Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

ж
а с п а й д ы ,
бүл кезде вирус бөлшектері жасушага еніп, вирустың 
жалацаш таякшасы ядро мембранасының саңылауна бекиді. 
Екіншісінде - әксііоненциалды, ягни тез өсу фазасьшда, 16 - дап 48 
сағатқа дейін созылатын жағдайда ядрода тығыз мөлтектер көрінеді, 
олар 32 сағаттан соң, тор сиякты құрылымдарға айналып, бұларга 
көптеген жалацаш 
вирус таякшалары 
қосылады. Үшінші - 
стационарлы фазада вириоидардың 90% мембранага орныгын 
полиэдраларға енеді.
Полиэдроз топ тармагы
ец көп сандылары. В.В.Гулийдіц 
құрған тізімі бойынша (1982) бөжектер 109-түрі осы топ тармағы 
вирустарыныц иесі болып есептелінеді. Бұлар үш тонтың 24 
тұкымдастар өкілі, соныц ішінде кабыршак қанаттылардың 99 түрі 
19 түкымдастап, жаргак канаггылардыц 7 түрі 4 тұкымдастан жопе 
екі канаттылардыц 3 
гүрі 2 тұкымдастан болып саналады. 
Полиэдроз вирустарыныц цамуы гиподермада, майлы деиеде, 
кецірдекте, 
гемолимфада, 
ал 
егеуіштерде - ортаңғы 
ішек 
эпителийлерінде 
өтеді. 
Негізінен 
бөжектердіц 
дерпәсілдері 
ауырады. Аурудыц сырткы белгісі - жазылганиан сарғаюы пемесе 
бозаруы, дененіц біршама ісінуі мүмкіи жэне ұлпалар жүмсарын, 
іріп 
өлімге 
соктыруы 
мүмкін. 
Көбіиесе 
баяу 
қозғалатын 
жүлдызкүрпардыц депесінеп сүт тэрізді ак гемолимфа агады: ол 
миллиондаған полиэдрларға агаш бұтақтарына бастары төмен карап 
ілініи түрады. Жасырын кезеці дернэсілдерінің жасына, вирус 
мөлшеріне, орга гемпературасына карай 7-12 күнге созылады.
Өсімдік 
егеуіштеріп 
ядролы 
полиэдроз
ортаңғы 
ішек 
эпителийінде залапдайды. Жалган жүлдызкүрпыц залалдануыныц 
алгашкы симптомының бірі кұрсақ сигменттері сүт торізді ак 
болын, аузынан ақ - сүг горізді сұйықтықтыц агуы, ал аналь 
тесігіиеи күңгірт-қоцыр тамшы шыгады. Кейіиірск дериәсілдер 
жаиырақ алақанына желімді сұйықтықпен бскіп, 24 - 28 сағаттан 
кейін өледі.
В - топ тармагы-гранулездер.
В той тармағының А гоп 
тармағынан айырмашылығы вирус бөлшекгері гранула немесе 
сопақша капсула ішіне бірдеп орпаласады. 
Гранула көлемі 
полиэдроздан әжептеуір кіші келеді. Топ тармагыпыц типтік түрі- 
шырша қылқап
ширатқышының граиулез вирусы ол 
Baculovirus
choristoneura
деп аталады. ТМД-да 34 іүрі осы той тармагыпыц 
вирустарыныц иесі болын саналады. Олар кабыршак канаттылар
32

гобыныц 8 гұкымдасына жатады. Гранулез вирусының дамуы, 
иолиэдроз вирусыныц дамуына ұксас, тек бір айырмашылығы акуыз 
матрицасында бірден (кейде екіден) вириондар бағытталып, сонда 
енеді. Гранулез вирусы дамуын жасуша ядросынан бастайды деген 
болжам бар, бірак мембранасы ядро жыртылган соц, ядро 
аймагында жоне жасуша цитоплазмасында жүреді. Бөжектер 
гранулезасынын 
задал дану ынын 
сырткы 
белгілері 
ядролы 
иолиэдроз залалдайтын ұлпаларды, бірінші кезекте майлы депелерді 
залалдайды.

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: