Бағдарламасы алматы, 2016 «мемлекет және бизнес»

 

 

 

 

 

шығармашылықты  басқару  өнері  мен  тәжірибесі  ретінде.  Менеджменттің 

қалыптасу  схемасы.  Кәсіпкерлік  шығармашылықтың  мазмұны  мен  негізгі 

міндеттемелері. Қызметтің мамандану және даму факторлары. 

Ұйым туралы түсінік және оның түрлері 

Ұйым  туралы  түсінік.  Ұйымнық  негізгі  түрлері  мен  белгілері.  Ресми 

және  бейресми  ұйымдар.  Ұйымдардың  жалпы  сипаттамасы.  Фирмалардың 

жіктелуі. Өнеркәсіптік, саудалық, транспорттық, сақтандыру агроөнеркәсіптік 

фирмалар. Кәсіпкерлер бірлестігінің басқару механизмі  толық достастылық, 

коммандалық  достастылық,  жауапкершілігі  шектелген  орта,  акционерлік 

қоғам,  кооперативтердің  ерекшілігі.  Меншік  сипаты  бойьшша  фирмаларды 

басқару ерекшеліктері. Капиталдың   және   бақылаудың   тиістілігі   бойынша   

фирманы   басқару ерекшелігі: ұлттық, шетелдік, аралас. 

Ұйымның ішкі және сырткы ортасы 

Ұйымның  ішкі  ортасы  жайлы  түсінік.  Жагдайлық  факторлар  ұйыкн-ішкі 

айнымалылары  ретінде:  мақсаттар,  құ-рылымы,  міндет,  технология  *  адамдар 

мақсаттың  түрлері  және  олар  туралы  түсінік.  Болімшелұ  максаттары. 

Мақсаттар  жүйсінің  фирмаңың  табысына  багьпталуы.  ҮйьШ'

: 

кұрыльшы. 

Өндірістік  құ.рылым  және  басқару  құрылымы,  олардын  Ф

ІІ

Г  кызметіне 

ңэтижесіне эсер етуі. 

Үйымның  тапсырмалары.  Тапсырманың  мақсатиен  ұштасуы.  Мамаіұ-

және тапсырмалар. Технология туралы түсінік. 

Менеджменттегі жоспарлау 

Жоспарлаудың    мәні    және    кағидалары.    Стратегиялык  жоспарлау. 

Жоспар  жасау  әдістері.  Жоспарлау  тапсырмалары  және  олардың  мазмұны. 

Ұзак мерзімді жоспарлау. 

Тактикалық  жоспарлау.  Жасалу  тәртібі.  Жоспарлау  қағидалары: 

графиктер, байланыс, деңгейлер. Фирманы басқарудағы бизнес-жоспар. 

Ұйымдастыру менеджмент функциясы ретінде 

Ұйымдастыру     менеджменттің     функциясы.     Ұйымдық     басқару 

құрылымның түрлері. Делегирлеу жауапкершілік пен өкілеттер арасындағы 

байланыс. Өкілеттің әр түрлі концепциялары.  

Мотивация басқару функциясы ретінде  

Мотивацияның        мәні        мен        анықтамасы,  мотивацияның  алғашқы 

концепциялары.      Мотивациянын      қазіргі      заман  теориялары.  Жеке  адам 

мотивация моделін қарыстыру. 

Фирма ішіндегі бақылауды ұйымдастыру 

 Ішкі  фирмалық  бақылаудың  қызметінің  объективті  кажетгілігі. 

Бақылау  процесі.  Баскарушылық  бакылаудың  формасы  мен  функциялары. 

Қаржылық  бакылау.  Бақылау  жүйесіндегі  экономикалық  талдау.  Фирманың 

экономикалық  потенциалы.  Бақылау  жүйесіндегі  қаржылық  талдау  әдістерін 

қолдану.  Бақылау  процесінің  фазалары.  Стандарттарды  жасау,  өзгерістерді 

бақылау,  стандарттармен  теңестіру.  Фирмадағы  өзіндік  аспектілердің 

ұйымдық тәртіптегі бакылауы. 

