Бағдарламасы 2013 ж №1 басылым 5В072400 «Технологиялық машиналар және жабдықтар» мамандықтары үшін

Тізбектің тұйықталуы және ажыратылуы кезіндегі тоқтар

жүктеу 5,16 Mb.

бет	347/385
Дата	30.12.2019
өлшемі	5,16 Mb.
	#25462
түрі	Бағдарламасы

1 ... 343 344 345 346 347 348 349 350 ... 385

3.3.14 Тізбектің тұйықталуы және ажыратылуы кезіндегі тоқтар

Контурдағы тоқтың кез-келген өзгеруі нәтижесінде өздік э.қ.қ.-і пайда болады да, контурда қосымша өздік индукцияның экстратоқтары деп аталатын қосымша тоқтар пайда болады. Ол Ленц ережесі бойынша тізбектегі тоқ көзі тудыратын тоққа қарама-қарсы бағытталады. Тоқ көзін ажыратқан кезде экстратоқтың бағыты әлсіреген тоқ бағытымен бағыттас болады. Сонымен, тізбекте индуктивтіктің болуы осы тізбекте тоқтың жоғалып кетуінін немесе орнығуын баяулатады.

Тізбектің ажыратылуы кезінде тоқтың өзгерісімен танысайық. Тізбекті ажыратқанда тізбектегі тоқ біртіндеп азаяды. Бұл уақытта контурмен шектелген ауданды қиятын магнит индукциясы ағыны кемитіндіктен контурда индукциялық тоқ пайда болады. Ленц заңы бойынша бұл тоқтың тудыратын магнит ағыны кемуші ағынды арттыруға ұмтылады. Яғни индукциялық тоқ бағытымен негізгі тоқ бағыттас келеді. Осы тоқты ажырату кезіндегі индукциялық тоқ деп атайды.

Э.қ.қк-і

, индуктивтілігі L , кедергісі R болатын тізбекті қарастырайық. (3.3.14.1-сурет).

3.3.14.1-сурет.

э.қ.к , L индуктивтіліктен , R кедергіліктен

тұратын тізбек

А ажыратқыш 1- ші жағдайда тұрғанда тізбектегі э.қ.қ-і

, тоқ

болсын. t=0 уақыт мезетінде контурды ажыратқышты 2- ші жағдайға әкеліп L катушка мен R кедеріні тұйықтайық. Сонда индуктивтік катушка арқылы жүрген тоқ кеми бастаған кезде, Ленц ережіне сәйкес тоқтың азаюына қарсы, өздік индукция э.қ.қ. – і пайда болады

жүктеу 5,16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 343 344 345 346 347 348 349 350 ... 385