2) Ауылшаруашылығы тұрғындар үшін несие алу қиындығы нашар кепілділік базасы, тұрғындардың ауылшаруашылық коперациясында және несиелеу механизмдерінде аз ақпараттылығы.
2.2.1.3 Туризм
Өскемен қаласы ішкі және жылжымалы туризмнің дамыуы үшін қажетті ресурстары бар. Бүгінгі күнде қала экономиканың жоғарғы өсім екіпінімен, инвестициялық тартылымдықпен, көліктілік қол жетімділікпен, қолайлы географиялық және геосаясатты жағдаймен көңілді индустрияның бары, бай тарихи-мәдени мираспен, жоғарғы қонақ жайлықпен сипатталады.
Қазақстандық және халықаралық базарларда Өскемен қаласының туристік бәсекелестік кешенін құру мақсатында ең алдымен мәдени-пайымдау, іскерлік, тау шаңғы туризммен дамыту қажет.
Таулы шаңғы туризмді дамыту мақсатында қаланың қолайлы географиялық жағдайы әсер етеді. Өңірдің климаттық шарттарына ертегілік Аяз-Ата резиденциясын құру үшін тиімді болашақта көңіл көтеретін саябақ болады.
Аяз-Ата резиденциясының орналасуы тау шаңғылы демалыс базасы: қаладан алыс емес жерде орналсқан және дайын инфрақұрылымы бар «Нұр Тау», «Изумрудный», «Алтайские Альпі».
Аяз-Ата образы арқылы ұлттық салттарды біріктіру идеясы қойылған. Аталған жобаны жүзеге асыру болашақта жаңа жылдық тематикада шығарылатын өнімнің ассортиментіне жұмыс істейтін кәсіпорындардың топтарын құруды ескереді. Бұқаралық ақпараттық құралдарында кең жарнама акциялары, мәдениет қызметкерлерін тарту және мәдени имиджді құру болжанылуда. Жобаны жүзеге асыру және дамыту – қала аясында туристік аймақты құру. «Аяз-ата» АҚ пайда болуынан резиденцияларға қатысумен қысқы-көктемгі туристік бағдарламаларды жүзеге асыру басталады.
2010 жылы 28 туристік ұйымдарға туристік қызметтер көрсетіле бастады, 2013 жылдың басына олардың саны 32 ұлғайтылды, олардың көбісі шағын және орта кәсіпорындардан тұрады (26 бірлік), дүние жүзінде көп елдерде экономика өсімінің тиімді генераторы болып саналады.
Қалада тұру қызметтерін 34 қонақжайлар, тамақтану қызметін – 39 мейрамханалар, дәмханалар мен барлар көрсетеді.
Өскемен қаласында 57 тарихи және мәдени ескерткіштер оның ішінде: республикалық маңызды 1 (1902 жылы салынған бұрынғы Халық үйінің бұрынғы ғимааратында орналасқан Жамбыл атындағы драм театры) Облыстың археологиялық ескерткіштеріні кіретін және облыстың монументальді өнер және архитектуралық ескерткіштер жинағы – 56.
Мемлекеттік мекемелерді балансында мәдениет және тарихи 19 нысандар, ТҮҚШ бөлімімен 8 нысандарға қызмет көрсетіледі, жеке меншікте 30 нысандар тұр.
Туризмді дамыту көліктік инфрақұрылыммен тікелей байланысты. Біздің облыстың аумағына автомобильді және ауа көлігі туристік-резиденттер кіреді. Ішкі туризм мақсатында автомобильдер қолданылады. Таурлармен және экскурсиялық маршруттардың сапалы ұйымдастырылуы автомобиль жолдарынан тәуелді.
Облыс орталығында туристік қызметті дамыту үшін инвестицияны тарту қажет. Туризмді дамыту үшін кедергі болатын мәселелердің бірі қызмет көрсететін салада мамандандырылған туристік кадрлардың жоқтығы. Туризмді дамыту индустриясында білікті персоналдардың жоқтығы әсер етеді. Туризм саласында басты бағыт қалада жоғары тиімді және туристік инфрақұрылымының құрады.
17 сурет
Туристік саланың негізгі көрсеткіштер қарқыны
2012 жылы қаланың туристік фирмаларымен көрсетілген қызметтің көлемі 1771,1 млн. теңгені құрады және 2010 жылмен салыстырғанда 42,5 % өсті, туристердің саны 106,3 мың адамнан 134,4 мың адамға дейін өсті (17 сурет). Сонымен 2011 жылмен салыстырғанда туристер санының азаюы байқалуда бұл қалада экологиялық жағдайдың нашарлауы, облыстың аудандарында орналасқан, демалыс жерлеріне облыс орталығынан басқа тура рейстердің пайцда болуы әсер етті.
Саланың даму жағдайына SWOT қорытындылар:
Мықты жақтары:
табиғи, мәдени және тарихи ескерткіштердің бары;
отандық және шет ел туристерінің қызығушылығы.
Әлсіз жақтар:
басқару және қызмет көрсету персоналдың жоқтығы;
туристік ресурстар туралы жеткіліксіз жарнама.