Ұйымды стратегиялық басқару 

 

 

 

 

 

Стратегиялық  менеджменттің  мазмұны  мен  маңызы.  Стратегиялық 

менеджменттің  пайда  болуының  алғы  шарттары.  Стратегиялық 

менеджменттің  мазмұны.  Сгратегиялық  талдау.  Салалык  талдау. 

Компанияның  жайғасымы.  Стратегиялык  өзгерістерді  басқару.  Стратегиялық 

өзгерістердің мазмұны. 

Қаржылық институттардағы стратегиялық менеджмент 

Банктегі  стратегиялық  менеджмент.  Стратегиялық  менеджменттің 

институты  бағалы  кагаздар.  Сақтандырудың  стратегиялық  ерекшеліктері. 

Фирманың 

стратегиялык 

басқаруға 

өтудің 

объективті 

кажеттігі. 

Экономикалық  стратегияны  құрушылар.  Стратегиялық  менеджменттің 

объектісі  -  қаржылық  институттар.  Өндіріс  факторы  нарығымен  байланысты 

стратегия. Акша және бағалы қағаз нарығындағы фирманың іс-әрекеті. 

Кәсіпорынның қаржылық ресурстарын басқару 

Кәсіпорынның  қаржылық  ресурстарының  құрамы  және  кұрылымы. 

Қаржылық  ресурстарды  басқару.  Қаржылық  ресурстарды  баскарудағы 

тиімділіктің  жоғарылуы.  Кәсіпорынның  мүлігін  баскарудағы  қағидалар. 

Кәсіпорынның  төлеу  қабілетінің  критериі  және  оны  басқару.  Фирманың 

несиелік  қабілеттігі.  Кәсіпорынның  қаржылық  тұрақтығын,  айналымдағы 

активтер мен кредиторлық берешектерді баскару. 

 

Салық менеджменті 

Қазақстан  Республикасындағы  салық  менеджментінің  қойылымы. 

Салық  менеджментінің  кағидалары.  Кәсіпорындағы  салықты  баскару 

құрылымы.  

Салықтың   басқарудағы    әдістердің    жіктелуі. Қазақстан 

Республикасындағы салық түрлері мен басқа да міндетті төлемдер  оларды 

жоспарлаудың ерекшеліктері.  

   Инновациялық менеджмент 

Фирманың  инновациялық  қызметі.  Инновациялық  менеджмент  және

 

ғылыми-  техникалық  саясат.  Жаңа  өнімді  жасау  және  енгізу  инновациялық 

менеджменттің  ұйымдық  формалары.  Шетел  фирмаларындағы  инновациялық 

менеджмент  шығарылатын  өнімнің  техникалық  жаңаруының  өндірістік  - 

бағдарлану  инновация  процесінің  негізгі  этаптары.  Жаңа  азық-түлік  бойынша 

маркетинг  жоспары.  Инновациялық    менеджменттің    ұйымдық    формасы.   

Инновация баскару жүйесі. Инновацияның негізгі көздері. 

Дағдарысқа қарсы басқару 

Әлеуметгік  -  экономикалық  басқарудағы  дағдарыстар  экономикадағы 

процестің  болуының  зандылығы.  Дағдарысқа  қарсы  басқарудағы  әлеуметтік 

еңбектік  қатынастар.  Реформалардың  тактикасы,  әдістемесі,  стратегиясы. 

Дағдарысқа  қарсы  реформалардың  теориялық  фундаменті  Л.Эрхардтың 

«Әлеуметтік нарықтық шаруашылық» концепциясы. 

Жобаларды басқару 

Жобалар:  мәні  және  өмірлік  цикл.  Жобаларды  басқару  жуйесі. 

Қазақстан  Республикасындағы  жобалау  менеджменті.  Жобаларды 

баскарудағы ұлттық компаниялардың корпоративті енгізуіндегі тәжірибе. 

 

 

 

 

 

Кәсіпкерліктегі тәуекелділікті басқару 

Экономикадағы  және  бизнестегі  тәуекелдік  түсінігі.  Тәуекелділікті 

басқарудағы  жүйе.  Тәуекелділіктің  түрлері:  локалды,  өндірістік,  қаржылық. 

Жоғалтулардың  түрі:  материалдық,  еңбектік,  қаржылық,  уақытша, 

спецификалық.  Тәуекелділікті  бағалау  әдістері:  жүйелік  әдіс,  эксперттік  әдіс, 

аналитикалық-есептік әдіс. 

