қойылған объектіде тышқанның оң жақ батырмасын басқанда мәзір пайда болады. Барлық көрінетін объектіде PopupMenu қасиеті бар, онда қажетті мәзір көрсетіледі. PopupMenu бас мәзір сияқты құрылады.
  • TLabel экранда мәтінді көрсетеді.Объектілер инспекторында Font қасиетін шерту арқылы Сіз белгішенің қаріпі пен түсін өзгерте аласыз.
  • TEdit – шығаруға арналған Windows-тің стандартты басқарушы элементі.Ол мәтіннің қысқа бөлігін бецнелеу үшін немесе программаның орындалу барысында қолданушыға мәтінді шығаруға көмектеседі.
  • TMemo - TEdit-тің басқаша түрі.Үлкен мәтіндермен жұмыс жасауға арналған. TMemo сөзді тасымалдайды, мәтін фрагментін ClipBoard-та сақтайды және оларды қалпына келтіреді және редактордың басқа да негізгі функцияларын жүзеге асырады. TMemo-дағы мәтін көлемі 32Кб-қа дейін бола алады, ол 10-20 бет.
  • TButton программаның орындалу барысында батырманы басу арқылы қандай да бір әрекетті жүзеге асырады. Delphi-де ол өте оңай. Формаға TButton орналастырып, оны екі рет шерту арқылы батырманы басу әрекетін дайындауды шақырасыз. Ары қарай кодты жазу керек:
  • procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);
  • begin
  • MessageDlg('Are you there?',mtConfirmation,mbYesNoCancel,0);
  • end;
  • TCheckBox жанында кішкене терезесі бар мәтін жолы.Терезеде жалауша қоюға болады, ол таңдау белгісі. Мысалы, егер компиляторды баптау диалогы терезесін қарайтын болсақ( Options | Project мәзір пункті, Compiler беті), онда ол CheckBox’тардан тұратынын көруге болады.
  • TRadioButton бірнеше опциялардың ішінен тек біреуін таңдауға мүмкіндік береді. Егер Options | Project диалогының Linker Options бетін ашатын болсақ, онда Map file және Link buffer file секциялары RadioButton жиындарынан тұратынын көреміз.
  • TListBox айналмалы тізімді көрсету үшін қолданылады. ListBox мысал ретінде Windows ортасында көптеген қосымшалардағы тізімнен File | Open мәзір пунктін таңдауды алуға болады. Файлдар мен директориялардың атауы ListBox та орналасқан.
  • TComboBox ListBox-ті еске салады , ерекшелігі ListBox-тің үстінде кішкене аймақта ақпаратты шығарады. ComboBox-тің бірнеше типі бар, олардың ішіндегі ең көп қолданылатыны файлды таңдау диалогтық терезесінің астынан көруге болатын, төменге түсетіні (drop-down combo box).
  • TScrollbar – редактрлеу объектілерінда автоматты түрде пайда болатын айландыру жолақшалары, ал ListBox-тарда мәтінді көру үшін қажет жағдайларда қойылады.
  • TGroupBox используется для визуальных целей и для указания Windows, каков порядок перемещения по компонентам на форме (при нажатии клавиши TAB).
  • TRadioGroup TRadioButton объектілерін топтау үшін TGroupBox сияқты қолданылады .
  • TPanel – декоративті мақсатта қолданылатын, TGroupBox-қа ұқсас басқарушы элемент. Чтобы использовать TPanel-ді қолдану үшін оны формаға орналастырып, оған басқа компоненттерді орналастырыңыз. Енді TPanel-ді қозғалтқанда сол компонентер бірге қозғалады. Сондай –ақ TPanel құралдар сызғышы және дәреже терезесін құру үшін де қолданылады.
    • Additional
  • Standard бетінде басқарушы элементтер орналасқан болса, Additional бетінде программаның интерфейсін түрлендіруге қолданылатын объектілер орналасқан.
  • TBitBtn - TButton-ға ұқсас батырма, бірақ оған сурет орналастыруға болады (glyph). TBitBtn-нің бірнеше алдын ала анықталған типі бар (bkClose, bkOK және т.б), оларды таңдағанда батырма сәйкес түрде болады. Сондай-ақ модальді терезеде (Form2.ShowModal) батырманы басу сәйкес модалді нәтижеге (Form2.ModalResult) сай терезенің жабылуын қамтамасыз етеді.
  • TSpeedButton – командаларға жылдам рұқсат алу үшін қолданылатын батырма (SpeedBar). Мысал –Delphi ортасындағы Компонент палитрасының сол жағындағы SpeedBar. Әдетте бұл батырмаға тек сурет қана орналаса алады (glyph).
  • TTabSet – горизонтальді закладки. Әдетте TNoteBook-пен бірге көп бетті терезелерді құру үшін қолданылады.Терезелердің атын Tabs қасиеті арқылы береді. Бірақ , оны форманы құру кезінде программада жүзеге асырған дұрыс (OnCreate) :
  • TabSet1.Tabs := Notebook1.Pages;
  • Ал, бет закладкасын таңдау кезінде беттер дұрыс ашылу үшін OnClick оқиғасында TTabSet үшін клесіні жазу керек:
  • Notebook1.PageIndex := TabSet1.TabIndex;
  • TNoteBook – көп бетті диалогты құру үшін қолданылады, әр бетте өзінің объектілерінің жиыны орналасқан. TTabSet бірге қолданылады.
  • TTabbedNotebook – закладкалары бірге салынған көп бетті диалог, бұл жадайда закладкалары үстінде.
  • TMaskEdit – форматталған енгізу мүмкіндігі бар, TEdit-тің баламасы. Форматы EditMask қасиетінде анықталады. EditMask үшін қасиеттер редакторында кейбір форматтардың дайын түрі бар. Мысалы: күннің, валютаның және т.б. Маска үшін арнаы символдарды анықтамадан көруге болады.
  • TOutline – байланысқан берілгендердің иерархиялық қатынастарын жариялау үшін қолданылады. Мысалы: директориялар ағашы.
  • TStringGrid – мәтіндік түрде берілгендерді кесте түрінде көрсету үшін қолданылады. Кестенің әр элементіне рұқсат алу Cell қасиеті арқылы жүзеге асады.
  • TDrawGrid – кез келген түрдегі берілгендерді кесте түрінде көрсетуге арналған. Кестенің әр элементіне рұқсат алу CellRect қасиеті арқылы жүзеге асады.
  • TImage –формадағы графикалық бейнелерді көрсетеді. BMP, ICO, WMF форматтарын қабылдайды. Егер суреттерді программа дизайны кезінде қосса, онда ол EXE файлға компиляцияланады.
  • TShape – формадағы қарапайым граикалық объектілерді көрсетуге арналған: квадрат, шеңбер және т.б.
  • TBevel – интерфейсті рельефті безендіруге арналан.
  • THeader – кесте үшін өзгеретін көлемді тақырыпты безендіруге арналған.
  • TScrollBox – экраннан үлкен айланатын аймақты формада құруға арналған.Бұл аймақта өз объектілеріңізді орналастыруға болады.
• 11. Білім алушылардың білімдерін бағалау критерийлері