Құрастырушы: аға оқытушы _________________Жолдасбаев Н.Е

«Көліктік техника және логистика» кафедрасы

«Ғылыми зерттеулер негіздері» пәні бойынша

050713 «Көлік, көліктік техника және технологиялар» мамандығының студенттеріне арналған.

Пән бағдарламасы 20 жылдың « » бекітілген жұмыстық оқу бағдарламасы неізінде құрастырылған. 2011-2012 оқу жылында жұмыстық оқу бағдарламаға өзгертулер мен толықтырулар енгізілді.

Кафедра меңгерушісі __________________ Е. Қ. Ордабаев

Металлургия, машинажасау және көлік факультеті.

Жолдасбаев Нуржан Ергалиевич

Магистр, аға оқытушы

«Көліктік техника және логистика» кафедрасы Б 1 корпусында (көш. Ак. Шокин 139), 220 аудитория, байланыс телефоны 67-36-23
2 Пән туралы мәлімет
Пән 7 семстрде 15 апта оқытылады. Жалпы сағат көлемі 90, оның ішінде 15 сағ. дәріс, 15 сағ. тәжірибелік сабақ, 60 сағ. СӨЖ. Бақылау түрі – емтихан.
2 Пән туралы мәліметтер

Машина жасау саласының деңгейі және оны дамыту жолдары, мүмкіншіліктері. Ғылымның, ғалымдардың, өнерқыштардың және патенттелген өнеркәсіп меншік объекті-лерінің (ӨМО) мемлекеттің экономикасына және бәсеке қабилеттілігіне әсер ететініні.

Пәннің мақсаты және міндеті

Пәнді оқып игерген студенттердің

- ғылымның және ғалымдардың мемлекеттің экономикасына және бәсеке қабилеттілігіне әсер ететінін;

- зерттелетін тақырыптың мақсатын, міндетін анықтауды;

- осы күрделі емес зерттеу жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыруды;

- ақпараттық материалға сүйініп қорытынды жасауды талдап зерттеуді.

-жеңіл зерттеу жұмыстарын жүргізуді;

-тәжірибелік жұмыстарды жоспарлауды;

-тиімді, қажетті құрал-жабдықтарды, аспаптарды;

-сынақ нәтижесін талдап, қорытынды жасауды.

үйренуі керек:

-баяндама, мақала, реферат дайындауды;

-ғылыми отырыстарда талдауды, дискуссия жүргізуді;

-ғылыми зерттеу жұмыстарының кейбіреулерін өткізуді.

Пән мамандыққа баулитын арнайы пәндерге негізделіп жүргізіледі. Мамандыққа баулитын пәндердің қатарына жататың пәндер:

Экономика негіздері; Еңбек қорғау; Өндірістік ұйымдастыру және кәсіпорын менеджменті; Автоматтырылған басқару жуйелері (көліктегі); Лицензиялау және сертификаттау негіздері; Көлік құрыллыстары мен құрылымдарын жобалау негіздері; Көлік құралдары; Көліктік логистика; Өндірістік тәжірибе № 2; Диплом алдындағы тәжірибе; Диплом жұмысын жазу және қорғау (жоба).

Машина жасау саласының деңгейі және оны дамыту жолдары, мүмкіншіліктері. Ғылымның, ғалымдардың және патенттелген өнеркәсіп меншік объектілерінің (ӨМО) мемлекеттің экономикасына және бәсеке қабилеттілігіне әсер ететініні.

Ғылыми танудың әдістемелік негіздері. Ғылымды топтастыру және ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру. Ғылыми білім мен зерттеу әдістерінің түсінігі.

Ғылыми зерттеудің бағыттарын таңдау және ғылыми-зерттеу жұмысының кезеңдері. Ғылыми зерттеудің бағыттарын таңдау.

Теориялық зерттеулер. Теориялық зерттеулердің мақсаты мен міндеттері. Зерттеулердегі математикалық әдістер. Талдау әдістері. Ықтималдық-статистикалық әдістер. Ғылыми зерттеулердегі модельдеу. Модель түрлері. Физикалық ұқсастық және модельдеу. Математикалық ұқсастық және модельдеу.