Менеджменттегі коммуникация 

Коммуникация  түсінігі.  Тиімді  коммуиикацияға  жетудің  негізгі 

жолдары  және  олардың  орындалуының  тосқауылы.  Сөйлесу  этикасы 

мәдениет  пен  технология  келіспеушілікті  басқарады.  Жұмыстык 

сөйлесулердің  жүргізу.  Коммуникация  процесі.  Тұлғалар  арасындағы 

коммуникация.  

Шешім қабылдау процесі. 

Басқару   шешімі   түсінігі.   Шешім   кабылдау   тапсырмалары. Шешім 

кабылдау    процесі.     Шешім    туралы  түсінік    және   олардың    түрлері.  Топ 

жұмыстары мен оларды анықтаушы фактордың тиімділігі.  Топтық динамика 

және персоналды басқару 

Командалық менеджмент 

Топтардың  түрі  мен  түсінігі.  Командалық  жұмыстың  артыкшылығы 

мен  кемшілігі.  Командалардың  тиімділігі.  Адамдарды  және  топтарды 

басқару.  Топтар  және  олардың  маңыздылығы.  Ресми  және  бейресми  топтар. 

Бейресми ұйымды қалыптастыру механизмі. 

Лидерлік, билік және ықпал ету теориялары 

Билік   және   ықпал   жасау   жетекші   теориясына   шолу.   Жеке,   сапа, 

тұрғысынан   көзқарас.   Ситуациялық   көзқарас.   Іс-   әрекеттік   көзқарас. 

Әлеуметтік архитектор басшы. 

Автократиялык  және   демократиялық  жетекшілік.   Жетекші   стилінің   

екі өлшемді талдауы. 

Кәсіпорындағы келіспеушілікті басқару 

Еңбек келіспеушілігінің әлеуметтік кұрылымы, түрі, көрсеткіштері және 

мәні.  Енбек  келіспеушілігінің  себептері.  Еңбек  келіспеушілігінің  шешілуі. 

Келіспеушілік жағдайлардың алдын алу. Келіспеушілікті басқару әдістері. 

Персоналды басқару концепциясы 

Тиімді  ұйымды  қамтамасыз  етудегі  адам  факторының  рөлінің  өсуі. 

Персоналдарды  басқарудағы  адам  ресурстарын  басқаруға  көшу.  Адам 

ресурстарымен баскару стратегиясы. 

Баскару этикасы және ұйымдық мәдениет 

Басқару  этикасы.  Ұйымдық  мәдениет.  Ұйым  мәдениеті  туралы  түсінік. 

Ұйымдық  кұндылықтар.  Символдық  белгілер  жүйесінің  функциялануы. 

Инновациялык мәдениетті енгізу механизмі. 

Кәсіпкерлік 

мәдениет. 

Корпоративті 

мәдениет. 

Іскерлік 

этика 

концепциясы. Басқару этикасы. 

Өндіріс басқару объектісі ретінде 

 

 

 

 

 

Қазіргі   заман   өндірісінің   белгілері.   Өндіріс   процестерінің  түрлері. 

Өндірісті  басқару   функциясы   және   тапсырмалар   мақсаттары.   Өндірістік 

Иеніңтүрлсрі. Өмдірістік құрылымы. 

Өндірістік  жүйе  ретінде.    Өндірістің    жоспарлануы.      Өнім 

шығарылымының 

жоспарлануы. 

Өндірісті 

материалдық-техникалық 

ресурстармен қамтамасыз ету. 

Өндірісті оперативті баскару 

Оперативті      баскарудың      негізгі      функциялары:      координация, 

тапсырыстарды  дайындау,  өндіріс  процесінің  ұйымы,  жоспарлау,  өндірісті 

бақылау,  қорларды реттеу  және өндіріс процесін бақылау.  Оперативті  басқару 

қағидалары.  Өндірісті  басқарудағы  тиімді  ұйымдық  құрылымды  жасау  

қағидасы,      инвестициялау    қағидаларын    қалыптастыру.  Технологияны 

басқару жүйесі. Инновациялық құрылым. 

