Тақырыптық жоспар: әрбір сабақтың (дәрістердің, практикалық, семинарлық, өзіндік жұмыстың) тақырыбы, өткізу формасы және ұзақтығы

Тақырыптық жоспар: әрбір сабақтың (дәрістердің, практикалық, семинарлық, өзіндік жұмыстың) тақырыбы, өткізу формасы және ұзақтығы.

Жеке тапсырмаларды орындау, ұсынылған әдебиет бойынша баяндама (презентация) дайындау, жағдаятттық есептерді шешу, үйлестіру материалдарымен, дербес компьютермен жұмыс істеу, курстық жұмыстарды орындау; студенттің оқу-зерттеулік жұмысы, типтік бақылау есептерін шешу, тестік сұрақтарды, сөзжұмбақтарды және жауаптардың эталондарын құрастыру. Күнтүзбелік тақырыптық жоспарға сәйкес жеке тапсырмаларды орындау және өткізу берілген тақырыпты талқылау кезінен кешіктірілмей қорғалуы керек.

Семестр барысында студент көлемі 12-15 баспа беттерінен кем емес әдістемелік нұсқауда ұсынылған оқытушы белгілеген тақырыптарға бір жазба жұмысын (3, 4 немесе 8 аптада) орындауы тиіс.
2.10 Негізгі және қосымша әдебиет

Негізгі:

1. Бигалиева Р.К. Бүкіләлемдік медицина тарихы. – Алматы, 2004. – 390 б.

2. Камалиев М.А., Бигалиева Р.К., Хабиева Т.Х. «Қазақстан халық медицинасы және қоғамдық денсаулық сақтау тарихы». – Алматы, 2009. – 173 б.

3. Камалиев М.А., Бигалиева Р.К., Хабиева Т.Х. История народной медицины и общественного здравоохранения Казахстана. – Алматы, 2004. – 173 с.

4. Сорокина Т.О. Атлас истории медицины. – M., 1987. – 166 с.

5. Сорокина Т.С. История медицины. – M., 2006. – 560 с.

6. Сорокина Т. С. История медицины : учебник / Т. С. Сорокина ; [Рос. ун-т дружбы народов]. – 9-е изд., стер. – М.: Академия, 2009. – 559 с.

Қосымша:

1. Әлиев М.Ә., Нұрмүханбетқызы Р. Қазақстан медицинасының тарихы. – Алматы, 2003. – 192 б.

2. Бисенова А. Материнство и детство. – Алма-Ата, 1965. – 208 с. 3

3. Биомедицинская этика: Учеб. пособие / Под общ. ред. Т.В. Мишаткиной, С.Д. Денисова, Я.С. Яскевич.Мн.:МГЭУ им. А.Д. Сахарова, 2008.

4. Бородулин В. И. История клинической медицины: от истоков до середины 19-го века : лекции :

учебник / В. И. Бородулин ; Моск. мед. акад. им. И. М. Сеченова. – М. : Медицина, 2008. – 178 с.

5. Введение в биоэтику. Учебное пособие. – М.: «Прогресс-Традиция», 1998. – 384 с.

6. Государственная программа «Саламатты Казахстан» на 2011-2015 годы, от 29 ноября 2010 года.

7. Жакупова М.А. Эвакогоспитали Казахстана в годы Великой Отечественной войны. – Алма-Ата, 1985. – 120 с.

7. История медицины и фармации / под ред. Д. В. Михеля. – М. : Эксмо, 2010. – 184 с.

8.Кодекс Республики Казахстан «О здоровье народа и системе здравоохранения» от 18 сентября 2009г.

9. Комиссаров С. А. Очерки по истории и теории традиционной китайской медицины : учеб. пособие / С. А. Комиссаров. – Новосибирск : ред.-издат. центр НГУ, 2009. – 139 с.

10.Конституция Республики Казахстан от 30 августа 1995г.

11.Лисицын Ю. П. История медицины : учебник / Ю. П. Лисицын. – 2-е изд., перераб. и доп. – М. : ГЭОТАР-Медиа,2011.–393с.

12. Международный этический кодекс медицинской сестры // Врач. 2002. - 4. - С. 47.

