ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

  және  толық 

  қалаларды,  яғни  қоғамдарды 

ажыратып  көрсетеді.  Толық  қала  –  ол  бір  немесе  басқа  халықтың 

қоғамдық ұжымдасқан өмірі болса, ал толық емес қала – ол бір неме-

се  басқа  ауылдың  немесе  қала  көшесінің  тұрғындарының  өмірі,  олар 

өздігінен  жетіле  алмағандар.  Ал  толық  қалаларды  тағы  екі: 

және 

 деп екіге бөлуге болады.

Ізгілікті қаладағы негізгі мақсат – адамдардың бақытқа жетуі. Бұл 

мақсат  үшін  олар  бір-бірлеріне  жәрдемдеседі.  Ондай  қала  бір-бірімен 

тығыз байланысты, бірақ әрқайсысы толығымен өз қызметін атқаратын 

адамның  дене  мүшелерін  еске  түсіреді.  Соған  ұқсас,  қала  адамдары 

әртүрлі  болғанмен,  басшыларға  бағынуға  және  өзара  бірлесе  қызмет 

атқара  отырып,  бір-бірлеріне  жәрдемдесуге,  толыққанды  өмір  сүруге 

тиіс.

Надан  қалада  жағдай  мүлдем  басқаша:  бұл  жерде  адамдар  бақыт 

сенбейді.  Өмір  мұраты  деп  олар  денсаулықты,  байлық  пен  рақат-

қызыққа  жетуді,  еш  кедергісіз  құмарлықтарға  берілуді,  атақ-даңққа 

бөленуді  ойлайды.  Бұл  мақсат-мұраттардың  әрқайсысы,  олардың 

пікірінше,  бақытқа  жеткізеді,  ал  егер  ойлағандарының  барлығы  іске 

асса, одан асқан бақыт жоқ.

Әл-Фараби надан қалаларды жіктеп, саралап шыққан.

Қажеттілік

  қаласында  адамдар  ең  өмірлік  маңызды  өнімдер  мен 

заттарды  өндіру  мақсатында  бір-бірлерімен  бірігеді,  сөйтіп,  жан 

сақтайды.