Өнім сапалығын басқару 

Бәсекелестікті  қамтамасыз  ететін  онім  сапасының  ролі.  Сапалық 

басқару және өнімді сертификаттау жүйесі. Сапа - экономикалық категория. 

Сапа менеджменттің дамуы мен бөлімдері. Басқару объектісі сапа. 

Енбек ынтасы және төлем 

Жалақы еңбекті ынталандырушы форма. Отандык кәсіпорьшдардағы

 

еңбек 

төлемінің  ерекшеліктері.  Тарифтік  қойылымдар.  Еңбек  толемінің  формасы 

және жүйесі. Негізгі жалақы. Қосымша жалақы. Жалақыны реттеу. 

Өнімділікті басқару 

Өнімділік  туралы  түсінік  және  оларға  әсер  стетін  факторлар.  Еңбек 

өнімділігі,  капитал,  материалдар  мен  энергияны  есептеу.  Өнімділікті 

КӨТЕРУ 

концепциясы. 

Өнімділік  критерийі  бойынша  басқару.  Өнімділік  және  жоспарлау. 

Ұйым және өнімділік. 

Менеджмент тиімділігін бағалаудағы әдісгемелік тәсілдер 

Экономикалық  жүйені  функционалдау  механизмі  материалдық 

еңбектік,  қаржылық  және  ақпараттық  көздердің  үздіксіз  пайда  болу  процесі. 

Басқару  жүйесін  бөлімшелері  бойьшша  параметрлерін  қалыптастыру. 

Ақпарат  көздерінің  қозғалыс  сызбасы.  Басқару  циклі,  басқару  бөлімшелер 

мен  уақыт  циклін  есептеу.  Басқару  ақпараттарының  бөлімдер  бойынша 

кешігуі. Басқару жүйесінің оперативті көрсеткіші. 

 

ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 

1.  Амрин Г., Ритчи Дж., Моди К. Организация производства и управления в 

американских корпорациях: Пер. с англ. -М: Экономика, 1991.  

2.  Мескон М.Х., Альберт М, Хедоури Ф. Основы менеджмента; Пер. с англ. -

М:.ИНФРА-М, 1996. 

3.  Петюх В.Н. Рыночная экономика. - Киев; Урожай, 1995. 

4.  Хойер А. Как делать бизнес в Европе - М.: Прогресс, 1990. 

5.  Хоскинг А. Курс предпринимательства: Пер. с англ. - М.: Международные 

отношения, 1993. 

 

 

 

 

 

6.  Основы менеджмента / Под ред. А.А. Радугина. - М.: Центр, 1998. 

Кабушин Н.И. Основы менеджмента. - Минск: БЭГУ, 1997. 

7.  Бердалиев К.Б. Управление экономикой Казахстана. - Алматы: Экономика, 

1998. 

8.  Кубаев К.Е.  Теория  построения  систем  управления.   -     Транзитная 

экономика, 1998, №2. 

9.  КрайнинаМН. Финансовый менеджмент.-М.: Делр и сервис, 1998. 

10. Герчикова И.Н.  Практикум  по  изучению  иностранных  фирм.  

М.:МГИМО, 1996. 

11. Альгин А.П., Маслов В.А. Инициатива и риск против бюрократизма, 

Москва. Знание, 1993г 

 

 

 

Маркетинг 

 

Маркетингтің теориялық негіздері мен концепциялары 

Маркетингтің  пайда  болуы  және  дамуының  экономикалық  алғы 

шарттары. 

Маркетингтің  мәні.  Маркетингтің  мәнінің  анықтамасының  әртүрлі 

бағыттары. Рыноктық ғылым ретінде маркетингтің әлеуметтік-экономикалық 

мазмұны, ерекшелігі және дамуы. Маркетингтің негізгі ұғымдары. 

«Сатушы  рыногы»  және  «сатып  алушылар  рыногы»  жағдайларындағы 

маркетинг іс-әрекеттерінің ерекшеліктері. 

Маркетинг  объектісі,  субъектісі,  мақсаттары,  қызметтері,  үрдісі  және 

қағидалары. 

Маркетинг  түрлері:  дифференциалданбаған,  дифференциалданған, 

шоғырланған, кешенді және коммуникативті (өзара байланысқан). Сұранысқа 

байланысты  маркетинг  типтері:  конверсиялық,  дамушы,  ремаркетинг, 

синхромаркетинг,  ынталандырушы,  қолдаушы,  демаркетинг,  қарсы  әрекет 

етуші маркетинг. 