13. Назарбаев Н.А. Послание Президента страны народу Казахстана «Через кризис к обновлению и развитию». – Астана, 2009.

15. Назарбаев Н.А. Послание Президента страны народу Казахстана «Социально-экономическая модернизация – главный вектор развития Казахстана». – Астана, 2011.

16. Островская, И. В. Психологические особенности профессионального общения медсестры с пациентами пожилого и старческого возраста / И. В. Островская // Мед. сестра. - 2003. – N 6. - C. 34-36.

17. Очерки истории народной медицины Казахстана / Под ред. Т.Ш. Шарманова и Б.А. Атчабарова. - Алма-Ата, 1978. – 209 с.

18. Проблемы этики и деонтологии в работе медицинской сестры / авт.-сост. А. К. Хетагурова.- М. : Мед. проекты, 2008.- 72 с.- (В помощь практикующей мед. сестре; 1`2008). (Шифр: 614.25; П 781).

19. Риффель А.В. Роль врача в современном обществе// Медицинское право. - 2007. - №3(19). - С.23-24.

20. Риффель А.В. Юридические аспекты реализации прав врача /А.В. Риффель // Журнал Закон и Право. - Белгород, 2006. -№12(40). - С. 15-17.

21. Романовский Г.Б. Право на врачебную тайну в системе прав пациентов / Г.Б Романовский // Медицинское право. - Москва, 2004. -№4. - Стр. - 18.

22. Самарин Р.И. Очерки истории здравоохранения Казахстана. – Алма-Ата, 1958. – 164 с.

23. Свиридова Л.Е. Вглядимся в прошлое. Из истории здравоохранения и медицины Северного Казахстана. - М., 1990. – 174 с.

24. Скурлягина, Е. А. Деловой этикет в работе медицинской сестры : // Сестринское дело. - 2007. - № 8. - С. 44-45.

25. Тульчинский Т.Х., Варавикова Е.А. Новое общественное здравоохранение: Введение в современную науку. – Иерусалим, 1999. – 1049 с.15.

26. Уразаков Е. Казахская народная медицина. – Алматы, 1989. – 140 с.

27. Чельцова, А. А. Зарубежный опыт стандартизации сестринской деятельности / А. А. Чельцова, Н. Н. Камынина // Медицинская сестра. - 2007. - № 8. - С. 20-22.

28. Чокин А.Р. Очерки развития санитарно-эпидемиологической службы в Казахстане. – Алма-Ата, 1975. – 176 с.

29. Шарманов Т.Ш. Мировое здравоохранение до и после великой Алма-Атинской конференции. – Алматы-Вашингтон-Женева, 2003. – 143 с.

30.Шахиева А.М. Отебойдак Тлеугабылулы – великий целитель средневековья.// Фармация Казахстана №9, 2008. - С. 47-48.

31. Юденков, В. С. Сестринское дело в России / В. С. Юденков // Новые Санкт-Петербургские ведомости. - 2008. - № 2. - С. 110-112.

*1 кредитте студент өз таңдауымен СӨЖ бір тақырыбын орындайды.

Пәннің қорытынды рейтингі/бағасы 100 баллға тең.

- ауызша сұрау;

- жазбаша бақылау;

- тестілеу;

- жағдаяттық есептердің шешімін тексеру;

- ұсынылған рефераттар, баяндамалар, презентациялардың қорғауын бағалау.

- білімін күнделікті бақылау;

- тестілеу;

- ауызша әңгімелесу.

n – барлық біліктілік бойынша тапсырма саны

Z: z1+z2+…+zn - білімнің бағасы

N: n1+n2+…+nn - тәжірибелік дағдылар бағасы

K: k1+k2+…+kn - коммуникативті біліктіліктің бағасы

P: p1+p2+…+pn - құқықтық біліктіліктің бағасы

S: s1+ s2+…+sn - СӨЖ бағасы

R-аралық бақылау

1) тестілеу,

2) ауысша (билет бойынша тәжірибелік дағдыларды тексеру және т.б.)

қорытынды бақылауда білім алушының білімін бағалау.