Мүмкіндіктер:
санитарлық-курорттық және демалыс аймақтарын құру;
2) тұрғындарды жұмыспен қамтамасыз ету;
3) жылжымалы және ішкі туризмдер бойынша туристердің ағымын ұлғайту;
4) демалыс туристік жол жүруді ұйымдастыру және қонақ жай саласында көрсетілетін туристік қызметтің түрі.
Қауіптер:
туризмді қолдаудың қаржылық мүмкіндіктерін шектеу, жеке дәне инвестициялық қаражаттарың тапшылығы;
кәсіптіліктің төмен деңгейі, көрсетілетін туристік қызметтерге бағаның және сапаның сәйкес келмеуі;
туристік және көліктік инфрақұрылымның жеткіліксіз дамуы:
орналастыру нысандарының материалдық базасы, үй және демалыс базалары, сонымен қатар мекеменің санитарлық-курорттық базалардың жоғарғы тозымдылығымен сиаптталады.
Бүгінгі күнде туризмнің масштабы, түрі, сапасы және туристер үшін тұру
орындарының сапасы халықаралық талаптарға сәйкес келмейді.
Туризмнің ғылыми базасының жоқтығы дайындық және қайта
даярлауды арттыру қажет.
2.2.1.4 Шағын және орта кәсіпкерлік
Өскемен қаласында шағын бизнестің саласы маңызды деңгейде бәсекелестікті ортаға, қосымша жұмыс орындарын құруға, нарықтық тұрақты тепе-теңдікті жинақтауға мүмкіндік береді.
Шағын бизнестің тіркелген кәсіпорындар саны (заңды тұлағалар) 7463 бірлікті, оның ішінде әрекеттегілер – 3285 (2011 жылдың ұқсас аралығына 90,7 %).
2010-2012 жылдарға шағын кәсіпкерлік көрсеткіштерінің өзгеру
динамикасы
4 кесте.
Көрсеткіштер атауы
|
Жылдар
|
2010
|
2011
|
2012
|
Шағын бизнестің әрекеттегі субъектілері, бірлік
|
4236
|
3620
|
3285
|
Шағын бизнестің белсенді әрекеттегі субъектілері, бірлік
|
2897
|
2919
|
2920
|
Түсімдер көлемі, мың.теңге
|
20,2
|
21,6
|
21,7
|
Белсенді кәсіпорындардың көбі (49,0 %) толайым және жекелей саудада мамандандырылды; шағын бизнестің кәсіпорындарына қызметтің бұл түрі ең қолайлы болғандықтан автокөлік және мотоцикл жөндеуде. Құрылыс – 8,8 %, белсенді кәсіпорын, өнеркәсіптік қызмет – 7,9 %, олардың ең көп саны өңдеуші өнеркәсіпке (жалпы өнеркәсіптік кәсіпорындардың санынан 92,2 %), кәсіптік, ғылыми және техникалық қызмет – 9,7 %.
18 сурет.
Қызметтің түрлері бойынша белсенді кәсіпорындарды тарату
Шағын бизнестің тіркелген жалпы белсенді кәсіпорындар санында жеке меншікті формалы кәсіпорынға 96,5 %, меншіктің шет елдік формасымен кәсіпорын 3,4 %.
Бір жылға шағын бизнес субъектілерінен мемлекеттік бюджетке түсім 21,7 млрд. теңгені 2010 жылға 7,4 % өсіммен құрады.
Өскемен қаласы бойынша «2020- Бизнестің жол картасы» бағдарламасы бойынша кәсіпкерлік бастаманы дамыту мен қолдау мақсатында 28,0 млрд. теңге жалпы құнымен 75 жобаларды жүзеге асыру жалғастырылуда.
Саланың даму жағдайына SWOT қорытындылар:
Мықты жақтары:
шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту үшін заңнамалық негіздің бары;
шағын және орта бизнес кәсіпкерлер субъектілері тұрғындардың
жұмыспен қамтылуының басым пайызын құрайды.
Әлсіз жақтар:
жеке айналым қаражаттардың жетіспеуі;
бизнесті жүргізу үшін кәсіпкерлердің аз дайындығы, білікті кадрлардың
тапшылығы;
салық салуда оның даму деңгейінен, қызметтің түрінен және құрылған
уақытынан диференциалды амалдың жоқтығы.
Мүмкіндіктері:
шағын және орта кәсіпкерлікті мемлекеттік қаржылық-несиелік қолдау;
2) кәсіпкерлік ортаның белсенділігін жүзеге асыру үшін «Сервис орталығы» құру үшін қолайлы шарттарды құру;
рұқсаттама құжаттарды алуда әкімшілік кедергілерді қысқарту.
Қауіптер:
кепілдік мүліктің бағалау құны екінші деңгейлі банктерде төмендетуіне,
немесекепілдіің мүлдем жоқтығынан қаржылық-несиелік ресурстардың жеткіліксіздігі;
бизнестің жоғарғы операциялық кедергілері;
кепілділік қамтамасыз ету жоқ болған жағдайда, нақты секторда
бизнестің ашылу мүмкіндігін жоқтығы.
Достарыңызбен бөлісу: |