Маркетингтің  негізгі  қағидалары:  өндірістік,  тауарлық  (өнімділік), 

коммерциялық  әрекеттерді  интенсификациялау  (өткізу),  маркетингтік, 

стратегиялық  маркетинг,  әлеуметтік-этикалық  маркетинг  қағидасы,  өзара 

әрекеттесу маркетингі (серіктестік қатынастар) және құндылыққа негізделген 

маркетинг.  Олардың  мәні,  ерекшеліктері,  қолдану  шаралары.  ҚР-ғы 

маркетингті  зерттеудің  қажеттілігі,  енгізу  жағдайы  және  дамуы. 

Маркетингтің  даму  мәселелері  мен  болашағы.  Шет  ел  және  отандық 

фирмалардың 

практикалық 

қызметтерінде 

маркетингті 

қолдану 

концепциялары. 

Маркетингтік зерттеулер. 

Маркетингтік  ақпарат  жүйесі  түсінігі.  Маркетингтік  ақпарат  жүйесінің 

құрамдастары.  Маркетингтік  ақпаратты  жіктеу.  Маркетингтік  ақпарат 

 

 

 

 

 

құрылымы. Бастапқы және екінші ретті ақпарат, оның артықшылықтары мен 

кемшіліктері. Сыртқы ақпарат көздері. Ішкі ақпарат көздері. 

Маркетингтік зерттеудің негізгі бағыттары. 

Маркетингтік зерттеулердегі бастапқы және таңдамалы жиынтық. 

Маркетингтік зерттеудің қазіргі жағдайы. 

Шетелдік  және  отандық  тәжірибеде  маркетингтік  зерттеулерді  жүргізу 

ерекшеліктері. 

Маркетинг ортасы. 

Маркетинг  іс-әрекеттерін  жүргізу  ортасының  түсінігі.  Маркетинг 

ортасының  құрамдас  бөліктері.  Маркетинг  ортасының  бақыланатын  және 

бақыланбайтын  факторлары.  Микро  орта  және  оның  құрамдастары. 

Бәсекелстік  орта  ұғымы.  Фирманың  жабдықтаушыларымен  қарым-

қатынасын зерртеу. Медиа орта. Фирманың ішкі ортасын зерттеу.  

Тауар нарығындағы тұтынушылардың мінез-құлығы. 

Қажеттілік  ұғымы.  Тұтынушылар  түрлері.  Соңғы  тұтынушылардың 

мінез-құлықтарының  ерекшеліктері.  Тұтынушы-ұйымдардың  сатып  алудағы 

мінез-құлығының  ерекшеліктері.  Өнеркәсіп  тауарларын  сатып  алу  туралы 

шешім қабылдау.  

Нарықты сегменттеу. 

Нарықты  сегменттеудің  мәні,  мағынасы  және  белгілері.  Тұтынушалыр 

нарығын  сегметтеудің  негізгі  принциптері.  Өнеркәсіп  тауарлары  нарығын 

сегменттеудің  негізгі  принциптері.  Тауарлар  нарығының  жіктелуі. 

Тауарларды нарыққа жайғастыру. 

Маркетинг жүйесіндегі тауар 

Маркетингтегі  тауарлар  түсінігі.  Тұтыну  тауарларының  жіктелуі. 

Тауарлардың  өміршеңдік  кезеңі,  тұжырымдамалары.  Тауардың  өміршеңдік 

кезеңін ұзарту әдістері. Тауарды таңбалау. Тауар белгісі және мәні. Тауардың 

орамы.      

Маркетингтегі тауар саясаты. 

Тауар  саясатының  мәні,  мақсаттары  және  міндеттері.  Ассортименттік 

саясат. Жаңа тауар ұғымы және оның мәні.  

Тауардың  бәсекелестік  қабілеттілігі,  түсінігі  және  оны  анықтау 

белгілері.  Тауар сапасы түсінігі және оның құрамдастары. 

Тарату саясатының мәні және негізгі құрамдас бөліктері. Делдалдардың 

жіктелуі,  атқаратын  қызметтері.  Тарату  арналары.  Өткізу  стратегиялары. 