мұнда, Е1 - емтиханның I кезеңінің балдары

мұнда t – күнделікті бақылау

Қорытынды рейтинг 60% жіберілу рейтингтен және 40% қорытынды бақылау бағасынан тұрады.

Рейтинг I - 60% , емтихан I - 40% құрайды.

ДӘРІСТЕРДІҢ ҚЫСҚАША МАЗМҰНЫ

Құрастырғандар: м.ғ.д. Камалиев М.А., м.ғ.к. Шахиева А.М., м.ғ.к. Нурбақыт А.Н.

Курс: екінші

2012


Тақырып 1. МЕДИЦИНА ТАРИХЫ ҒЫЛЫМ РЕТІНДЕ. МЕДИЦИНА ТАРИХЫНЫҢ ЗЕРТТЕУ КӨЗДЕРІ. АЛҒАШҚЫ ҚАУЫМДЫҚ ҚҰРЫЛЫСТАҒЫ ЕМШІЛДІК.
Мақсаты: Ерте кезден қазірге дейінгі емшілік пен медицинаның пайда болып даму процесінің жалпы заңдылықтарын ашу. Адамзаттың рухани мәдениетінің бөлігі ретінде медицинадағы әрбір жаңа дәірдегі жетістіктерін сипаттау, жер шарының түрлі аймақтарындағы медицина ғылыми түзілуіндегі ұлттық факторлардың әрекеттестігі мен бірегейлігін көрсету, болашақ дәрігерлердің ой – өрісін дамытуға, физиологиялық процестерді диалектикалық түсінуге, логикаға шақыру үшін студенттердің дәрігерлік этиканың негізгі ережелерін меңгеруге атсалысу.

Медицина тарихы, ғылым ретінде адамзаттың дүниежүзілік тарихы негізде медицина мен емшіліктің пайда болу, даму және жағдайын зерттейді. Медицина тарихы оқу пәні ретінде екі бөліктен тұрады: жалпы және жеке медицина тарихы.

Жалпы медицина тарихы- дүниежүзілік медицинасын оның түрлі салаларының дамуының жалпы заңдылықтарын, олардың ерекшелігін, басты мәселелерін, жетістіктерін, жаңалықтарын зерттейді, ғылымға еңбегі сіңген атақты ғалымдардың өмір жолымен таныстырады. Дүниежүзінде дәрәгерлік ілімнің калай пайда болғанын, медицинаның халық мәдениеті мен тарихи дамуы мен бірегей екенін көрсетеді.

Жеке медицинада әрбір дәрігерлік салаларға байланысты. Мысалы, терапия, хирургия- арнайы өз кафедрасында зерттеледі, аурудың алдың алу жолдары, оның пайда болу себептері, кеселдің түрін анықтау және емдеу әдістері көрсетіледі.

Медицина тарихы мынадай мәселелерді зерттеуді алдына мақсат етіп қояды,

• 
  Медицинаның дамуындағы құбылыстардың заңдылығын көрсету, оның мирасқорлық екенін түсіндіру;
  
• 
  Медицина тарихында дәрігерлік салаларды жалғастыруын;
  
• 
  Дәрігерлік ілімнің дамуын жалпы қоғам дамуымен байланысты екенін көрсету арқылы ой-өрісті кеңейтіп, отанға деген сүйіспеншілікті арттыру.
  

Қоғамның даму процесстерінің өндірістік күштердің, саяси ағымдардың медицинаны дамытуда, қандай әсерін тигізді, медицинаның құрамы өзгерді ме, нендей жаңалықтар болды, міне мұны да медицина тарихы үйретеді.

Өткен ғасырдың қыршынды жылдары проф.М.Н.Тихомировтың және кейінірек қайта қаралып нақты түрде профессор А.П.Пронштейн ұсынылған жіктеу бойынша барлық тарихи көздер жеті топқа бөлінеді: Материалдық деректер: археологиялық қазбаларда табылған заттар мен түрлі деректер (палеантропологиялық т.б.),

• 
  Жазбаша деректері; ежелден бізге жеткен көне заманның графикалық белгілірі, қолжазбалар немесе басылым құжат қағазға, папирусқа, қышқа түсірілген жазба айғақтарына жақын эпиграфиялық жазулар, олар тасқа, катты балшыққа, ағашқа, ағаш қыртысына немесе қабыққа (береста) т.б. қалдырған жазулар.
  
