ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

  айырмашылығы  әрекет 

етеді.  Платонның  ойынша,  адам  бойындағы  ондай  қабілеттер  саны  – 

үшеу

. Біріншіден, әлемді 

. Платонның шамамен барлық 

туындыларында  бұл  сұхбат  немесе  сұрақтар  мен  олардың  жауаптары 

түрінде  іске  асырылады.  Екіншіден, 

  арқылы  біз 

алдымызда жатқан әлемнің заттары мен құбылыстарын, олардың ды-

быстары мен иістерін сезіп, көреміз. Үшіншіден, бұл – 

Олар адамның мінез-құлқы мен іс-әрекеттерін бағыттай отырып, оның 

ажыратады. Бұл – 

 және 

. Егер Платонның 

сұхбатын шолып өтсек, онда «Тэтатет», «Парменид», «Софист» деген 

туындылары диалектикаға арналса, «Тимей» мен Федон» – физикаға, 

ал «Мемлекет» және «Саясат» этика мәселелеріне арналғанын байқауға 

болады. Платон бойынша, диалектика ең жоғарғы ғылым болып табы-

лады, өйткені адамның ең жоғарғы рухани қабілеті – ойлайтын ақылы 

негізінде жүзеге асырылады. Онсыз физика мен этика жетілген білімге 

қол  жеткізетін  толық  және  өз  бетінше  бағалы  ғылымдар  бола  алмас 

62

еді.  Сол  себепті  бұл  ғылымдар  да  диалектикамен  өрілген.  Жалпы 

түрде оны төмендегідей көрсетуге болады:

Диалектика

(Ақыл)

       

жүктеу 2,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: