XX ғасырда тұтас әлеуметтік-саяси идеология іспетті марксизммен
кезіндегі Кеңес Одағының ғана емес, Шығыс Еуропаның, Азияның,
Латын Америкасының да көптеген елдерінің тағдыры тығыз байла-
ныста болды.
Бірақ бұрынғы Кеңес Одағы өзінде алғаш рет коммунистік қоғам
құрудың батыл да қасіретті және сәтсіздікпен аяқталған әрекетіне
барған бірден-бір басты мемлекет еді. Миллиондаған адамдар сол
идеяның құрбанына айналғанмен, оның нәтижесі – елдің күйреуі
және қирауы болып шықты. Егер бұрындары кеңестік қана емес, со-
нымен қатар көптеген шетелдік ғалымдар марксизмді
2,5 мыңжылдық дамуындағы