• 
  Этнографиялық дректер- бұл өткен заманнан адамзатқа мұра болып жеткен қоғамдық, мәдени өмірдің көріністері. Бұлар заман өзгеруіне сәйкес жаңа түрде өзгерілуі мүмкін. Мысалы: сенім, ұғым, дәстүр т.б.
  
• 
  Ауызша (фолькорлық) деректер. Бұлар болған істі нақты кейіпті сөзбен аңыз ретінде, мақала-мәтен, өлең, ертек т.б. әдіспен жеткізді.
  
• 
  Лингвистикалық деректер-бұл деректердің пайда болуы фотосуретке түсіру мен киноманографиялық дамуымен байланысты
  
• 
  Фоноқұжаттар- бұл деректер тарихи фактілердің дыбыстық жақтарын бейнелейді де болған жағдайдың бір мезгіліндегі фонограммасын көрсетеді.
  

Адамзаттың даму жолындағы алғашқы қауым қоғамында емшілдіктің пайда болуы үш кезеңге бөлінеді:

• 
  Адамның, алғашқы қоғамның және алғашқы қауымда емшіліктің қалыптасуы, бұл уақытта табиғи дәрілер (өсімдіктен), жануарлар ағзаларынан, минералдан жасалған, емдеу туралы алғашқы эмпирикалық білім жиналып, толықтырылып, талдап қорытылуы,
  
• 
  Алғашқы қауымның дамыған кезеңінде емді бағытты түрде қолдану және қоғамдық эмпирикалық тәжірибе әлеуметтік іске айнала бастады,
  
• 
  Алғашқы қауым қоғамының ыдырау уақытында жеке меншік иесі пайда бола мен қатар емшілдіктің діни түрлері және қоғамдық тәжірибенің жиниқталуы мен қатар жеке емшілік практикада дамыды.
  

Фетишизм - адамнан табиғатқа, заттарға ауған немесе сыңарлар бар деп сесптейді. Олар сиқыр, сиқырлы перілі нәрсе дегенді білдіреді. Осыған орай тұмар, үкі, көктас тағу.

Тотемизм - ру мүшелерінің кейбір махлұқтарға (жануарларға) киелі деп табынуы ( маймыл,сиыр , қарға, сауысқан, жылан т.б.) немесе әр алуан киелі нәрселерге тас, ағаш, өсімдікке (эвкалипт т.б.) тәуелді болуы және рудағы әрбір адамның сол рудаң ортақ төтемімен туыстық байланысы бар деген сенім.

Анимизм , яғни рухқа табыну Орталық Азия халықтарында және жартылай көшпелі дәуірлерде, сонымен қатар Австралия, Америка, Океания,Африка елдерінде алғашқы қоғамдық құрылымда қалыптасқан примитивті сенім.

Оташылдық- қазақ сахарасында кеңінен тараған дәрігерлік өнерінің бірі. Осыған байланысты дәлел ретінде Күлоба сауытыда ежелгі сактар заманында бейнеленген суретті айтуға болады. Онда бір адам екіншісінің сыңған аяқты сүйегін салудан, малдың сыңған сүйегін салудан, малдың шыққан буындарын орнына келтіруден бастаған болу керек.

Алғашқы қоғамдық құрылымның ыдырауы шамамен біздің заманымызға дейін Х-У мыңжылдықтарда басталады. Бұл үрдістің негізгі белгісі ретінде жеке меншіктің, жеке шаруашылықтың, сыныптық қоғамның және мемлекеттердің пайда болуы. Бұл кезеңде адамзаттың даму жолында өте мағыналы мәдени жетістіктің бірі жазудың пайда болуы.

Емшілдіктің дамуы бұрынғы тәжірибелік әдістерді бекіту, дәстүрлік емдеу әдістерін нығайту, дәрілердің түрлерін көбейту, ота жасауда жаңа құралдар (мыстан, бронзадан, темірден т.б.) пайдалану болды.

4. Көрнекі мәлімет: « Power Point» бағдармала бойынша дәрістер оқу.