Логистика.  Көтерме  сауда,  оның  мәні  мен  мағынасы.  Бөлшек  сауда  ұғымы, 

оның атқаратын қызметтері және түрлері.  

Маркетингтегі баға саясаты 

Бағаның  мәні  және  оның  фирманың  бәсекелестік  стратегиясының 

элементі ретіндегі ролі. Баға саясаты, баға саясатына әсер ететін факторлар. 

Баға түрлері. Бағалық стратегия.  

Баға  құрау  әдістері.  Тауар  параметрлерінің  және  үлестік  көрсеткіштер 

негізінде,  пайдалылыққа  бейімделген  үш  рет  бағалау  әдістерімен  бағаны 

анықтау. 

 

 

 

 

 

  Маркетингтегі коммуникациялық саясат 

Коммуникация 

жүйесі 

түсінігі. 

Коммуникациялық 

саясат. 

Коммуникациялық  саясаттың  құралдары.  Жеке  сауданың  маңызы,  ролі  мен 

ерекшеліктері.  Қоғаммен  байланыс  түсінігі.  Өткізуді  ынталандыру.  Тікелей 

маркетинг.  Өнім-плейсмент.  Интерактивті  коммуникациялар.  Маркетингтік 

коммуникациялардың тиімділігін арттыруға арналған құралдар мен әдістері. 

   Маркетинг жүйесіндегі жарнама 

Жарнама, оның мәні, ерекшеліктері, атқаратан қызметтері және түрлері. 

Жарнама  тарату  құралдары.  Тауарды  тарату  арналарын  таңдау  белгілері. 

Жарнама  қызметін жоспарлау.  Жарнамалық компания  түсінігі. Жарнамалық 

агенттердің қызметі. ҚР-ғы жарнамалық қызметтің дамуы.  

  Маркетингті жоспарлау және бақылау 

Маркетингті  жоспарлаудың  ролі  және  артықшылықтары.  Маркетинг 

жоспарларын  жіктеу.  Маркетингтік  жоспарлаудың  әдістері  және  кезеңдері. 

Маркетинг бюджетін жасау. Маркетингтік бақылау.  

 Маркетингтегі стратегиялық жоспарлау 

Стратегиялық  жоспарлаудың  мәні  мен  мағынасы.  Фирманың  мақсаты 

мен  миссиясы.  Маркетинг  стратегиясын  өңдеу  үшін  қолданатын  үрдістер. 

Маркетинг мүмкіндіктерін талдау. Ұйым дамуының базистік стратегиялары.  

 Халықаралық маркетинг 

Халықаралық  маркетинг  ұғымы.  Халықаралық  маркетинг  ортасы. 

Халықаралық  маркетинг  стратегияларын  жасап,  дайындау.  Халықаралық 

қызмет  түрлері.  Халықаралық  маркетинг-микс.  Тауарларды  жоспралау 

стратегиясы. 

  Қызметтер және бейкоммерциялық әрекеттің маркетингі 

Қызмет  ұғымы.  Қызметтер  маркетингінің  кешені  жасап  дайындау 

ерекшеліктері. Қызметтер нарығын сегменттеу. 

Бейкоммерциялық 

әрекеттер 

аясындағы 

маркетинг. 

Ұйымдар 

маркетингі, оның элементтері. Қоғамдық маркетинг.  

 

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі: 

1.  Багиев Г.Л., Тарасевич В.М., Анн Х. Маркетинг: учебник для вузов. 3 

Изд. – СПб. Питер, 2007 

2.  Есимжанова С.Р. Маркетинг в Казахстане: теория, методология, практика. 

– Алматы: Аян Эдет, 2004  

3.  Нысанбай С.Н., Садыханова Г.А. Маркетинг негіздері. Алматы; Қазақ 

университеті, 2002 

4.  Эванс Дж., Берман Б. Маркетинг. – М.: Сирин, 2002 Сатыбалды С.С. 

Промышленный маркетинг. – Алматы, Білім, 2004 

5.  Туленбаева А.Н. Банковский маркетинг. – Алматы: Қазақ университеті, 

2006 

6.  Урузбаева Н.А. Маркетинг некоммерческих организаций. – Алматы: 

Қазақ университеті, 2004.