Тәжірибелік зерттеулер. Тәжірибенің топтастырылуы, типтері және тапсырмалары. Тәжірибелік зерттеулерді метрологиялық тұрғыдан қамтамасыз ету. Тәжірибелеушінің жұмыс орны және оны ұйымдастыру. Тәжірибенің барысы мен сапасына психологиялық факторлардың әсер етуі. Есептеу тәжірибесі.

Эргономика. Эргономиканың антропометриялық талаптары. Максималды аймақ. Ұтымды аймақ. Қолдың қол жетерлігінің ұтымды аймағының шегі. Эргономиканың жұмыс орнын құруға қойылатын биомеханикалық талаптары. Басқару органдарына күш салынатын рұқсат етілген күш шамалары. Әртүрлі диаметрлі маховиктерге максималды күш жұмсалуының шектелу белгілері. Эргономиканың физиологиялық-гигениялық талаптары. Эргономиканың инженерлік-психологиялық талаптары. Функционалды бояудың қағидалары. Басқару және тексеру органдарының типтері мен конструкцияларын эргономика талап-тарына сәйкес орналастыру. Конструкторлық тәжірибеде эргономика талаптарын пайдалану және оператордың жұмыс орнының сапасын, машиналар, бұйымдар, құрал-жабдықтырдың бағалауға арналған сұрақтар. Ғылыми зерттеулердің қорытындыларын ресімдеу. Ғылыми жұмыстардың қорытындыларын ресімдеу. Жорамалданған ойлап шығарылатындардың өтінішін ресімдеу. Ақпаратты ауызша баяндау. Ғылыми зерттеу қорытындыларын енгізу.

Ғылыми ұжымда жұмысты ұйымдастыру. Басқару принциптері. Іскер хат жазысуды ұйымдастыру. Іскер жиналыстарды ұйымдастыру.

Эргономика сөзі екі грек сөзінен пайда болған: «эргос» - жұмыс және «номос» - заң, яғни эргономика – бұл жұмыс заңы.

Эргономиканың антропометриялық талаптары. Максимал-ды аймақ. Ұтымды аймақ. Қолдың қол жетерлігінің ұтымды аймағының шегі. Эргономиканың жұмыс орнын құруға қойылатын биомеханикалық талаптары. Басқару органдарына күш салынатын рұқсат етілген күш шамалары.Әртүрлі диаметрлі маховиктерге максималды күш жұмсалуының шектелу белгілері. Эргономиканың физиологиялық-гигениялық талаптары. Эргономиканың инже-нерлік-психологиялық талаптары. Функционалды бояудың қағидалары. Басқару және тексеру органдарының типтері мен конструкцияларын эргономика талап-тарына сәйкес орналастыру. Конструкторлық тәжірибеде эргономика талапта-рын пайдалану және оператордың жұмыс орнының сапасын, машиналар, бұйымдар, құрал-жабдықтырдың бағалауға арналған сұрақтар.

8-шы тақырып Тәжірибелік зерттеу нәтижелерін өңдеу. Кездейсоқ қателер мен өлшеудегі кездейсоқ қателіктерді бағалау әдістері теориясының негіздері. Өлшеу қорытындыларын графикалық өңдеу әдістері. Эмпирикалық формулаларды іріктеу әдістері. Регрессиондық талдау. Теориялық шешімдердің сай келу бағасы. Тәжірибені жоспарлау теориясының элементтері.

9-шы тақырып Ғылыми зерттеулердің қорытындыларын ресімдеу. Ғылыми жұмыстардың қорытындыларын ресімдеу. Жорамалданған ойлап шығарылатындардың өтінішін ресімдеу. Ақпаратты ауызша баяндау. Ғылыми зерттеу қорытындыларын енгізу.

10-шы тақырып Ғылыми ұжымда жұмысты ұйымдастыру. Басқару принциптері. Іскер хат жазысуды ұйымдастыру. Іскер жиналыстарды ұйымдастыру.
Тәжірибелік (семинарлық) сабақтардың тізімі және мазмұны

1) 4-ші тақырып Зерттеу тақырыбы бойынша ақпаратты жинау және талдау.

2) 5-ші тақырып Теориялық зерттеулер.

3) 7-ші тақырып Тәжірибелік зерттеулер.

4) 8-шы тақырып Тәжірибелік зерттеу нәтижелерін өңдеу.

5) 9-шы тақырып Ғылыми зерттеулердің қорытындыларын ресімдеу.

«Патенттану және лицензиялық қызмет» пәннің қорытынды бақылау түрі – емтихан.