Қазақстан Республикасы Білім және гылым министрлігі Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығы

жүктеу 28,96 Mb.

бет	187/307
Дата	04.12.2017
өлшемі	28,96 Mb.
	#3096

1 ... 183 184 185 186 187 188 189 190 ... 307

2.7.4 Поляризациялық призмалар және поляроидтар

2.7.3 Қосарланып сыну

1670 жылы Э. Бартолин исланд шпатынан өткен жарық сәулесі екіге ажырайтындығын байқаған. Мұны қосарланып сыну деп атайды. Бұл құбылыс анизотропты ортада жарықтың таралу ерекшелігімен түсіндіріледі.

2.7.3.1-сурет
Кристалл бетіне сәуле түссін (2.7.3.1-сурет). Сол кезде сәуле екіге ажырайды. Біреуі алғашқы бағытын өзгертпейді, оны к-сәуле, ал екіншісі ауытқиды, оны е– ерекше сәуле деп атайды.

Кристалда қосарлану сыну болмайтын бір ғана бағыт болады, оны кристалдың оптикалық өсі деп атайды. Кристалдың оптикалық өсі жататын жазықтық бас жазықтық делінеді.

Ажыраған сәулелерді зерттей келе олардың поляризацияланған екендігі анықталды. Бұл сәулелер бір-біріне перпендикуляр жазықтықта жазық поляризацияланған. Кәдімгі сәулелердің

векторы бас жазықтыққа перпендикуляр, ал ерекше сәулелердікі бас жазықтықта жатады.

Кәдімгі сәулелер үшін сыну көрсеткіші

болып, жылдамдықтары барлық бағытта бірдей болады. Ерекше сәулелер үшін сыну көрсеткіші тұрақты емес, сәуленің бағытына байланысты болады. Сонымен кәдімгі сәуле үшін жарықтың сыну заңдары орындалады, ал ерекше сәулелер бұл заңға бағынбайды.
2.7.4 Поляризациялық призмалар және поляроидтар

Жарықты поляризациялаушы призмаларды екі топқа бөлуге болады:

1.Тек қана жазық поляризацияланған сәуле беруші призмалар (поляризациялық призмалар).

2. Бір-біріне перпендикуляр жазықтықта жататын поляризацияланған сәулелер тудырушы (қосарланып сындырушы призмалар).

Мысал ретінде Николь призмасын қарастыруға болады.. Николь призмасы

жақтары канада бальзамымен желімделген сыну көрсеткіші

болатын исланд шпатынан жасалған екі призмадан тұрады (2.7.4.1-сурет).

жүктеу 28,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 183 184 185 186 187 188 189 190 ... 307