10
3. «ҚАЗАНДЫҚ ҚОНДЫРҒЫЛАР ЖӘНЕ БУ ГЕНЕРАТОРЛАРЫ»
ПӘНІ
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
«Қазандық қондырғылар және бу генераторлары» пәнінің мақсаты,
міндеті, көлемі және мазмұны. Қазандық қондырғының электр энергиясын
және жылуды өндіру жүйесіндегі атқаратын ролі. Қазандық қондырғыларды
жіктеу. Атомдык электр станцияларының бу генераторлары. Альтернативті
энергия көздері.
Бу
қазаныңың
технологиялық
сызбасы.
Құрама
энергия
қондырғылары.Бу өндірудің технологиялық ұулбасы. Қазipri бу қазаныңың
құрылымдық сұлбасы, қыздыру беттерінің құрастырылу сипаты, беттерде
өтетін процестерді сипаттау. Дағыралы және тура ағынды қазандар
сұлбаларының айырмашылығы. Тең тартымды және үстеме үрлеуі бар
қазандардың жұмысы. Бу қазандарының нeгізгі сипаттамалары. Бугаздық
қондырғылардың пайдаланғыш типтегі бу генераторлары; су ысытушы және
бу-су ысытушы қазандар; жоғарғы және төменгі тегеурінді, тура әсерлi және
жылутасығышы су емес қазандары; шығар газдармен жұмыс жасайтын
қазандар; технологиялық өнімнің жылуын колданатын қазандар; энергия
технологиялық агрегаттар, құрылымдық ерекшеліктері.
Отынның техникалық сипатгамалары және оларды қазанда пайдалану
тиімділігі.
Отын түрлері және құрамы. Отынның жану жылуы және келтірілген
сипаттамалары. Қатты, сұйық және газ отындардың негізгі қасиеттepi және
техникалық сипаттамалары. Отынды жағу тәсілдері. Қатты отынды жағуга
дайындау. Тоаймақ дайындау жүйелері. Kөмip ұнтақтайтын диірмендер, жұмыс
қағидасы, құрылымдары және қолдану аймақтары. Тозаң дайындау
жүйелерінің басқа элементтерінің құрылымы, жұмыс қағидасы, міндеті. Kөмip
тозаңының сипаттамалары. Табиғи газды және мазутты жағуга дайындау
сүлбелері.
Отынның жануы. Тотықтырғыш. Жану құбылысының заттық теңестігі.
Ауа мен жану өнімдерінің көлемдері. Ауа артыктығын анықтау. Ауа мен жану
өнімдерінің энтальпиясы. Қазандық қондырғының жылулық теңестігі. Отынды
пайдалану тиімділігі. Қазандағы жылу шығындарының сипаттамалары.
Қазандық қондырғының пайдалы әсер коэффициент.
Жану теориясының жалпы сұрақтары.
Жанудың химиялық реакцияларының кинетикасы. Отынның біртекті
және әртекті жануы. Химиялық реакциялардың жылдамдығы және жану
жылдамдығының әртурлі физика-химиялық шамаларға тәуелділігі. Аррениус
заңы. Тізбекті реакциялар. Жанғыш қоспалардың өздігінен тұтану және тұтату
процестері. Қатты отынның өзіндік тұтануы. Тұтанудың концентрациялық
шекаралары.
Заттың және жылудың ағынмен берілуі. Турбуленттік. Диффузия мен
жылу берілудің жану құбылыстарының интенсивтілігіне әcepi. Изотермиялық
11
және изотермиялық емес турбулентті ағын. Жанғыш қоспалардағы жалынның
таралуы. Жалынның таралуының тіке жылдамдығы. Жалынның таралу шегi.
Жалынның турбулентті таралуы.
Сұйық және газ тәрізді отынды жағу.
Біртекті газ қоспасының жануы. Ламинарлы және турбулентті
диффузиялық жану. Жанудың тұрақтануы. Сұйық отынның жануы. Тамшы
отынның жануы. Сұйық отынды тозаңдату. Сұйық және газ тәрізді отындарды
жағатын ошақтар мен оттық қондырғылары. Жануды үдету әдістері. Мазут
және газ тәрізді отындарды жағатын ошақтардың құрылымына койылатын
талаптар. Сұйық және газ тәрізді отынды жағудың тиімділігі мен сенімділігін
арттыру үшін газ-мазутты оттық пен мазут бүркігіштерінің құрылымына
койылатын талаптар. Газды және мазутты жагардағы ескершетш техникалық
қауіпсіздік ережелері.
Бу генераторының ошағында көмip тозаңды жалынның жануы.
Көмір бөлшегінің жануы, бөлшектердің жану механизмі. Көмір
бөлшектерінің жанып біту жылдамдығына әсер ететін керсеткіштер. Катты
бөлшектің диффузиялық, аралық және кинетикалық жану аймақтары. Көмір
тозаңының жалында жануы. Бу генераторының ошағында көмір тозаңды
жалынның тұтануын және жануын удетуге әсер ететін себептер. Төмен
реакциялы көмірдің жануының орнықтылану және тұрақтану шарттары.
Қазандық қондырғыдағы жылуалмасу.
Ошақ камерасындағы жылуалмасу. Ошақтағы толық жылу бөлiну.
Жанудың теориялық адиабатты температурасы. Ошақ қалқандарының
жылулық сипаттамалары. Қазан ошағындағы сәулелік жылу алмасуды
ұқсастық теория негізінде есептеу. Ошақты аймақтык есептеу. Ошақ
камерасынан шығардағы газдар температурасын таддау. Жартылай сәулелік
қыздыру беттеріндегі жылуалмасу. Қазандыктың газ жолдарындағы сәулелік
және конвективті жылуалмасу. Газ жолы бойынша қыздыру беттерін
орналастырудың онтайлы тізбектілігі, құбыр металының жұмыс сенімділік
шарттары бойынша шектеулер. Конвективті қыздыру беттеріндегі газ және
жұмыстық дене жылдамдыктарын таңдау. Буды аса қыздырғыштар,
құрылмалары және үйлестіру. Аса қызған будың температурасын реттеу.
Төмен температуралы қыздыру беттері. Сулық үнемдегіштер. Ауа
қыздырғыштар. Төмен температуралы қыздыру беттерін есептегендегі
теңдеулер жүйесі. Жылу өту коэффициенті.
Бу қазандарын жылулық есептеу және үйлестіру.
Газ жолының тіремелі есептік температуралары. Қыздыру беттері
арасындағы жылукабылдауды бөлу қағидасы. Бу қазаныңың жылулық
сызбасын салу. Қазанды жылулық есептеу. Жылулық есептеудің eceптepi.
Қазанды құрылмалық және тексерулік жылулық есептеу. Бу қазандарын ЭЕМ-
мен жылулық есептеудің тізбектілігі. Бу қазаның үйлестіру. Жеке қыздыру
беттерін үйлестіру.
