ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі тҮзеу пеДагОгиканың ҰлттыҚ ғылыми-пРактикалыҚ орталығы

1
ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі 
тҮзеу пеДагОгиканың ҰлттыҚ ғылыми-пРактикалыҚ ОРталығы 
еРекШе білім беРуге Қажеттілігі баР балалаРға 
жалпы білім беРу мектебінДе псиХОлОгиЯлыҚ-
пеДагОгикалыҚ ҚОлДау кӨРсету
әдістемелік нұсқаулық
алматы 2019

2
уДк 376
ббк 74.3
е 51
түзеу педагогикасының ұлттық ғылыми-практикалық орталығының ғылыми-
әдістемелік кеңесімен мақұлданды және ұсынылды (2019 жылдың 10 қазан айында, 
Хаттама №21 ).
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігінің мектеп-
ке дейінгі және орта білім беру комитетімен ұсынылған (№767 6/11- 3/843 хат 
31.07.2019ж.).. 
Рецензенттер:
Коржова Г.М 
– педагогика ғылымының кандитаты, профессор, арнайы мектеп-
ке дейінгі білім беру лабораториясының меңгерушісі. 
Новикова О.Н
. – алматы қ.№64 жалпы білім беру мектебінің инклюзивті білім 
беру бойынша әдіскер.
Құрастырушы-авторлар::
Елисеева И.Г. 
– педагогика ғылымының кандитаты, доцент, арнайы білім беру 
лабораториясының меңгерушісі.
Ерсарина А.К.
- тпҰғпО-ның мүмкіндігі шектеулі балаларды оңалту мен 
кешенді диагностикалау лабораториясының меңгерушісі.
е51
жалпы білім беру мектептеріндегі ерекше білім алуды қажет ететін
балаларға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету: әдіс.нұсқаулық/ елисеева 
и.г., ерсарина а.к. - алматы: тп ҰғпО, 2019. – 92 б.
ISBN 978-601-7131-92-0
әдістемелік нұсқаулық жалпы білім беретін мектеп басшыларының, 
мұғалімдердің және психологиялық-педагогикалық қолдау көрсететін мамандардың 
ерекше білім алу қажеттілігі бар балаларды оқытуға арнайы жағдай жасау үшін 
қолдануға арналған. 
уДк 376
ббк 74.3
© ннпЦ кп, 2019
© и.г.елисеева, а.к. ерсарина, 2019 

3
МАЗМҰНЫ
кіРіспе........ .................................................................................................................. 5
1. инклюзивті білім берудің негізгі ұғымдары мен принциптері................................7
2. Қазақстан Республикасының инклюзивті білім беруді қамтамасыз 
ететін нормативті-құқықтық құжаттар.................................…............................……10
3. ерекше білім алу қажеттілігі...................…………………………...........…...........11
3.1 ерекше білім алу қажеттілігін анықтау. ерекше білім алуды қажет 
ететін балалар тобы...................………………….........................................................11
3.2 ерекше білім алу қажеттілігінің сипаты.…….......................................................13
3.3 ерекше білім алу қажеттіліктері бар балаларды бағалау……….........................23
4. мектепте ерекше білім алуды қажет ететін оқушыларға қолдау (көмек) 
көрсетуді ұйымдастыру.…………………………………............................................ 25
5.ерекше білім алу қажеттілігі бар білім алушыларға психологиялық-педагогикалық 
қолдау көрсету мазмұнын анықтау (командалық тәсіл) ........................................... 29
5.1. пмпк-ның қорытындысы негізінде ерекше білім алу қажеттілігін бағалау
және мектептегі психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету 
бағыттарын анықтау бойынша жұмыс кезеңдері....................................................... 29
5.2 психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету мамандарының оқушыға
көмек көрсетуі...........................................………..…………….................................. 33
5.3 Оқу бағдарламаларын қысқартуды орындауға, жеке оқу 
бағдарламаларын жасауға ұсыныстар...................….................................................. 35
ҚОлДанылған әДебиеттеР.........................………............................................39
ҚОсымШа-а. ерекше білім алу қажеттілігін бағалауды жүргізу және 
оқушыға педагогикалық-психологиялық қолдау көрсетудің мазмұнын анықтау 
үшін мұғалім мен маманға арналған құжаттың үлгісі............................................... 42
ҚОсымШа-б. Оқытудағы қиындықтар түрлері (себептері)......……..................... 70
ҚОсымШа-В. ебҚ бар оқушыларға психологиялық-педагогикалық 
қолдау көрсетудің жеке бағдарламасының үлгісі ……...............................................72 
ҚОсымШа-г. ебҚ бар оқушылары үшін математика оқу пәні мысалында 
қысқартылған және жеке оқу бағдарламаларының үлгілері......................................85

4